İşkence Ticareti Yaygınlaşıyor
UAÖ'nün işkenceyi durdurmak için bir yıl boyunca sürdüreceği kampanya kapsamında hazırlanan bir dizi rapordan biri de "İşkence Ticaretini Durdurmak" adını taşıyor.
"İşkence Ticaretini Durdurmak" adlı raporda 40'tan fazla şirketin , ağır insan hakları ihlallerinde kullanılabilen mekanik zapt gereçleri ve kimyasal spreyler gibi güvenlik araçları ticaretini yaptığını gözler önüne seriyor.
UAÖ'nün söz konusu raporunda şu bilgiler yer alıyor:
*İşkenceciler, her gün biraz daha gelişkin hale gelen aletlerle silahlanırken, bu aletlerin uluslararası ticaret hacmi de büyüyor.
*Bu aletler arasında yüksek voltajlı elektroşok sersemletici silahlar ve kitle kontrolüne yönelik kimyasallar da yer alıyor. İşkenceciler, zapt aletleri gibi eski model gereçleri de kullanmayı sürdürüyor.
İşkence teknolojisi
* Kurbana (90 metre uzağa kadar) tele bağlı 'olta kancası ' fırlatabilen 'tazerler 've mahkûma takılan ve uzaktan kumandayla kontrol edilen sersemletici kemerler de bu işkence aletleri arasında bulunuyor. Sersemletici kemerler, mahkûmun böbreklerine 8 saniye boyunca yaklaşık 50.000 volt vermesiyle ünlü.
*İşkence teknolojisi, Amerika Birleşik Devletleri(ABD) 'nde geliştirilmeye başladı ve Asya, Avrupa ve Güney Afrika'ya yayıldı.
*(UAÖ raporu üzerinde çalışan) Araştırmacı Brian Wood, 1970'lerde yüksek voltajlı elektroşok veren sersemletici silahlar sattığı bilinen yalnızca iki şirket olduğunu, ancak şimdi dünya çapında bu sayının< @="" 150'den="" fazla=""> belirtti.
*Wood, "Bu malzemenin işkencecilerin eline geçmesini önleyecek katı kontrol mekanizmaları bulunmadığı için, sorumlu hükümetler, bu aletlerin ihracını derhal yasaklamalıdır " dedi.
İşkence aleti üreticisi şirketler
*Son iki yıl içinde 22 ülkede bulunan 150'den fazla şirket, elektroşok silah üretmekte veya pazarlıyor . Şimdi, Tayvan, Güney Kore ve Çin şirketleri belki de ABD'deki şirketlerden daha fazla elektroşok sersemletici silah üretiyor.
*Alman, Fransız ve İsrail şirketleri de kilit üreticiler arasında yer alıyor ve son dönemlerde Polonya, Rusya, Çek, Meksika, Brezilya ve Güney Afrika şirketleri de bunlara katıldı.
Almanya: Kullanmaya izin yok, pazarlamaya var
*Alman hükümeti, bu silahların Alman cezaevlerinde veya Alman polisi tarafından yurttaşlar üzerinde kullanımına izin vermiyor , ancak Alman şirketlerinin bu silahları yurtdışında kullanılmak üzere pazarlaması ve satmasına izin veriyor .
*Güney Afrika hükümeti halen elektroşok aletlerinin Asya'da satışı için çalışırken, bunları kendi mahkumları üzerinde de kullanıyor.
*Mısır'da Muhammed Nagib Adu-Higazi, 1997 yılında İskenderiye kentinde Devlet Güvenlik Soruşturma (DGS) görevlilerince tutuklanmıştı. DGS ofisinde tutulurken giysileri çıkartılarak, "üstünde spiral bir metal tel bulunan silindir şeklinde bir sopa" ile elektrik verilmişti . Üç gün boyunca yemek verilmediği, 9 günlük gözaltı boyunca gözlerinin bağlı tutulduğu ve cinsel saldırıyla tehdit edildiği bildirilmişti.
ABD'de işkence aletlerinin ithali yasal
*ABD, 1997 - Mart 2000 tarihleri arasında Mısır'a elektroşok jop, sersemletici tabanca ve değeri 40,000 dolardan fazla olan optik izleme gereçlerinin satılmasını onaylamıştır.
