* Fotoğraflar: Salda Gölü Koruma Derneği / Twitter
Haberin İngilizcesi için tıklayın
Salda Gölü Koruma Derneği, göl kıyısında yaptığı açıklama ile gölde oluşan insan kaynaklı kirliliğe tepki gösterdi ve kanalizasyon sularının göle aktığını duyurdu.
Dernek adına açıklama yapan Başkan Gazi Osman Şakar, Yeşilova ilçesi ve Doğanbaba Köyü'nün kanalizasyon sularının topraktan süzülerek, Salda Köyü'nün kanalizasyonun suyunun da açıktan dereden göle aktığını söyledi.
Doğa ve yaşam savunucuları “Bilim insanları iki boğazı olan Marmara Denizinin kirlilikten dolayı boğulduğunu söylüyorlar. Salda Gölü küçük daha çabuk boğulur lütfen duyun bizi” diyerek Salda Gölü’nün korunması ve gelecek nesillere aktarılması için taleplerini de sıraladı:
- Salda Gölünde suya girilmesin.
- Beyaz kumlara basılmasın.
- Göl çevresindeki yapılaşma durdurulsun. İmar barışı iptal edilsin.
- Millet bahçesi projesi iptal edilsin.
- Göl çevresindeki yerleşim yerlerinin kanalizasyon suları göle akıtılmasın.
- Salda Gölü bilim insanları için laboratuvar olsun.
- Salda Gölünden turistik amaçlı yararlanılacaksa, görsel turizm ve fotoğraf turizmi olarak yararlanılsın.
- Salda Gölü UNESCO Dünya miras listesine alınsın.
“Ekolojik yapı yok olacak”
Salda Gölü Koruma Derneği Başkanı Şakar, açıklamada Salda Gölünün önemine ve tarihine ilişkin bilgiler paylaştı:
"Salda Gölü, kapalı bir tatlı su ekosistemidir. Gölde buraya özgü ekolojik yapı oluşmuştur. Salda gölünde, dünyada canlıların ilk oluşumu sırasında, güneş ışınlarını fotosentez ederek oksijen üreten tek hücreli siyona bakteriler halen varlığını sürdürmektedir. Salda Gölünde, endemik olan, sadece Burdur Gölü ve Salda Gölünde yaşayan Burdur sazancığı ve Salda gölünden başka yerde yaşayamayan salda sazancığı balıkları vardır. Ayrıca göldeki ekolojik yapıya uyum sağlayan canlılar yaşamaktadır.
“Kapalı bir havza olan Salda Gölüne giren kirlilik bir daha dışarıya çıkamaz. Gelen kirlilik içinde biriktirmektedir. Biriken kirlilik göl dibine çökelmekte ve canlılar için zehirli olan; hidrojensülfür, metan ve amonyak oluşturmaktadır. Oluşan bu zehirli gazlar göl içindeki endemik canlıları öldürerek yok eder. Gölde oluşan bu ekolojik değişiklik, göle gelen kuşların gelmemesine, suyundan yararlanan göl dışındaki canlıların ölmesine ve bu özel ekolojik yapıya uyum sağlayan endemik bitkilerin yok olmasına sebep olacaktır.
“Ne kadar insan o kadar kirlilik”
"Salda Gölü yok edildiğinde Dünya çok büyük bir değerini kaybedecektir. Salda Gölü, Dünya mirasıdır. Mutlak korunmalıdır. Salda Gölü 1980'li yıllara kadar kendi halinde, tertemiz, insanlardan saklı, doğal olarak var oldu. 1980'li yıllarda Türkiye’de turizmin canlanması ile insanların ilgisini çekmeye başladı. Salda Gölüne insanların ilgisi artarak devam etti. 2017-2018 yıllarında Salda Gölünün, Maldivler benzetmesi ile reklamının yapılması ve NASA’nın Mars Gezegenine benzetmesi ile insanların ilgi odağı oldu.
“2019 yılında resmi kayıtlara göre bir milyon beş yüz bin kişi Salda Gölüne geldi. Salda Gölünü görmeye gelenlerin çoğu Salda Gölünde suya girdi. Suya girenlerin, teri, kiri, güneş yağı, idrarı ve diğer kirlilikleri gölde kaldı. Suya girmeyenler için zorunlu ihtiyaçlarını karşılayacak altyapı olmadığından gölün çevresi kirletildi. Millet bahçesi göle daha çok insan gelsin diye yapılıyor. Göle ne kadar çok insan gelirse, göl o kadar çok kirlenecektir.
