Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) ve UNICEF tarafından açıklanan yeni verilere göre 2018’de tüm dünyada 20 milyon çocuk hayat kurtarıcı nitelikte olan kızamık, difteri ve tetanos aşılarını kaçırmış durumda.
TIKLAYIN - Aşı Kararsızlığına Hekimler Ne Diyor?
DSÖ ve UNICEF’ten yapılan açıklamada şöyle denildi:
“Küresel ölçekte, üç doz difteri, tetanos ve boğmaca (DBT3) ve bir doz kızamık aşısından oluşan uygulama 2010 yılından bu yana yüzde 86 civarında yapılıyor ve yerinde sayıyor. Yüksek olsa bile bu oranlar yeterli değil.
“Aşıyla önlenebilir hastalıklara bağlı salgınlara karşı korunabilmek için küresel ölçekte, ülkelerde ve toplumlarda yüzde 95 oranına ulaşmak gerekiyor.”
“Çatışmalardan etkilenen ülke çocukları aşı olamadı”
“Aşı olmayan çocukların çoğunluğu en yoksul, özellikle kırılgan ya da çatışmalardan etkilenen ülkelerde yaşamaktadır. Bu çocukların hemen hemen yarısı Afganistan, Orta Afrika Cumhuriyeti, Çad, Demokratik Kongo Cumhuriyeti (DRC), Etiyopya, Haiti, Irak, Mali, Nijer, Nijerya, Pakistan, Somali, Güney Sudan, Sudan, Suriye ve Yemen’ den oluşan 16 ülkede bulunmaktadır.
“Bu çocuklar hastalığa yakalandıklarında en ağır sağlık tabloları kendilerini beklemekte ve hayat kurtarıcı tedavi ve bakıma ulaşma şansları da en az seviyede olmaktadır.”
2018’de 350 bin kızamık vakası bildirildi
Kızamık salgınları aşılama oranlarında çoğu kez yıllardır birikmiş, kökleşmiş açıkları ortaya çıkarıyor.
Aşılara erişimde ülkeler arasındaki ve ülkelerin kendi içlerindeki keskin eşitsizlikler sürmektedir. Bu da genel aşılama oranları yüksek ülkeler dâhil olmak üzere dünyanın pek çok yerinde kızamık salgınlarının baş göstermesine yol açıyor.
2018 yılında hemen hemen 350.000 kızamık vakası bildirilmiştir ki bu 2017 yılındaki sayının iki katından fazla.
Kızamık oranının en yüksek olduğu ülke Ukrayna
Açıklamaya göre, 2018’de bildirilmiş kızamık vaka sayısının en yüksek olduğu ülkeler listesinde en başta Ukrayna, Demokratik Kongo Cumhuriyeti ve Madagaskar yer alıyor:
“Bugün Ukrayna bebeklerin yüzde 90’ını aşılamayı başarmış olsa bile aşılama oranı daha önce yıllar boyu düşük kaldığı için, yaşça daha büyük çok sayıda çocuk ve yetişkin açısından risk devam etmektedir.
“Vaka sayısının yüksek, aşılama oranının bebeklerde yüksek olduğu diğer ülkelerde de aynı durum söz konusudur. Bu da göstermektedir ki oranın geçmişte yeterince yüksek olmaması ya da aşı olmamış ayrı ayrı toplulukların varlığı ölümcül salgınları tetikleyebilmektedir.”
HPV aşısı da gündemde
Açıklamada, ilk kez olmak üzere human papilloma virüsü (HPV) aşılama oranına ilişkin verilere de değinildi. Söz konusu aşının, kızları daha sonra ortaya çıkabilecek rahim ağzı kanserine karşı koruduğu ifade edildi:
“2018 yılı itibarıyla 90 ülkede (tüm dünyada her 3 kızdan 1’i bu ülkelerdedir) HPV aşısı ulusal aşılama programlarına dâhil edilmiştir. Bu 90 ülke arasında yalnızca 13’ü düşük gelir düzeyindeki ülkelerdir.
Böylece rahim ağzı kanserinin yıkıcı etkilerinin en fazla risk oluşturduğu kesimlerin aynı zamanda aşıya erişim şansı en düşük kesimler olduğu ortaya çıkmaktadır."
“Aşı olamayan çocuklar risk altında”
DSÖ Genel Direktörü Dr. Tedros Adhanom Ghebreyesus şöyle dedi:
“Aşılar, salgınları önleme ve dünyayı güvende tutma açısından elimizde bulunan en önemli araçlar arasındadır. Günümüzde çocukların çoğunun aşı olmasına rağmen, hala aşı olamayan çok sayıda çocuk da bulunmaktadır.
"Kabul edilemez olan ise, bu çocukların en fazla risk altında olanları; en yoksul ve marjinal kesimlerden, silahlı çatışmalardan etkilenen ya da evlerinden sürülen, ısrarla gözden kaçırılan çocuklar olmalarıdır.”
“Çocukların aşı olması için çaba göstermeliyiz”
UNICEF Genel Direktörü Henrietta Fore de şunları belirtti:
“Kızamık, önlenebilir hastalıklarla mücadele konusunda daha çok yapacak işimiz olduğuna işaret eden bir gerçek zaman göstergesidir. Kızamık son derece bulaşıcı bir hastalık olduğundan, herhangi bir salgın toplumlara erişim güçlüğü, maliyet ya da kimi yerlerde umursamazlık yüzünden aşı olmayanların varlığını gösterir. Her çocuğun aşılanması için gerekli her tür çabayı göstermeliyiz.”
Veriler hakkında DSÖ ve UNICEF 2000 yılından bu yana yıllık bazda olmak üzere Üye Devletler için ulusal bağışıklama kapsayıcılığı tahminleri yayınlamaktadır. DSÖ ve UNICEF tahmin süreci, 2018 yılı için geliştirilen bağışıklama kapsamı tahminlerine ek olarak tarihsel bağışıklama verisi serilerinin tamamını en son elde edilen bilgiler ışığında gözden geçirmektedir. 2018 yılındaki yeniden değerlendirme, 1980'den 2018'e kadar olmak üzere 39 yıllık tahminleri kapsamaktadır. DBT3 oranı aşılanan çocuk oranının değerlendirilmesinde gösterge olarak kullanılmaktadır ve bir yaşından küçük çocuklar için hesaplanmaktadır. Aşılanmış çocuk sayısı tahmini, BM'nin 2019 Dünya Nüfus Tahminlerinde (WPP) yer alan nüfus verileri kullanılarak hesaplanmaktadır. DSÖ hakkında Dünya Sağlık Örgütü Birleşmiş Milletler Sistemi içinde halk sağlığı alanında küresel liderlik yapan kuruluş. 1948'de kuruldu. Altı bölgede ve 194 Üye Ülkede 150'den fazla ofisiyle sağlığı geliştirmek, dünyayı sağlık açısından güvende tutmak ve güç durumdakilere hizmet etmek için çalışıyor. 2019-2023 dönemi hedefi, 1 milyar insanı daha evrensel sağlık kapsamına katmak, 1 milyar insanı daha sağlık alanındaki acil durumlarda korumak ve 1 milyar daha fazla insana daha iyi sağlık ve esenlik koşulları sağlamak. UNICEF hakkında UNICEF en dezavantajlı çocuklara ulaşmak için dünyanın en zorlu yörelerinde çalışmalar gerçekleştiriyor. 190'dan fazla ülkede ve bölgede, her çocuk için, her yerde, her gün herkes için daha iyi bir dünya kurmak amacıyla çalışıyor. |
(EMK)
* Fotoğraflar: Unicef
