Özcan Yurdalan’la Barış İçin Görsel Habercilik, Görsel Hikaye Elemanları ve Fotoröportaj

Atölye BİA Online Haber Fotoğrafçılığı Atölyesi’nin 31 Mayıs’ta Zoom programı üzerinden gerçekleşen son oturumu haber ve belgesel fotoğrafçısı Özcan Yurdalan’ın eğitmenliğinde ve 16 katılımcıyla gerçekleşti. 

TIKLAYIN: İlk Oturumun Konusu: Haberde Fotoğraf Neyi, Nasıl Anlatır?

Atölyenin 29 Mayıs Cuma günü gerçekleşen oturumunda ise, katılımcılar çektikleri fotoğraflara fotoğraf altyazısı oluşturdular. Yurdalan, katılımcıların hazırladıkları çalışmaları değerlendirdi. 

Yurdalan: “Fotoğraf altyazınız editöre haberi sunmalı”

*Online Haber Fotoğrafçılığı Atölyesi gerçekleşti.

“Fotoğraf altyazısı, fotoğrafta ne olduğunu anlatmalı. Fotoğraf altyazınız editöre hazır bir haber sunuyor gibi olmalıdır” diyen Yurdalan, görsel haber inşasında temel ve etik ilkeleri anlattı ve şöyle devam etti:

“Fotoğrafçı, kendi varlığının fotoğrafladığı ortam üzerinde yaratacağı etkinin farkında olmalı ve sahnelenmiş fotoğraf fırsatlarının yönlendiriciliğine karşı direnmelidir.

“Fotoğrafçı çektiği fotoğrafın bütünlüğünü korumalı, içeriğinde materyal değişikliği yapmamalıdır.

“Fotoğrafçı haber fotoğrafında altyazıların ve başlıkların kesinliğinden ve doğruluğundan emin olmalı.

“Fotoğrafçı foto hikayesinin diziliş ve sunum düzenlemesinin konusunu doğru ve adil biçimde temsil ettiğinden emin olmalı.

“Fotoğrafçı fotoğrafının tüm oluşum süreçleri hakkında açık ve şeffaf olmalı, yaptığı çalışmanın sorumluluğunu üstlenmeli.

“Her fotoğraf mutlaka künyesi (credit) ve fotoğrafaltı (caption) ile birlikte dolaşıma sokulmalı ve arşivlenmeli.”

“Görsel haberciliğin barışa katkısı"

*Özcan Yurdalan, barış için görsel habercilik önermelerini anlattı. 

“Barış gazeteciliği terimini ilk kullanan Profesör Johan Galtung, ‘gazeteciliğin içine barış katmanın’ yollarını ararken dört odaktan söz ediyor: barış, gerçek, hak ve çözüm odaklı habercilik yapmak” diyen Yurdalan, Anabel Mcgoldrick ve Jake Lynch’ten yola çıkarak barış için görsel habercilik önermelerini şöyle anlattı:

"Bir anlaşmazlığın iki tarafı yoktur. Her anlaşmazlık çok sayıda grubu barındırır. Tarafların çokluğunu görünür kılan görsel haberci çözüm imkanlarını çoğaltmış olur.

"Biz ve öteki ayrımında birinin yanında taraf tutmak yerine ‘bizdeki öteki’ ve ‘ötekindeki bizi’ arayıp görünür hale getirmenin yolunu bulmalıdır.

"Ötekinin yaptığı kötü ile bizim yaptığımız kötü arasında gerçekten bir fark var mı sorusunu önemsemeliyiz. Burada daha önce bahsettiğimiz bağımsızlık ilkesini hatırlayabiliriz.

"Şiddeti fotoğraflamak: Bu etik mevzuyla yakından ilişkili bir konu. Şiddeti sadece olduğu yerde fotoğraflamak yetmez. Öncesi ve sonrasıyla olan ilişkisiyle yansıtmak gerekiyor ve bunun yollarını bulmamız gerekiyor. Peki bunu nasıl yapacağız? Bunun için birden fazla fotoğraf sanatını kullanabiliriz.

