2024’te öne çıkan 11 emek mücadelesi
Ekonomik krizin etkilerinin derinleşerek sürdüğü ve buna bağlı olarak işçilerin, emekçilerin ve emeklilerin geçim sıkıntılarının her geçen gün arttığı Türkiye’de, 2024 yılında öne çıkan emek mücadelelerini derledik.
Türkiye hak mücadeleleri haritası
Agrobay Seracılık işçileri
İzmir Bergama’daki Agrobay Seracılık’ta sendikal çalışma yürüttükleri için işten çıkarılan Tarım-Sen üyesi işçiler, 23 Ağustos 2023’te başlattıkları direnişi, 140. gününde (8 Ocak 2024) İstanbul’a taşıdı. İşçiler, Agrobay Seracılık’ın ihracat yaptığı Almanya, İngiltere ve Rusya’nın konsoloslukları önünde eylem yaptı.
18 Mart 2024’te Bergama’dan Ankara’ya yürüyen işçiler, 27 Mart’ta ilk kazanımlarını elde etti. İşçilerin içeride kalan maaş ve yıllık izin ücretlerinin yatırıldı. Tarım-Sen, işçilerin hak ettikleri tazminatlar ödenene kadar sürecin takipçisi olacaklarını açıkladı.
Agrobay direnişinde ilk kazanım elde edildi
Yapı Merkezi işçileri
Türkiye merkezli inşaat şirketi Yapı Merkezi’nin Tanzanya’daki demir yolu şantiyesinde çalışan ve yedi aydır maaş alamayan yaklaşık 2 bin işçi, DİSK/Dev Yapı-İş öncülüğünde 2023’ün ağustos ayında 13 günlük grevle kazanım elde etmişti.
Ancak ödemelerin gecikmesi üzerine 2024’ü de direnişle geçiren Yapı Merkezi işçileri, ocak mart ve mayıs aylarında da şirketin İstanbul’daki genel merkezi önündeki eylemlerini sürdürdü ve haklarını aldı.
DİSK/Dev Yapı-İş Genel Sekreteri Nihat Demir, 28 Mayıs’ta bianet’e verdiği demeçte, “Bu kaçıncı oldu? İşçiler direnmeden paralarını alamıyor” dedi.
Yapı Merkezi işçileri bir kez daha hakları için direnişte
Lezita işçileri
İzmir’in Kemalpaşa ilçesindeki Lezita Fabrikası’nda çalışan Öz Gıda-İş Sendikası üyesi işçiler, toplu iş sözleşmesi görüşmesi yetkilerine rağmen Lezita yönetiminin görüşme masasına oturmayı reddetmesinin ardından 8 Mart 2024’te greve başladı.
Sendika yetkilileri, işverenin grev kırmak için Hindistan’dan işçi getirttiğini ve işçilerin fabrika yakınındaki Turgutlu’da bir aparta yerleştirildiklerini tespit etti. 16 Nisan’da fabrika önündeki işçilere yönelik jandarma müdahalesinde 16 işçi ters kelepçe takılarak gözaltına alındı, 8 işçi de yaralandı.
Lezita işçileri, grev kırıcılığına ve baskılara rağmen direnişi sürdürüyor.
Lezita işçilerine jandarma müdahalesi: 8 işçi yaralandı, 16 işçi gözaltında
Tekstil işçileri
Antep ve Urfa’daki tekstil sanayisinde çalışan işçiler, düşük ücretler, ağır vergi kesintileri, yedili vardiya sistemi, sendika değiştirme baskısı ve işten çıkarmalara karşı başlattıkları eylemlerle 2024 yılına damgasını vurdu.
Tekstil işçilerinin eylemleri, yalnızca bulundukları kentlerle sınırlı kalmayarak İstanbul ve Ankara gibi büyük şehirlere de taşındı ve bu sayede işçilerin sorunları kamuoyunun gündeminde geniş yer buldu.
