TBMM Genel Kurulu'nda kabul edilen Vakıflar Kanunu'na göre yeni vakıfların kuruluşunda amaçlarına göre tahsis edilecek asgari mal varlığını her yıl Vakıflar Meclisi belirleyecek, vakıflar, vakıf senetlerindeki amaçlarını gerçekleştirmek üzere, Vakıflar Genel Müdürlüğü'ne beyanda bulunmak şartıyla şube ve temsilcilik açabilecek. Yabancılar da, Türkiye'de hukuki ve fiili mütekabiliyet esasına göre yeni vakıf kurabilecek.
Vakıflar yasasında Cumhuriyet halk Partisi (CHP) ve Milliyetçi Hareket partisi (MHP) sözcülerinin "vatana ihanet" tepkilerine yol açan değişiklikler arasında eskisinden farklı olarak uluslararası işbirliği için Bakanlar Kurulu kararı zorunluluğu kalkıyor, bu konu vakıfların kendi tercihlerine bırakılıyor.
TBMM Genel Kurulu'nun dün (21 Şubat) kabul ettiği kanunda kimi noktalar şöyle:
- Vakıflar Genel Müdürlüğü'nün tebligatına karşın, yasa uyarınca istenen beyanname, bilgi ve belgeleri zamanında vermeyen, organların vakfiye veya vakıf senedine aykırı olarak toplanmasına neden olan veya gerçeğe aykırı beyanda bulunan vakıf yönetimine görevden alma yerine 500 YTL idari para cezası verilecek.
- Vakıflar izin almadan mal edinebilecek, malları üzerinde her türlü tasarrufta bulunabilecek.
- Vakıf yönetiminin başvurusu üzerine tahsis edilen mal ve haklar, haklı kılan sebepler varsa denetim makamının görüşü alınarak mahkeme kararıyla, sonradan edindikleri mal ve hakları ise bağımsız ekspertiz kuruluşlarınca düzenlenecek rapora dayalı olarak vakıf yetkili organları kanalıyla daha yararlı olanlarıyla değiştirebilecek ve paraya çevrilebilecek.
- Kurucularının çoğunluğu yabancı olan vakıfların, taşınmaz mal edinmeleri hakkında, Tapu Kanunu hükümleri uygulanacak.
Vakıflar Meclisi'ne yetki
- Vakıfların vakfiyelerindeki şartların yerine getirilmesine fiilen veya hukuken imkan kalmaması halinde vakfedenin iradesine aykırı olmamak kaydıyla mazbut vakıflarda, Vakıflar Genel Müdürlüğü'nün; vakıf yöneticilerinin teklifi üzerine şartları değiştirmeye, hayır şartlarındaki parasal değerleri güncel vakıf gelirlerine uyarlamaya, Vakıflar Meclisi yetkili olacak. Hayrat taşınmazları da Vakıflar Genel Müdürlüğü tahsis edecek.
- Genel Müdürlük tarafından değerlendirilemeyen veya işlev verilemeyen hayrat taşınmazlar, fiilen asli niteliğine uygun olarak kullanılıncaya kadar kiraya verilebilecek.
- Hayrat taşınmazlar, Genel Müdürlük tarafından işlev verilmek amacıyla vakfiyesinde yazılı hizmetlerde kullanılmak üzere, onarım ve restorasyon karşılığı kamu kurum ve kuruluşlarına veya benzer amaçlı vakıflara veya kamu yararına çalışan derneklere tahsis edilebilecek. Tahsis edilen taşınmaz, ticari bir faaliyette kullanılamayacak tahsise aykırı
kullanımın tespiti halinde tahliye edilecek.
Uluslararası faaliyete serbestlik
- Vakıflar, vakıf senedinde yer almak kaydıyla, amaç ve faaliyetleri doğrultusunda, uluslararası faaliyet ve işbirliğinde bulunabilecek, yurtdışında şube ve temsilcilik açabilecek, üst kuruluş kurabilecek ve yurtdışında kurulan kuruluşlara üye olabilecek.
- Vakıflar yurtiçi ve yurtdışındaki kişi, kurum ve kuruluşlardan banka aracılığıyla ayni ve nakdi bağış ve yardım alabilecek, yurtiçi veya yurtdışındaki benzer amaçlı vakıf ve derneklere ayni ve nakdi bağış ve yardımda bulunabilecek.
Şirket kurma
- Vakıflar amaçlarını gerçekleştirmeye yardımcı olmak ve gelir temin etmek amacıyla Vakıflar Genel Müdürlüğü'ne bilgi vermek şartıyla iktisadi işletme ve şirket kurabilecek, kurulmuş şirkete ortak olabilecek.
- Şirketler dahil iktisadi işletmelerden elde edilen gelirler, vakfın amacından başka bir amaca tahsis edilemeyecek. Kurucularının çoğunluğu yabancı uyruklu olan vakıfların kurduğu yahut paylarının yarıdan fazlasının bu nevi vakıfların sahip olduğu şirketlerin mal edinmeleri hakkında, aynı vakıfların mal edinmelerini düzenleyen hükümler uygulanacak.
- Şirket hisseleri ve hakların, daha yararlı olanları ile değiştirilmesi, paraya çevrilmesi, değerlendirilmesi ve bunlara bağlı her türlü hakkın kullanılması ile ortaklık paylarına bağlı hakların kullanılması, Genel Müdürlük tarafından yürütülecek. (NZ/EK)
