Sanatçılar ve Seyirciler Sahnesiz; Öğrenciler Konservatuvarsız Kaldı

Haberin Kürtçesi / İngilizcesi için tıklayın

İşinden uzaklaştırılan Diyarbakır Büyükşehir Tiyatrosu (DBŞT) Eş Sanat Yönetmeni Ruknettin Gün ile kentte çok bilinmeyen ücra bir kafede buluştuk.

Gün: “Sanatçıları açlıkla terbiye etmeye çalışıyorlar”

Neden ücra bir kafede buluştuğumuzu onun sözleriyle aktaralım:

“Şu an bu söyleşiyi yapabileceğimiz bir sahnemiz şimdilik yok. Çekimiz engellenmesin diye bunu sokakta dahi yapamıyoruz. İşte bölgenin durumu”.

Gün kayyumun 5 Ocak 2017’de 31 Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi Şehir Tiyatrosu oyuncularının sözleşmelerini iptal ettiğini söylüyor:

“Yönetmeliğin 49. maddesinin 2. fıkrasına göre bir yıllık sözleşme imzalanan personelin sözleşmesinin yenilip yenilenmeyeceği belediye başkanının yetkisine bağlandığı için arkadaşlarımızın sözleşmeleri ‘mezuniyet belgeniz çalıştığınız alana uymuyor’ denilerek farklı birimlere aktarıldılar.

"Ben ve bir oyuncu arkadaşım tiyatro mezunuyduk ancak bizim sözleşmemiz de iş akdinin feshedilmesine kayyumun isteğine bağlı olan 49. madde gerekçe gösterilerek yenilenmedi. Sanatçıların sözleşmeleri iptal edilerek deyim yerindeyse açlıkla terbiye edilmeye çalışıldı.”

TIKLAYIN - KAYYUM KISKACINDA SANATIN VERİ HARİTASI

“Bölge tiyatrosu haline gelmiştik”

Gün Amed Şehir Tiyatrosu’nun yılda yaklaşık 35 bin seyirciye ulaştığını; her yıl düzenli olarak turneye çıktığını ve artık adeta bölge tiyatrosu haline gelmiş olduğunu söylüyor. Tiyatronun seyircisi özellikle Kürtçe repertuvarla birlikte artmış. Böylece Türkiye’nin yanı sıra Avrupa, İran Kürdistanı ve Irak Kürdistanı’na da açılmış.

Diyarbakır Büyükşehir Belediye Eşbaşkanları Demokratik Bölgeler Partili (DBP) Gültan Kışanak ve Fırat Anlı 25 Ekim 2016 günü gözaltına alındı ve 30 Ekim günü tutuklandılar. Diyarbakır Büyükşehir Belediye Başkanlığı'na 1 Kasım Ankara'nın Etimesgut ilçesi Kaymakamı Cumali Atilla atandı.

Öğrenciler eğitimsiz kaldı

Kayyumun belediye çatısı altında sanata yaklaşımını şöyle anlatıyor Gün:

“Bunların sanata tahammülü yok. 2010 yılından bu yana beş sanat disiplininde eğitim veren Aram Tigran Konservatuarı ve yine 2010 yılından bu yana bir akademi olarak yılda 100 sanat öğrencisi mezun eden Ceğerxwin Kültür Sanat Merkezi kapatıldı.”

Kayapınar Belediye Eşbaşkanı Mehmet Ali Aydın’ın 8 Aralık’ta tutuklanmasının hemen ardından Kaymakam Mustafa Kılıç kayyum olarak atandı. Hemen ardından Kayapınar Belediyesi’ne bağlı Cegerxwin Kültür Sanat Merkezi'ndeki sanat üretimi durdu.

Tiyatro, sinema, şan, enstrüman, halk oyunları, resim bölümleri olan ve 300 öğrencisi olan Cegerxwin her yıl 100 öğrenci mezun ederken yine kurumda çalışan 30 hocası vardı.

2010 yılından bu yana bölgedeki en önemli kültür ve sanat merkezi olarak faaliyet yürüten Cegerxwin'in salonunda her yıl 5 konferans, 40 seminer, 30 panel, 20 buluşma, 20 açılış, 20 tiyatro gösterimi, 40 film gösterimi yapılırken, sergi salonunda her yıl 30 fotoğraf, heykel ve resim sergisi düzenleniyordu. Ayrıca 300 kişilik kapasiteye sahip kütüphaneye sahip olan kültür ve sanat merkezi FilmAmed Festivaline de ev sahipliği yapıyordu.