Birleşik Tekstil ve Dokuma ve Deri İşçileri Sendikası (BİRTEK-SEN) öncülüğünde Akcanlar Tekstil, Özak Tekstil, Gama Tekstil, Özsever Tekstil, Mega Polietilen, Melike Tekstil ve Sayın Tekstil gibi işyerlerinde gerçekleşen bu eylemlerin önemli bir bölümü işçilerin taleplerinin kabul edilmesiyle sonuçlandı.
Adıyaman’da direnen Mega Polietilen işçilerinden ikinci kazanım
İstanbul Enerji AŞ işçileri
İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin (İBB) iştirak şirketi İstanbul Enerji AŞ’de çalışan DİSK/Enerji-Sen üyesi işçiler, düşük ücretlere karşı 14 Mart 2024’te şantiyelerinde başlattıkları eylemleri, 18 Mart’ta İBB Saraçhane binası önüne taşıdı.
Enerji işçilerinin iki gün boyunca sürdürdüğü iş bırakma eylemi 20 Mart’ta kazanımla sonuçlandı.
DİSK/Enerji-Sen: İBB'yle mutabakata varıldı
Alpagut maden işçileri
Çorum’un Dodurga ilçesine bağlı Alpagut köyünde ODAŞ Yel Enerji’nin işlettiği linyit kömür madeninde çalışan DİSK/Dev Maden-Sen üyesi işçiler, sendikalaşma ve toplu iş sözleşmesi hakları için 9 Mayıs 2024’te direnişe geçti.
22 Mayıs’ta direnişi yeraltına taşıma kararı alarak madene inen işçiler, 24 Mayıs’ta taleplerinin kabul edilmesiyle mücadelelerini kazanımla sonuçlandırdı.
Alpagut maden işçileri direnişi yeraltına taşıdı
Polonez işçileri
İstanbul Çatalca’daki Polonez et fabrikasında çalışan 146 işçi, ağır çalışma koşullarına ve düşük ücretlere karşı TÜRK-İŞ’e bağlı Tek Gıda-İş Sendikası’nda örgütlendikleri için 18 Temmuz işten çıkarıldı.
20 Temmuz’da fabrika önünde eyleme geçen işçiler, direnişi 28. gününde (15 Ağustos) Ataşehir’deki Polonez Genel Müdürlüğü önüne taşıdı. Daha sonra Polonez ürünlerinin boykot edilmesi çağrısıyla perakende market zincirleri önünde protestolar gerçekleştiren işçiler, fabrika önündeki eylemler sırasında defalarca polis müdahalesine maruz bırakıldılar.
Polonez işçileri 6 Aralık’ta Çatalca Adliyesi önünden Ankara’ya doğru gerçekleştirmek istedikleri “Anayasal Hak Yürüyüşü” de polis tarafından engellendi. Bunun üzerine işçiler, Çatalca Adliyesi önünde dönüşümlü açlık grevi başlattı.
17 Aralık’ta, bu kez İstanbul Kartal’dan Ankara’ya doğru bir yürüyüş başlatan işçilere, 18 Aralık’ta Gebze Adliyesi önünde polis müdahale etti. Aynı gün akşam saatlerinde, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan, TÜRK-İŞ Genel Başkanı Ergün Atalay, Tekgıda-İş Genel Başkanı Mustafa Türkel ve Cumhurbaşkanlığı’ndan bir yetkili ile yapılan görüşme sonucunda müzakere kanalı açıldı. 19 Aralık’ta açlık grevini sonlandıran işçiler, talepleri karşılanana kadar mücadelelerine devam edeceklerini ilan etti.
POLENEZ İŞÇİLERİ ANLATIYOR
"Bize haklarımızı çok gördüler, asla pes etmeyeceğiz"
Çiftçi eylemleri
Türkiye, 2024 yazında çiftçilerin artan girdi maliyetleri ve ürettikleri ürünlerin enflasyon karşısında değer kaybetmesi nedeniyle dört bir yanda gerçekleştirdiği eylemlere sahne oldu.