“Millet Bahçesi iptal edilsin”
“Salda Gölü 1989 yılında 1. Derece sit bölgesi ilan edildi. 1. Derece sit bölgesi ilan edildikten kısa süre sonra, devletin yetkilileri, korunması gereken bu yeri devletin başka kurumlarına tahsis ederek kullanıma açtılar. Salda Gölü ve çevresi için hiçbir zaman yönetim planlaması yapılmadı. Plansız, programsız kullanıma açılan Salda Gölü ve çevresi hızla kirlendi. Kullananların inisiyatifine bırakılan göl ve çevresi, özellikle Halk Plajı denilen yer, çadırların, kulübelerin, karavanların ve benzerlerinin olduğu çok kötü yerleşim yeri görünümü aldı. Burası kimin gelip, gittiği, kimin ne yaptığı belli olmayan yer oldu.
“Yönetim planlaması yapmayan devlet, buradaki kirliliği yıllarca görmedi. 2019 yılında devleti yönetenler, kendi yönetimsizliklerini bahane ederek, göl çevresini Ö.Ç.K. bölgesi ilan ederek ve millet bahçesi projesi ile Salda Gölü çevresine yapılaşmaya açtı. Millet bahçesinin ilk planları göl kenarını beton yığınına çeviriyordu. Milyonlarca insan göl kenarında gece, gündüz kalacaklar, gölde suya girecekler, gölü istedikleri gibi kullanacaklardı. İtirazlarımız, açılmış olan davalar ve kamuoyunun baskısıyla yetkililer bizlerin sayamayacağı kadar çok plan değişikliği yaptılar.
“Çivi çakmayacağız dedikleri yere, kepçelerle, kamyonlarla, daldılar. Çivi yerine özel matkaplarla deldikleri hidromanyezitlere (kil tabakasına) çelik kazıklar çakarak ahşap binalar yaptılar. Bu yapılanlarla göl korunmadı. Göl çevresindeki doğal yapı ve göle yeraltından gelen su yolları bozuldu. Bizler halen millet bahçesi projesinin iptal edilmesini istiyoruz. Çünkü millet bahçesi hidromanyezitlerin ve beyaz kumların üzerine yapıldı. Millet bahçesi insanların gölde suya girmelerini teşvik etmekte, daha çok insanı göle çağırmaktadır.
s
“Kamu kaynakları peşkeş çekildi”
“Gölün güzelliğinden, özelliğinden ve Mars’a benzemesi nedeni ile turizmden yararlanılacaksa, doğaya ve ormana zarar vermeden uygun yerlere yapılacak seyir teraslarından, görsel ve fotoğrafçılık turizmi olarak yararlanılsın. Ayrıca bilim insanları bilimsel laboratuvar olarak kullansınlar.
“10 Temmuz 2019 tarihinde Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından yapılan koruma amaçlı imar planları askıya çıkarıldı. Bu planların hükümlerinde yer alan maddelerde ‘Salda gölü çevresinde koruma amaçlı plan kapsamında kalan yapılara alt yapı, kanalizasyon, arıtma tesisi kurulmadan ruhsat ve iskan verilemez’ denilmektedir. Ama millet bahçesi projesi bitirilerek hizmete açılmak üzere.
“Bitirilen millet bahçesi projesinin davası devam etmekte. Dava sonucu beklenmeden millet bahçesi bitirildi. Kamu kaynakları boşu, boşuna israf edilmektedir. Millet bahçesi projesinden önce Salda Gölü çevresinde, Salda Gölüne akmakta olan derelerin önüne iki tane gölet yapımına başlandı.
“Çevreciler bu göletlerin yapılmaması için davacı oldular. Davalar devam ederken su akmayan derelere yapılan Kayadibi Göleti bitirildi. Salda Göletinin yapımı devam ederken mahkeme göletlerin yapılmaması için karar vererek sonuçlandı. Buralarda yok edilen kamu kaynaklarının hesabı sorulmadı. Burada harcanan kamu kaynakları müteahhitlere peşkeş çekildi.