Fotoğrafa yabancı gözle bakmak

"Fotoğrafa yabancı gözle bakmalıyız. İhlal, çatışma, şiddet olayını görünür hale getirdiğimiz bir fotoğrafı sadece taraflar ve problemden haberdar olanlar değil, konu hakkında bilgisi olmayanlar da gördüğünde anlamalı.

"Şiddetin sadece görünen sonuçlarını değil, görünmeyen etkilerini de ortaya çıkarmalı ve görünür kılmalıyız.

"Bir anlaşmazlık, çatışmalı durum ya da problemin gündelik yaşama yansımalarını görün ve bunları yansıtmaya çalışın.

"Şiddetin temsilindeki etik problemler temel sorunlardan biridir. Dolayısıyla bu konuda hassas davranılmalı. Dolayısıyla şiddetin pornografik temsilini üretmemeye dikkat etmelisiniz.

"Acıyı aza indirgememeli. Ama o acı görüntünün kişide yaratacağı etkiden de istifade etmemelisiniz. Şiddetin temsilini şiddetin nedenlerinden uzaklaştıran yüzeysel bakıştan kaçınmalı.

"Bu acıyı da tek taraflı göstermemelisiniz. Bu zor bir şey ama dengesiz olsa bile her iki tarafın acılarını görünür kılmaya çalışmalısınız. Bunu yaptığınızda saygınlık ve inanırlık kazanırsınız.

"Teknik görüntüler fotoğraftaki karakterlerinizi nesneleştirebilir. Görüntümüzdeki insanları birer özne olarak temsil etmeliyiz."

Bir görsel hikayenin öğeleri

*Atölyede, fotoröportaj konuşuldu. 

Yurdalan, “Çağımızda görsel haberciler, çok dilli insanlardır. Ham görüntünün hem yazının dilini kullanan insanlardır. Herhangi bir konuyu da tek bir haber fotoğrafıyla haberleştirmezler. Kimisi de fotoröportajlar, görsel hikayeler, fotoğrafik denemeler yapar” diyerek fotoröportajı anlattı.

Fotoröportajı birden fazla fotoğrafla kurulan video, çizim, grafik, yazı, gibi materyallerden destek alan hikaye anlatma sanatı olarak tanımlayan Yurdalan, görsel hikayeciliğin özelliklerini şöyle tanımladı: 

*Görsel hikayede fotoğrafçı, yüzeysel gözlemle ve bilgiyle yetinmemeli, meseleye derinlemesine bakmalı.

*Görsel hikayeci, klişe anlatımlardan istifade etmez, kalıplaşmış yargılara pas vermez, genelgeçer yorumlardan uzak durur.

*Görsel hikayecinin amacı hayatı estetize etmek olmamalıdır, yaratıcı ve çarpıcı yeteneklerini öne çıkarmalı.

Foto-story yapmanın aşamaları

TIKLAYIN: Özgürlüğe Bağlanan İp: Edirnekapı Kuş Pazarı

TIKLAYIN: Bir Pazar Günü: Galata

TIKLAYIN: İstiklal'de Küçük Bir Zaman Yolculuğu: By Retro

Yurdalan, bir fotoröportaj yapmanın aşamalarını da şöyle sıraladı: 

*Konuyu seçmek

*Seçilen konuyu araştırmak, gözlem yapmak, gerekli ilişkileri kurmak

*Çekim yapmak: Doğru mesafe, an ve açı

*Edit: Fotoğrafları seçmek ve sıralamak

Daha sonra katılımcıların hazırladıkları haber fotoğrafı altyazıları değerlendirildi. Hazırlanan çalışmalar bianet'te yayınlanacak. 

(SO/EMK)

* Atölye BİA haberleri için tıklayın.