Çay üreticileri, Çaykur’un 17 liralık yaş çay alım fiyatını protesto etmek için 11 Mayıs 2024’te Doğu Karadeniz’de eylemlere başladı. Tepkilerin büyümesiyle, 22 Mayıs’ta Rize’nin Fındıklı ilçesinde “Büyük Çay Yürüyüşü” düzenlendi.
Ege’den Karadeniz’e, Marmara’dan İç Anadolu ve Güneydoğu Anadolu’ya kadar birçok kentte çiftçiler traktör konvoylarıyla yol kesme eylemleri düzenledi.
Ağustos ayında, ülkenin farklı bölgelerinde çiftçiler yolları traktörleriyle kapatarak seslerini duyurdu. Bursalı çiftçiler 8 Ağustos’ta İzmir-Bursa karayolunu, Maraşlı çiftçiler 17 Ağustos’ta Maraş-Antep yolunu, Aksaraylı çiftçiler 18 Ağustos’ta Aksaray-Adana E90 karayolunu ve Uşaklı çiftçiler 24 Ağustos’ta Uşak-İzmir yolunu kapattı. Batman’da ise 25 Ağustos’taki eylemin adresi Toprak Mahsulleri Ofisi oldu.
“Eskişehir Genç Rençberler” adlı grup ise 18 Ağustos’ta Odunpazarı Kalkanlı Mahallesi’nde boş tarlaya traktörlerle “Üretemiyoruz” yazdı.
Eskişehirli çiftçilerden protesto: "Üretemiyoruz"
Dinçer Lojistik işçileri
Hızlı teslimat ve perakende şirketi Getir’in ortaklarından Dinçer Lojistik’te işçiler ücret artışı, İSİG tedbirleri, yemeklerin düzelmesi ve taşeron işçilerin kadroya alınması gibi taleplerle 26 Ağustos 2024’te iş bıraktı. Bunun üzerine bazı işçiler işten çıkarıldı.
DİSK/Nakliyat-İş öncülüğündeki eylem, atılan işçilerin geri alınması da dâhil tüm taleplerin kabul edilmesi üzerine 28 Ağustos’ta kazanımla sonuçlandı.
Dinçer Lojistik işçilerinin direnişi kazanımla sonuçlandı
İzBB kamu emekçileri
İzmir Büyükşehir Belediyesi (İzBB) ile KESK’e bağlı Tüm Belediye ve Yerel Yönetim Hizmetleri Emekçileri Sendikası (Tüm Bel-Sen) İzmir 1 No’lu Şube arasında gerçekleştirilen toplu iş sözleşmesi görüşmelerinde uzlaşı sağlanamaması üzerine kamu emekçileri 13 Haziran 2024’te iş bıraktı.
İki aylık mücadelenin ardından, 6 bin 150 memur ve sözleşmeli memuru kapsayan toplu iş sözleşmesi 14 Ağustos’ta imzalandı. Ancak, kamu emekçileri tarafından reddedilen toplu sözleşme teklifinin, sendikanın yürütme kurulunun çoğunluk kararıyla imzalanması, tabanda ciddi tepkilere yol açtı.
TİS’TE UZLAŞI SAĞLANAMADI
İzmir Büyükşehir Belediyesi çalışanları iş bıraktı
Fernas Madencilik işçileri
Manisa’nın Soma ilçesinde, AKP Batman Milletvekili Ferhat Nasıroğlu’na ait Fernas Madencilik’te çalışırken Bağımsız Maden-İş’e üye oldukları için işten çıkarılan işçiler, işe iade ve çalışma koşullarında iyileştirme talepleriyle 26 Ağustos 2024’te direnişe geçti.
25 Eylül’de Soma’dan Ankara’ya yürüyüş başlatan işçiler, 2 Ekim’den itibaren Kurtuluş Parkı’nda oturma eylemine başladı. 53 gün süren direniş ve üç gün süren müzakereler sonucunda Fernas işçileri ve şirket yönetimi arasında 20 Ekim 2024’te anlaşma sağlandı.
Fernas işçileri: Çalışırken ölmemek için direniyoruz
(VC)