* Fotoğraf: Pixabay
Haberin İngilizcesi için tıklayın
TMMOB Kimya Mühendisleri Odası (KMO), Çevre ve Şehircilik Bakanı Murat Kurum’un yılbaşından bu yana kapalı olan bazı termik santrallerin 1 yıllık geçici çalışma ruhsatıyla tekrar faaliyete geçtiğini açıklaması üzerine yazılı bir açıklama paylaştı.
Yeniden açılan termik santralların yarattığı ekolojik yıkıma dikkat çeken Kimya Mühendisleri Odası, 6 ay kadar kısa bir sürede santrallerin yönetmeliklere uygun hale getirilmesinin açıklanmaya muhtaç olduğunu söyledi.
“Kamuoyuyla paylaşılsın”
Odadan yapılan açıklama şu ifadelere yer verildi:
“İki ünitesinin yeniden işletmeye alınmasına izin verilen Afşin- Elbistan A Santralı’nın, kapasitesinin büyüklüğü ve yakma sisteminin özelliği de dikkate alındığında, kül tutma sistemleri rehabilite edilerek ve iki ünitesinin Baca Gazı Kükürt Arıtma tesisi tamamlanarak nasıl kısa sürede yönetmeliklere uygun hale getirildiği açıklanmaya muhtaçtır.
“Şimdi ve daha önce geçici faaliyet izni verilen santrallerde, çevre ile ilgili yükümlülüklerinin yerine getirilmesi amacıyla santral işletmecileri tarafından yapılması gereken yatırımların ilerleme-tamamlanma durumunun ayrıntılı olarak Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından kamuoyuyla paylaşılması yararlı olacaktır.
“Gerekli ölçümler yapıldı mı?”
“Bilindiği gibi, kömür santrallarından kaynaklanan gaz halindeki kirleticiler kükürtdioksit ile sınırlı olmayıp, azot oksitlerin de dikkate alınması gereklidir. Dünya Sağlık Örgütü`nün halk sağlığı açısından daha zararlı olarak gördüğü 2,5 mikrondan küçük partiküller konusunda Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın çalışmaları var mıdır?
“Kömürle çalışan tüm santrallerin etki alanı içerisinde hava kalitesinin ölçülmesi için hakim rüzgar yönü, gerekli mesafeler, çevredeki yerleşim yerleri gibi faktörler dikkate alınarak, maruz kalınan kirliliği temsil edecek şekilde hava kalitesi ölçümü istasyonları kurulmalı ve sürekli olarak ölçülen kirletici değerleri kamuoyuyla paylaşılmalıdır.
“Santrallerden kaynaklanan sıvı atıkların ilgili yönetmeliklere uygun olarak bertaraf edildiğinin denetlenmesi ve bu konudaki verilerin kamuoyu ile paylaşılması gerekmektedir. Su kaynaklarının rasyonel kullanımı da konunun önemli bir diğer boyutudur.”
Ne olmuştu?
Çevre ve Şehircilik Bakanı Murat Kurum 1 Ocak 2020’de yaptığı açıklamada, Çevre Kanunu gereği filtre takma zorunluluğuyla beş termik santralin tamamen, bir termik santralin ise kısmi olarak kapatıldığını açıklamıştı.
Kahramanmaraş Afşin A, Kütahya Seyitömer, Kütahya Tunçbilek, Sivas Kangal ve Zonguldak Çatalağzı termik santralleri tamamen, Manisa Soma Termik Santrali ise kısmi olarak kapatılmıştı.
9 kömürlü termik santralin ise filtresiz olmasına rağmen, Ocak 2021’e kadar “geçici faaliyet belgesi” ile çalışmasına izin verilmişti. Bu santraller şöyleydi:
- Çanakkale / ÇAN 18 Mart Termik Santrali
- Şırnak / Silopi Termik Santrali
- Muğla Yatağan Termik Santrali
- Sivas / Kangal Termik Santrali
- Ankara / Park Termik Santrali
- Muğla / Yeniköy Termik Santrali
- Muğla / Kemerköy Termik Santrali
- Bursa / Orhaneli Termik Santrali
- Kahramanmaraş / Afşin Elbistan B Termik Santrali
Bakan Kurum, 8 Haziran'da yaptığı açıklamada termik santrallerin tekrar faaliyete başladığını duyurarak "Soma Termik Santralinin 6 ünitesinden 4'üne, Kangal Termik Santralinin kapalı olan 2 ünitesine, Çatalağzı Termik Santralinin kapalı olan 2 ünitesine, Seyitömer Termik Santralinin 4 ünitesinden 2'sine, Tunçbilek Termik Santralinin 3 ünitesinden 2'sine, Afşin A Termik Santralinin 4 ünitesinden 2’sine 1 yıl geçici çalışma ruhsatı verilmiştir. Bu üniteler ve bacalar mevzuata uygun hale getirilmiştir" demişti.
Santralden kaynaklanan emisyonlarGreenpeace'e göre termik santrallerin bulundukları yere ve çevrelerine verdiği zararlar şöyle: • Havada bulunan zehirli partikül ve NO2 miktarını artırarak yetişkinlerde inme, akciğer kanseri, kalp ve solunum hastalıkları ile çocuklarda solunum yolu enfeksiyonları gibi sağlık sorunlarının riskini artırır. • Mahsullere ve toprağa zarar verebilecek asit yağmurlarına neden olur. • Arsenik, nikel, krom, kurşun ve cıva gibi zehirli ağır metal serpintisine yol açar. RapordanCAN Europe, Global Energy Monitor, Sierra Club, Greenpeace ve CREA işbirliğiyle küresel olarak kömürlü termik santral envanterini takip etmek için hazırlanan Yükseliş ve Çöküş raporu 2020’ye göre, Türkiye 2019’da, Çin’den sonra dünyada inşaat öncesi aşamada en fazla kömürlü termik santral projesi bulunan ikinci ülke konumuna gelerek Hindistan’ı bile geride bıraktı. Filtre ne işe yarar?Türk Tabipleri Birliği (TTB) verilerine göre, eğer herhangi bir filtre kullanılmazsa 100 megawatt gücünde kömürle çalışan bir termik santralın kirletici etkileri şöyle: Kükürt dioksit (SO2) - 45,000 ton/yıl Azot oksitler (NOx) - 26,000 ton/yıl Karbonmonoksit (CO) - 750 ton/yıl Katı partiküller (PM) - 32,500 ton/yıl Hidrokarbonlar - 250 ton/yıl Kül - 5,660 ton/yıl |
(TP)