* Fotoğraf: Atila Altuntaş / Anadolu Ajansı (AA) - Stockholm / İsveç
Finlandiya Başbakanı Sanna Marin ve İsveç Başbakanı Ulf Kristersson, dün (2 Şubat) İsveç'in başkenti Stockholm'de bir araya geldi.
Marin ve Kristersson, görüşmenin ardından düzenlenen ortak basın toplantısında konuştu, basın mensuplarının sorularını yanıtladı. İki lider de NATO'ya üyeliklerinin birlikte onaylanacağına inandıklarını söyledi.
İsveç ve Finlandiya başbakanlarının açıklaması, İsveç'te aşırı sağcı Rasmus Paludan'ın Türkiye Büyükelçiliği önünde Kuran yakması sonrası Türkiye-İsveç hattında yeniden artan gerilim devam ederken geldi.
Finlandiya Başbakanı Marin ve İsveç Başbakanı Kristersson, dün yaptıkları açıklamalarda, iki ülkenin güvenliğinin birbirine bağlı olduğunu belirterek, NATO'ya üyelik başvuru sürecini beraber başlattıkları gibi beraber neticelendirmek istediklerini ifade etti..
"Her gün yakın temas halindeyiz"
Finlandiya Başbakanı Marin, NATO'ya üyelik başvurusunu İsveç ile yaptıklarını ve süreci birlikte tamamlamak istediklerini söyledi.
"Birlikte çalışıyoruz. Bu konuda her gün çok yakın temas halindeyiz. Tabii ki hem Türkiye'nin hem de Macaristan'ın başvurumuzu bir an önce onaylamasını istiyoruz" diyen Marin, Rusya'nın Ukrayna'yı işgaliyle başlayan savaş nedeniyle Avrupa'da güvenlik düzeninin kalıcı olarak değiştiğine ve bu nedenle NATO'ya katılmak istediklerine işaret etti:
"Finlandiya ve İsveç'in güvenliği birbirine bağlı. NATO'ya birlikte katılmamız tüm ittifakın çıkarına. Madrid'de mutabakata varıldığı üzere Türkiye'nin dile getirdiği endişeleri ele aldık. Tüm NATO üye devletlerinin başvurumuzu yakında onaylayacağına ve Vilnius'taki zirvede Finlandiya ve İsveç'in müttefik olacağına inanıyoruz."
"İsveç'in 'yaramaz çocuk' gibi sunulması garip"
Marin, İsveç'in üyeliğinin uzun zaman alması durumunda ne olacağına ilişkin soruya, "Durumun sınıftaki yaramaz çocuk gibi sunulması garip. İsveç de NATO üyesi olmak için istenenleri yerine getiriyor. İsveç'in 'sorun yaratan' olarak sunulduğu bu atmosferi sevmiyorum" dedi.
Kuran yakma eylemlerine ilişkin de konuşan Marin, "dini konulara saygının, Finlandiya yasalarında yer aldığını" söyledi:
"Kuran ya da İncil yakılmasına izin vermiyoruz. İnsanların istediğine inanma özgürlüğünü korumak istiyoruz. Finlandiya'da halka açık yerlerde ateş yakmaya ilişkin bazı yasalar da var. Halka açık yerlerde sadece Kuran değil sandalyenizi bile yakamazsınız. Bunu Finlandiya'da yapmayın."
"Hayal kırıklığını anlıyoruz"
Kristersson da Finlandiya ile yakın ilişkilerinin olduğunu, NATO üyeliği için yolculuğa birlikte çıktıklarını ve birlikte devam ettiklerini söyledi.
Kristersson, imzalanan Üçlü Muhtıra'yı anımsatarak, "Bu sabahki Kabine Toplantısı'nda hükümetin terörle mücadeleye ilişkin yasa teklifini resmileştirdik. Tasarı, martta Meclise gönderilecek ve yeni terörle mücadele yasaları, 1 Haziran'dan itibaren yürürlüğe girecek. Bu, İsveç'in terörle mücadele konusundaki uzun vadeli taahhüdünde bir mihenk taşı" dedi.
Son dönemde Türkiye ile yaşanan gerilime ve İsveç'te yaşanan eylemlere değinen Kristersson, özetle şöyle konuştu:
"Bu eylemlerin yol açtığı hayal kırıklığını anlıyor ve paylaşıyoruz. Tüm İsveçlilere mesajım çok basit; durumu sakinleştirelim ve büyük resme ve gerçekten önemli olan şeye, NATO'nun tam üyeleri olarak İsveç'in ulusal güvenliğini artırmaya odaklanalım."
TIKLAYIN - "Finlandiya halkının yüzde 53'ü İsveç olmadan NATO üyeliğine sıcak bakıyor"
Ne olmuştu?
Rusya'nın 24 Şubat 2022'de Ukrayna'yı işgal etmesiyle başlayan savaşın ardından Rusya ile bin 300 kilometrenin üzerinde sınırı bulunan Finlandiya ve İsveç, NATO'ya üyelik başvurusu kararı almıştı.
NATO'ya katılmak için Mayıs 2022'de birlikte resmi başvuruda bulunan iki ülke, üyeliklerine "terör" ve güvenlik gerekçeleriyle itiraz eden Türkiye hükümeti ile aylarca üçlü görüşmeler gerçekleştirdi.
Üç ülkenin Haziran ayında Madrid'deki NATO zirvesinde imzaladığı Üçlü Muhtıra kapsamında yapılan görüşmelerde İsveç ve Finlandiya verdikleri çeşitli taahhütlerle Ankara'nın çekincelerini gidermeye çalıştı..
Ancak Türkiye, Rasmus Paludan'ın İsveç'in başkenti Stockholm'deki Türkiye Büyükelçiliği önünde Kuran yakması üzerine üçlü görüşmeleri askıya aldı.
Bu eylemin ardından İsveç'in Türkiye'den NATO üyeliğine izin vermesini beklememesi gerektiğini söyleyen Cumhurbaşkanı ve Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP) Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan, Ankara'nın Finlandiya konusundaysa farklı bir tutum sergileyebileceğinin sinyalini verdi.
Finlandiya Dışişleri Bakanı Pekka Haavisto ise Finlandiya'nın kamu yayın organı Yle'ye yaptığı açıklamada, Finlandiya'nın NATO'ya İsveç olmadan katılması seçeneğini değerlendirmesi gerektiğini söylemişti.
"Şu an bu konuda bir duruş belirlemek için çok erken olduğunu" belirten Haavisto, ortak başvurunun "ilk tercih" olduğunu kaydetmişti.
Finlandiya ve İsveç'in NATO'ya üyelik süreçlerinin tamamlanabilmesi için 30 NATO ülkesinin onayı gerekiyor. Türkiye ve Macaristan henüz bu başvuruları onaylamış değil. (SD)