Diyarbakır’da olduğu gibi, Batman ve Hakkari belediyelerine atanan kayyumlar da tiyatroları fiilen kapattı. Çalışanların çoğu işten çıkartıldı, bazıları da belediyelerin başka bölümlerine gönderildi.

Diyarbakır Belediye Şehir Tiyatrosu ekibinin sözleşmelerinin feshedilmesinin ardından sanatçılar, Galerya İş Merkezi’nin zemin katında bulunan bir mekanda alternatif olarak Amed Şehir Tiyatrosu’nu kurdu.

Akkuzu: “Seyirci sorgulamaya gidiyordu”

Artık tiyatro için yeni bir dönem başlamıştı. Amed Şehir tiyatrosu oyuncularından Yavuz Akkuzu’yla yeni mekanlarında buluştuk.

“AKP anlayışı sanata da kurnazca yaklaştı. Dışardan Şehir Tiyatrosu var olarak görünüyor ama tüm sanatçılar işten çıkarıldı. Yani bir tiyatro var ama fiilen kapalı.

“Neden işten çıkarıldık çünkü orada seyirci oyunlarımızla ciddi bir sorgulamaya gidiyordu.

“Neden işten çıkarıldık çünkü orada oyunların yanı sıra deneysel işlere de imza atıyorduk. Yeni söylemler, yeni sanat tavrına yöneliyorduk” diye durumu değerlendiriyor.

“Biz hala şaşırıyoruz”

Son beş senedir dünya klasikleri üzerine yoğunlaşan tiyatro, 2006/2007 sezonu itibarıyla tüm oyunları Kürtçe sahneleniyordu.

Akkuzu her sezon dört büyük oyun ve iki çocuk oyunu sahnelediklerini söylüyor ve alternatif mekanı neden kurduklarını açıklıyor:

“Kürdistan’da en yerleşik tiyatro grubu bizdik ve sanat yapıyorduk, haliyle bunu istemediler. İstemediklerine teorik olarak şaşırmamız gerekiyor çünkü şaşırmayan insanlar insanlığını kaybeder. İnsanların şaşırmamaya doğru bir yönelimi var. ‘AKP zaten bunu yapar’ dediğimiz zaman insanlığımızı kaybederiz. Ben hala her şeye şaşırıyorum böylece daha canlı ve daha yaşamsal oluyor hayat. Şaşırmamak daha ölümcül gibi geliyor bana. Şaşırarak ürettiklerimizi seyirciyle paylaşmaktır derdimiz. O yüzden hala şaşırdığımız için alternatif bir mekan oluşturma dinamiğini kendimizde hissettik”.

“Hem biz hem seyircimiz aranıyor olabilir”

Amed Şehir Tiyatrosu’nun yanı sıra kentte sadece tiyatro gösterimlerinin olduğu mekan Devlet Tiyatrosu. Akkuzu’ya göre sanat anlayışı açısından Devlet Tiyatrosu sanat üretimi anlamında yetersiz bir yer.

Akkuzu kayyum için Devlet Tiyatrosu’nun bir örnek olacağı düşünüyor:

“Şimdi kayyumlar belki de devlet tiyatrosunun kötü bir kopyasını yapacaklar. Kayyumun ardından belediyenin sahnesinde zaten sanat üretemez olmuştuk. Çünkü bizi izlemeye gelen seyirciler aranıyor olabilirdi ve aynı zamanda aslında o gün bizlerden birileri de arananlar listesinde olabilirdi”. (RT-ZD/HK)

***

İŞSİZ GAZETECİLER HABERİNİN PEŞİNDE

1- Yeni "İşlerinde" Konuşuyorlarsa da Onlar Gazeteci

2- OHAL'de Gazetecilik Yasak

3- Almanya: Yeni Nesil Diaspora/Kopuntu

4- Almanya: Bunaltı Göçü

5- Arap Kızı Camdan Bakıyor'la Gelen Örgüt ve "Araplık"tan Kurtuluş

6- Nasıl Çalışıyor/Çalışamıyorlar; Kalıpyargıları Esnetmek

7- Ayrımcılıktan Kurtulmak İçin Beyazlarla Evleniyorlar

8- Özel Rehabilitasyon Merkezleri ve Sorunlar: Bingöl Örneği

9- İki Yönetici "Engelliye Eğitim Desteği" Uygulamasını Tartışıyor

10- "Engelli Eğitiminde Çözüm Kaynaştırma Sistemi"