Diyarbakır’da polis, Mezopotamya Dil ve Kültür Araştırma Derneği (MED-DER), Anka Dil ve Sanat Eğitim Kooperatifi ile Payîz Pirtûk isimli bir kitapçıya eş zamanlı baskın düzenledi.
Aralarında Kürtçe ders veren eğitimcilerin de olduğu 30 kişi gözaltına alındı. 29 kişi adli kontrol şartıyla serbest bırakılırken, MED-DER eski Eşbaşkanı Rıfat Roni tutuklandı.
24 Eylül’e yaşanan bu vaka Kürtçeye yönelik ilk ihlal değil. İktidar Kürtçeye yönelik tahammülsüzlüğünü tiyatro ve konserlere karşı da gösteriyor. Şubat’tan bu yana 20'den fazla hak ihlali yaşandı.
Mezopotamya Ajansı (MA) muhabiri Zeynep Durgut son 8 aydaki vakaları derledi:
10 Şubat: Kürtçe tiyatro oyunu Qral û Travis, Ağrı ve ve Antep’te yasaklandı. Aynı oyunu Şişli Kaymakamlığı da 16 Şubat'ta sahneleneceği saatten birkaç saat önce yasakladı.
“Qral û Travis” bir kez daha yasaklandı
17 Şubat: DEM Parti ve DBP’nin 21 Şubat Dünya Anadil Günü ve yerel seçimlere dair hazırladığı Kürtçe afişlerin billboardlara asılması kayyım yönetimindeki belediyenin engeliyle karşılaştı.
17 Şubat: JINNEWS'in Kürtçe “@JinnewsKurmanci" hesabına erişim engeli getirildi.
21 Şubat: DEM Partili milletvekilleri, Meclis'te 21 Şubat Anadil Günü dolayısıyla Kürtçe konuşmak istedi. Ancak vekillerin mikrofonu kapatıldı.
MHP'li Adan, Meclis'te Kürtçe konuşan DEM Partili vekilin mikrofonunu kapattı
24 Şubat: Kürt sanatçı Kasım Taşdoğan'ın Kars’taki Newroz şenliğinde seslendirdiği "Serhildan jiyan e" şarkısı soruşturma konusu oldu.
9 Mart: Adana Valiliği, Kolektîfa Rîtmên Azad müzik grubundan dört sanatçının Adana Kadın Platformu'nun düzenlediği 8 Mart mitinginde konser vermesini yasakladı.
22 Mart: Sasa Serap'ın Van, Malatya ve Kayseri'nin ardından Mardin konseri de iptal edildi.
30 Mayıs: Diyarbakır Yenişehir’de Sanat Sokağı'nda faaliyet gösteren Pîne Kafe, Kürtçe hizmet verdiği gerekçesiyle polisler tarafından basıldı.
Diyarbakır’da Kürtçe hizmet veren kafeye polis baskını
1 Ağustos: Diyarbakır’da Kürtçe halay gerekçesiyle 5 kişi gözaltına alındı.
2 Ağustos: Medine Kaymaz’ın Tekirdağ F Tipi Kapalı Cezaevi'ndeki hükümlü oğlu Bayram Kaymaz ile telefon görüşmesi Kürtçe konuştuğu için kesildi.
6 Ağustos: Osmaniye'de bir düğünde Kürtçe müzik eşliğinde halay çektikleri gerekçesiyle gözaltına alınan 5 kişiden Hivda Kahraman tutuklandı.
7 Ağustos: Şırnak T Tipi Kapalı Cezaevi'ndeki mahpuslar, cezaevi yönetiminin telefon görüşmesinde Kürtçe konuşulmasını yasakladığını aktardı.
10 Ağustos: Bodrum’da bir firmada çalışırken Kürtçe konuşmaları yasaklanan 4 genç işten ayrıldı.
HD İskender'de çalışanlara dil yasağı: Kürtçe konuşmalarını istemiyoruz
28 Ağustos: Şakran Kadın Kapalı Cezaevi’nde 31 tutukluya Kürtçe şarkı söyleyip slogan attıkları için bir ay iletişim ve görüş yasağı cezası verildi.
31 Ağustos: Giresun Espiye L Tipi Kapalı Cezaevi’nde tutulan müzisyen Erkan Benli’nin yazdığı Kürtçe kitap taslağına ve Yaşar Kemal’in Kürtçeye çevrilmiş kitaplarına el konuldu.
24 Temmuz: Mersin'de sahilde Kürtçe şarkılar eşliğinde halay çeken 9 kişi gözaltına alındı. Gözaltına alınan gençlere polis aracında “Ölürüm Türkiyem" şarkısı dinletildi.
26 Temmuz: Van Büyükşehir Belediyesi’nin yaya trafiğinin yoğun olduğu caddelere yazdığı “Pêşî Peya /Önce Yaya" Kürtçe uyarı yazıları silindi.
Batman ve Dargeçit'te de Kürtçe yazılar silindi
27-30 Temmuz: Siirt’te bir düğünde halay çeken 6 kadın, sanal medyada paylaşılan görüntülerin ardından “örgüt propagandası” gerekçesiyle gözaltına alındı. İstanbul’da farklı zamanlardaki düğünlerde Kürtçe şarkılarla halay çektikleri gerekçesiyle 18 kişi gözaltına alındı. Bunlardan 11'i tutuklandı.
24 Eylül: MED-DER, Payîz Pirtûk ile Anka Dil ve Sanat Eğitim Kooperatifi'ne eş zamanlı baskın düzenlendi.
30 Eylül: Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi'nin düzenlediği etkinlikte sahne alan Koma Hevra üyeleri Kürtçe şarkı söyledikleri gerekçesiyle gözaltına alındı.
Kürt müziği 2023: "Nazdar Nazdar", Koma Amed, Şivan Perwer, Kürt kadın sanatçılar
(HA)