“Kanalizasyon suları akıyor”
“Bir de Yeşilova’nın Kayadibi Mahallesi ile Doğanbaba Köyü arasında Yalı mevki olarak bilinen yerde 1985 yılında Orman İşletmesince fidan evi olarak yapılan, sonra kullanılmadığı için virane olan ev Özel İdare tarafından tadilat ve çevre düzenlemesi adı altında on dekar yerde beton ve taş duvarlardan oluşan inşaat yapıldı. Ö.Ç.K. ve sit bölgesi olan, bu yer içinde T.C. Cumhuriyet Savcılığına suç duyurusunda bulunduk.
“Burada da hukuki durum sonuçlanmadan inşaat tamamlandı. Mahkemeler, millet bahçesi projesini ve orman evi inşaatını iptal ederse buralarda harcanan kamu kaynaklarının hesabını kim verecek.
“Çevre ve Şehircilik Bakanlığı yapığı millet bahçesi ile Salda Gölünü koruduğunu açıklamaktadır. Bu doğru değildir. Bakanlık gölü korumak yerine, nasıl ranta çevireceğini düşünmektedir. Bakanlığın amacı gölü korumak olsaydı, millet bahçesinden önce, göl çevresindeki yerleşim yerlerinden göle akmakta olan kanalizasyon sularının, göle gelmesini önlerdi.
“Göl çevresindeki yerleşim yerlerinden Yeşilova İlçesi ve Doğanbaba Köyünün kanalizasyon suları topraktan süzülerek, Salda Köyünün kanalizasyonunun suyu da açıktan dereden göle akmaktadır.”
Millet Bahçesi yapılıyorBirinci dereceden SİT alanı olan Salda Gölü Bölgesi Mart 2019'da Cumhurbaşkanlığı kararnamesi ile Özel Çevre Koruma Bölgesi ilan edildi. Bölgeye "Millet Bahçesi" yapımı için Temmuz 2019'da ihale yapılması kararlarştırıldı. Ertelenen ihale sonbaharda yapıldı ve 21 milyon 770 bin TL'lik teklif veren Güngör Tarım İnşaat San. ve Tic. A.Ş'ye verildi. 2020’nin eylül ayında Salda’yı imara açacak 1/25000 ölçekli plan Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından onaylandı. Plana göre, Salda Gölü Özel Çevre Koruma Bölgesi’nin bir kısmında seyreltilmiş kırsal yerleşimin korunurken, otel ve pansiyonların ise Doğanbaba ve Kayadibi’nin bulunduğu bölgeye yönlendirilerek yapılaşmaya açılmasına başlandı. Salda Gölü Koruma Derneği ise yıl sonunda yaptığı açıklamada projede belirtilenlerin de dışına çıkıldığını, Beyaz Adalar’a ahşap binalar yapıldığını bildirdi. Pandemi döneminde çalışmalarının hız kazandığını kaydeden Dernek, proje tanıtımında söylenen “bir çivi bile çakmayacağız” sözlerinin ise unutulduğunu kaydetti. Salda Gölü hakkındaSalda Gölü, Burdur’un Yeşilova ilçesinde yer alıyor. Göl, hafif tuzlu karstik bir yapıya sahip.Salda Gölü yaklaşık 2 milyon yıl önce çevreden gelen sular ve yüzey sularının toplanmasıyla oluşan bir göl. Salda (Karakova) Deresi, Doğanbaba Deresi, Köpek Deresi gibi sürekli akarsular ve Karanlık Deresi, Kuruçay, Kayadibi Deresi gibi mevsimlik akarsular Salda Gölü'ne dökülür. Türkiye’nin en berrak, en temiz göllerinden olan Salda, Türkiye’nin en derin, dünyanın ikinci derin gölü (yaklaşık 185 m) ve yaklaşık 45 km2 civarında bir alana sahip. Salda Gölü Alt Havzası’nda 62’si ötücü, 38’i su kuşu, 9’u gündüz ve 1’i ise gece yırtıcısı olan 110 kuş türünün varlığı tespit edilmiş durumda. Bu türlerden 75 tanesi Bern Sözleşmesi kapsamında koruma altında. ABD Havacılık ve Uzay Dairesi (NASA), Salda Gölü’nğn Mars’taki Jezero Krateri ile benzer bir mineral oluşumu ve jeolojik yapıya sahip olduğunu açıklamıştı. |
(TP)