*Bir İngiliz şirketi olan Pains-Wessex, 1997 yılında Zambia'da çoğu kadın ve çocuk olan barışçıl göstericiler üzerinde kullanılan gözyaşı bombaları üretti.
* Birleşik Krallık ( (BK) Hükümeti'nin silah ithalatı üzerine hazırladığı son yıllık rapor, 1999 yılında BK'ın Zaire'ye CS bombaları ve gözyaşı gazı/tahriş edici mühimmatın satılması için ruhsat verdiğini ortaya çıkardı.
*BK gözyaşı gazı Kenya'da kötü kullanıldığında ve satışı durdurulduğunda, Kenya polisi malzemeyi Fransa 'dan almıştı.
*ABD'de biber gazı spreyleri gibi kimyasal silahlar birçok ölüme neden oldu.
*Bir ABD şirketi, polise, biber gazı püskürten fırlatıcılar sattı ve bunlar ilk kez 1999'da Seattle'da protestocular üzerinde kullanıldı.
Uluslarası işkence eğitimi
*ABD'de, Amerika Ülkeleri Okulu'nun yüzlerce mezunu, Güney Amerika'daki insan hakları ihlallerine bulaştı. Bu askeri okul, ABD ve dışında yabancı subayların eğitildiği 150'den fazla merkezden sadece bir tanesi. Bu okulda, insan hakları hakkında genel bilgi içerikli eğitim ise, minimum düzeyde.
*Fransız güvenlik eğitimi de Togo'da sivil halkın sindirilmesi ve işkence için kullanılıyor. Togo Ulusal İnsan Hakları Komisyonu tarafından Ağustos 1990'da dört kişiye işkence yapılması emrini vermekle suçlanan Togo jandarmasından yüksek rütbeli bir subay , daha sonra Fransız hükümeti tarafından Ulusal Şeref Nişanı 'yla ödüllendirildi.
*İsrail güvenlik güçleri, Güney Lübnan'daki meşhur Khiam gözaltı merkezinin gardiyan ve sorgucularını, merkezin kapandığı Mayıs 2000 tarihine kadar eğitmiş ve para vermiş ve daha sonra İsrailli görevliler işkence altında alınmış bilgileri kullanmışlardır.
"Güvenlik eğitimi denetlenmeli"
UAÖ raporunda şu uyarılar yer alıyor:
"Güvenlik eğitimi, sıkı bir biçimde denetlenmediği ve bağımsız olarak izlenmediği takdirde, insan hakları ihlallerini kolaylaştırma riski daima bulunmaktadır.
"Hükümetlerin güvenlik malzemesi ve uzmanlığı üretimi, transferi ve kullanımına dair izin verme yöntemlerinin değiştirilmesine acil ihtiyaç vardır."
Uluslararası Af Örgütünden hükümetlere çağrı
Uluslararası Af Örgütü, hükümetleri özellikle aşağıdaki tavsiyelere uymaya davet ediyor:
*Kullanımı zalimane, insanlık dışı veya onur kırıcı olan polis ve güvenlik malzemelerini yasaklayın .
*Bu malzemelerin üretim ve tanıtımını ve diğer ülkelere satılmasını yasaklayın . Yasaklama kapsamına, "bacak demirleri, elektroşok sersemletici kemerler ve testere dişli başparmak kelepçeleri gibi kaçınılmaz olarak acı veren aletleri mutlaka girmelidir.
*Elektroşok, ayak kelepçeleri, başparmak kelepçeleri, prangalar, zapt iskemleleri ve biber gazı silahlarının kullanımını, bu araçların etkileri üzerine< @="" özenli="" ve="" bağımsız="" bir="" inceleme="" yapılıp="" sonuçları="" belirleninceye="" kadar="" yasaklayın="">. Bu malzemelerin diğer ülkelere transferini, sonuçlar ortaya çıkıncaya kadar durdurun .
*Bir ülkenin, diğer bir ülkede askeri, güvenlik ve polis personeline yönelik olarak vereceği eğitimin, işkence yapmak için kullanılabilecek beceri, bilgi ve teknikleri içermemesini garanti altına alın .(YV/NU)