Hak haberciliği ve gazetecilik 101

*Bu haber, Atölye BİA İletişim Platformu atolyebia.org'da yayınlandı.

**Fotoğraf: Uygulamalı Haber Atölyesi'nde ilk gün..

Atölye BİA’nın 21-25 Kasım arasıdaki Uygulamalı Haber Atölyesi, dün başladı. 15 kişinin katıldığı Uygulamalı Haber Atölyesi'nin ilk gününde gazeteci Rengin Arslan ve Atölye BİA Yerel Haber ve Ağ Koordinatörü Nazan Özcan bizlerleydi.

Farklı şehirlerden gazetecilerin ve gazetecilik öğrencilerinin katıldığı Uygulamalı Haber Atölyesi, 25 Kasım’a kadar sürecek.

Katılımcılar, Uygulamalı Haber Atölyesi'nde, beş gün boyunca bianet editoryal ekibine paralel olarak, kolaylaştırıcılar eşliğinde özel haberler hazırlayacaklar. Hazırlanan haberlere telif ödemesi yapılacak ve haberler bianet’te ve atolyebia.org’da yayınlanacak.

Hak odaklı haberciliğin önemi

Atölyenin ilk gününde tanışma oturumunu takiben Nazan Özcan, "Hak odaklı habercilik nedir?"i anlattı.

"Hak odaklı habercilik, sadece insan hakları haberciliği değildir. İnsana, doğaya, hayvana dair tüm hakların ön plana konulduğu ve bu şekilde haber yapılan bir habercilik türüdür. İfade özgürlüğü de bir haktır, çocukların kentlerde oyun yerlerine sahip olması da bir haktır, sokağa çıkıp gösteri yapmak da bir haktır, vegan beslenmek de bir haktır, temiz hava solumak da bir haktır. 

TIKLAYIN - Atölye BİA Eğitim Videosu - Hak odaklı habercilik nedir?

"Gazeteci bir anlamda sesi duyurulmayan kişilerin, sessizlerin sesi olmalıdır. Tarafsızlık değil, güçsüzlerden taraf olmalıdır. Haberciliği bu şekilde yaptığınız durumda, hak odaklı habercilik yapmış olur.

“Hak odaklı gazetecilik yapabilmek için haklarımızı bilmemiz gerekir. Yazılı haklarımız vardır. Haklarımızı bilmeliyiz. Haklarımızı bilmezsek, hangi hakkımızın elimizden alındığını da bilemeyiz. Dolayısıyla haklarımızı bilmezsek, hak odaklı habercilik de yapamayız.

“Haberlerinizi yaparken bakmanız gerekir, hak nedir, hukuk nedir, sözleşme ne diyor, kanun ne diyor. Hatta bazen kanunda yazmayan haklar da söz konusudur, onları da dikkate almalıyız. Dolayısıyla yazılanın aksine bir durumsa hak ihlali mevcuttur ve kaynağınızı da göstererek bunu haber yapabilirsiniz."

Kim için ve neden?

Özcan'ın ardından, gazeteci Rengin Arslan "Gazetecilik 101" sunumu yaptı.

“Haberi kim için ve neden yapıyorum sorusu çok önemli” diyen Arslan, katılımcılarla haber kavramı ve bir haberin olmazsa olmazları üzerine konuştu.

Arslan, şu başlıklar üzerinde durdu:

• Haber nasıl kurulur?
• Görüş nasıl alınır?
• Haberin başlığını, spotunu, fotoğrafını nasıl belirleriz?
• Habere son halini nasıl veririz?

"Haber dediğimiz şey gerçek dünyada olup biten her şeydir. Gündelik hayatımızın içinde çok sık şekilde gündeme gelen her şeydir. İşte bu noktada her şeyi haberleştiremeyeceğiniz için gazetecilikte seçicilik ortaya çıkar. Yani bir haberin haber değerinin olup olmadığına gazeteci karar verir ve onu haber yapar.

"Gazetecilik, bahsettiğimiz bu “haber”i toplama ve bu toplanan haberleri uygun araçlarla geniş kitlelerle paylaşmaktır.

"Gazetecilikte soru sormak çok önemli. Gazeteci sorusunu ilgili kaynaklara sormalı, o sorunun derinine inmeli.

"Haberinizin önemli olduğunu okura aktarmalısınız. Editörünüzü de önemli olduğuna ikna etmelisiniz. Bunu neden kamuya duyurmak istiyorum sorusuna bakmanız lazım.

“Görüş nasıl alınır?” sorusunu da yanıtlayan Arslan, gazeteci ve haber kaynağı ilişkisine de değinerek, görüşün nasıl alınması gerektiğini anlattı.

Arslan, iyi ve kötü haber örnekleri gösterirerek, haber yazarken dikkat edilmesi gereken noktalardan bahsetti.

Soru-cevapların ardından atölye sona erdi. Atölye yarın "Haber Toplantısı" oturumuyla devam edecek.

(SO/NÖ)