"Madagaskar, iklim krizinin kıtlığa yol açtığı ilk ülke oluyor"

* Fotoğraf: Reuters

Birleşmiş Milletler (BM), ada ülkesi Madagaskar’da on binlerce kişinin, dört yıldır yağmur yağmaması nedeniyle şimdiden “feci” seviyelerde açlık çektiğini açıkladı. Örgüte göre Madagaskar, dünyada “iklim değişikliği kaynaklı kıtlık” görülen ilk ülke olmak üzere.

BBC Türkçe'de yer alan habere göre, ülkede son 40 yıldır görülen en kötü kuraklık, ülkenin güneyindeki izole tarım topluluklarında büyük yıkıma yol açtı.

BM Gıda Programı’ndan (WFP) Shelley Thakral, “Bu kıtlık koşullarının arkasındaki itici güç iklim, çatışma değil” dedi.

TIKLAYIN - İklim krizine dirençli bir gıda-tarım sistemi nasıl mümkün?

30 bin kişi gıda güvensizliği yaşıyor

BM, 30 bin kişinin şu anda uluslararası alanda tanınmış en yüksek gıda güvensizliği derecesi olan “beşinci seviyeyi” yaşadığını tahmin ediyor. 

Thakral, “Bu daha önce görülmemiş bir şey. Bu insanlar iklim değişikliğine katkıda bulunacak bir şey yapmadı. Fosil yakıt tüketmiyorlar ama iklim değişiminin sonuçlarına katlanmak zorundalar” diye konuşuyor.

Çekirge ve kaktüs yaprakları yiyorlar

Madagaskar’da hasat alınamadığı için, insanlar hayatta kalmak için çekirge ve kaktüs yaprakları yemeye başladı. 

Dört çocuk annesi Tamaria, “Böcekleri elimden geldiğince temizliyorum ama su yok gibi bir şey. Çocuklarım ve ben sekiz aydır her gün bunu yiyoruz, çünkü yiyecek başka bir şeyimiz yok, ektiklerimizin hasadını almamız için yağmur da yok” diyor.

Kurumuş toprağın üzerinde oturan üç çocuk annesi Bole de “Bugün kaktüs yapraklarından başka bir şey yemedik” diye konuşuyor. Kocası ise geçtiğimiz günlerde açlıktan ölmüş.

“Su kaynakları daha iyi yönetilmeli”

Madagaskar, sık sık kuraklık yaşayıp El Nino’nun yol açtığı hava olaylarındaki değişikliklerden etkilense de, uzmanlar mevcut krizin doğrudan iklim değişikliğiyle bağlantılandırılabileceğini söylüyor.

Güney Afrika‘daki Cape Town Üniversitesi‘nde çalışmalarını sürdüren Madagaskarlı bilim insanı Dr. Rondro Barimalala, “Bu durum birçok açıdan insanların yaşam biçimlerini değiştirmeleri için güçlü bir argüman olarak görülebilir” derken, ABD Kaliforniya’daki Santa Barbara Üniversitesi‘nde atmosfer verilerini inceleyen İklim Tehlikeleri Merkezi’nin Direktörü Chris Funk da Madagaskar’da yaşananlarla “atmosferdeki ısınma arasında bağ olduğunu” doğruluyor ve ülkede su kaynaklarının daha iyi yönetilmesi gerektiğini vurguluyor.

Funk, “Kısa vadede yapılabilecek çok şey olduğunu düşünüyoruz. Sıklıkla ne zaman normalden çok yağmur yağacağını bile tahmin edebiliyoruz. Çiftçiler bu bilgiyi rekolte artırmak için kullanabilirler. İklim değişikliğinin karşısında güçsüz değiliz” diye konuşuyor.

Çocuklar yiyecek dileniyor

Kuraklığın etkileri, Madagaskar’ın güneyindeki daha büyük kasaba ve kentlerde de hissediliyor. 

Ülkede çok sayıda çocuk sokaklarda yiyecek dileniyor. Yardım kuruluşu Seed için çalışan Tshina Endon, “Pazardaki fiyatlar artıyor, üç ya da dört katına çıktı. İnsanlar yiyecek satın almalarını sağlayacak az miktarda para bulabilmek için topraklarını satıyor” ifadelerini kullanıyor.

Tshina Endon’un çalışma arkadaşı Lomba Hasoavana da, kendisinin ve başka birçok kişinin, ürünlerini umutsuzca yiyecek arayan insanlardan korumak için, manyok tarlalarında uyuduklarını ancak bunun da çok tehlikeli bir hale geldiğini söylüyor.

Madagaskar hakkında

Madagaskar Afrika kıtasına bağlı bir ada ülke olup, kıtanın doğu kesiminde Hint Okyanusu'nun batı kısmında yer alıyor. 2018’deki tahmini sayım sonuçlarına göre, adada 25 milyon 683 bin 610 kişi yaşıyor.

Dünyanın dördüncü büyük adası olan Madagaskar’da coğrafi konum gereği farklı iklimler yaşanabiliyor. Genel itibariyle Kasım ile Nisan aylarında sıcak ve yağışlı bir iklim yaşanırken, Mayıs ile Ekim ayları arasında kurak ve soğuk bir süreç yaşanıyor. 

Doğu kıyıları ise Madagaskar'ın en nemli ve yağış alan bölgesi konumunda. Yıllık ortalama 4000 mm yağış alabilme özelliği nedeniyle adanın doğusunda sık yağmur ormanları yer alıyor. 

Adanın orta kesiminde yer alan yüksek yaylalarda ise serin ve kurak bir iklim hakim. Ülkenin güneybatı bölümleri ada genelinde en kurak bölümü oluşturuyor. Yıllık ortalama 500 mm yağış alması nedeniyle bölgede çöl oluşumları gözlemlenebiliyor. 

Ülke genelinde ortalama yıllık sıcaklık değerleri de 25 °C düzeyindedir. Bu yıllık ortalamasına rağmen sıcaklıklar kıyı kesimlerinde daha yüksek, iç kesimlerde ise 0 °C de altına düşecek kadar düşük değerlere ulaşabiliyor.

(TP)