Koronavirüs Karantinası Altındaki İtalya’da Günlük Hayat

Fotoğraf: Federica Tourn - Torino

Yeni nesil Koronavirüsün (Covid-19) Avrupa’da şimdiye kadar en çok etkilediği ülke İtalya. Bugün itibariyle ülkede aktif hasta sayısı 12 bin 839’a ulaşırken, hastalık nedeniyle ölenlerin sayısı da 1016’ya yükseldi.

Başbakan Giuseppe Conte, 8 Mart Pazar gecesi yaptığı açıklamada tüm ülkeyi karantinaya aldıklarını belirtirken, “Bütün ülkeyi kırmızı bölge ilan ediyoruz" dedi. Ülke genelinde onaylanmış iş ve sağlık sebepleri dışında hiçbir seyahate izin verilmezken, her türlü kültürel, sportif ve sosyal etkinlik iptal edildi. İnsanların özel izin kağıtları olmadan evlerinden çıkmaları yasaklanırken, çalışabilenler için “evden çalışma zorunluluğu” getirildi.

Peki, İtalya’da günlük hayat nasıl geçiyor? İlk vakanın gözüktüğü bir buçuk ay öncesinden bugüne neler yaşandı? Medyanın ve halkın gelişmelere bakışı nasıl?

En çok vakanın görüldüğü Kuzey İtalya’daki Lombardia eyaletine komşu olan Torino’da yaşayan gazeteci Murat Çınar anlatıyor…

Virüsle ilk karşılaşma

“30 Ocak’ta Roma'da bir otelde kalan iki Çinli turistte ilk vaka gözüktü. Onlar izole edildi, hemen tedaviye alındı.

“O dönemde hem hükümetten konuyla ilgili çok sağlıklı bilgi gelmedi, hem de bilinç oluşmadı. Yani ‘Bu insanlar virüsü yaymış olabilir, dikkatli olun’ bile denmedi.

“Ta ki, 21 Şubat'ta İtalya'nın kuzeyinde Lombardia eyaletinde birden bire sabah iki, öğleden sonra beş, akşam dokuz derken vakalar hızla artmaya başlayana kadar... O günden beri durumumuz böyle devam ediyor.

“Burası İtalya'nın en zengin eyaleti. Aynı zamanda Çin'le hem turistik hem ekonomik olarak en çok ilişki içinde olan bölge.

“Nitekim ölümlerin yüzde 76'sı Lombardia’nın başkenti Milano'da. Şu anda 14 büyük kent karantinada. 14'ü de Lombardia eyaletinin etrafında yastık yapıyorlar.

Geleneksel medya ve yeni medya

“Geleneksel anaakım medyayı dinlersek eğer, pazartesi gününe kadar ne kadar ölü var, vakalar ne kadar arttı gibi flaş haberler üzerinden galeyana getirme havası vardı.

“Conte'nin Pazar akşamki konuşması sonrasında hiçbir gazetenin manşetinde ölü sayısı, vaka sayısı yer almamaya başladı.

“Ancak artık basının yapısı da değişti. Baktığımızda whatsapp bile yeni bir basın.

“Burada yalan haberler, ekran görüntüleri, ses kayıtları dolanıyor. İşte, ‘Ben şurada çalışan bir doktorum. Şu anda durum çok kötü’ gibi paylaşımlar sürekli yayılıyor. Muhtemelen Türkiye'de de aynısı olacak. Gerçekten güvenebileceğin, gazeteci dediğin insanlar da bunları yayıyor. Bu durum özellikle son bir haftadır çok fazla arttı. Ben bu yüzden pek çok kişiyi bloke etmek durumunda kaldım.

“Bilinçsiz haber yapılması veya konsantrasyonun sadece olumsuz olan şeylere aktarılması yarar sağlamıyor. Örneğin şu an tedavi olanların sayısı çok hızlı artıyor. Ancak gelişmelerin bu noktadan ele alınmaması endişeyi körüklüyor.

Halkta panik

“Neticede çok ciddi panik yaşayan insanlar oldu. 1 Mart'tan beri evden çıkmayan, yarım saatte bir ateşini ölçen arkadaşlarım var.

“İnsanların bilmediği bir şey yayılıyor ve tabii ki bu da panik havası yaratıyor. Sinofobi de var İtalya'da. Bu, Çin'den gelen bir hastalık ve Çin'den iphone dışında ne gelse acayip bir kaygı oluyor.

“İlk günlerde süpermarketlerde raflar boşaltıldı. Sonra Conte, bütün ülke kırmızı olacak dedikten sonra 7/24 olan süpermarketlerde de raflar boşaldı.

“Ben iki gün önce gittiğimde insanları marketlere hijyenik nedenlerle sıralı alıyorlardı. İçerdekiler çıktıktan sonra diğerleri girebiliyor, market içlerinde sürekli insanların birbirlerine en az bir metre mesafede durmaları yönünde anonslar yapılıyordu.

“Raflarda hemen her şey vardı. El jelleri, çamaşır suyu gibi ürünler biraz eksikti. Bunları online almak da mümkün ama o zaman fiyatları biraz daha yüksek oluyor.

“Torino'da ciddi anlamda bir sorun yok. Ancak yakınımızdaki Lombardia eyaletinde yaklaşık 15 gündür kapalılık yaşanıyor. İnsanlar sadece belli saatlerde süpermarkete gitmek için çıkıyorlar ve evlerine geri dönüyorlar. Biz o durumda değiliz şu anda.

Fotoğraf: Federica Tourn - Torino

Günlük hayat

“Beş gün öncesine kadar bir yerlere gidip bir şeyler içebiliyorduk. Şu anda bunların hiçbiri yok. Tiyatrolar, sinemalar, müzeler, spor salonları zaten kapalı ama düne kadar restoranlar, barlar 18.00’e kadar açıktı. Dünden itibaren onlar da tamamen kapatıldı.

“Artık bir tane kağıtla dolaşmamız gerekiyor. İşe gidiyorsak, üzerinde kişisel bilgilerimizin bulunduğu, hangi saatte evden çıktığımızı, nereye gideceğimizi, saat kaçta eve döneceğimizi belirten bir kağıtla dolaşıyoruz. Alışveriş için de bu kağıtla evden çıkmak zorundayız. Çünkü polis istediği zaman her yerde durdurabiliyor ve bunun cezası var. Bunların temel nedeni insanların evde kalmasını sağlamak aslında.

“Bu kağıt, sabit bir formatta hazırlanan bireysel beyan aslında. Eğer markete gidiyorsan onun adresini ve gidiş, dönüş saatlerini yazıyorsun. Eğer işe gidiyorsan yine saatleri ve iş adresini yazıyorsun.

“Açık olmasına izin verilen mekanlar şunlar: Bazı fabrikalar, süpermarketler, eczaneler, benzinciler, tütün dükkanları, gazete bayileri, sabun-deterjan satan dükkanlar, postaneler, bazı bankalar, sigorta şirketleri ve çamaşırhaneler. Ayrıca evlere eşya taşıyan kuryelerin de çalışmasına izin veriliyor.

“Okullar mart başından bu yana kapalı ve şimdilik 3 Nisan’a kadar kapalı kalacağı açıklandı.

Sağlık sistemi

“Son senelerde İtalya'da sağlık çok özelleştirildi. ‘Basit kan testleri için kuyruğa gireceğine şuraya git orada yap, zaten onu da devlet ödüyor’dan başladık, şimdi MR'a, küçük ameliyatlara kadar devlet farkını ödeyerek seni özele yönlendiriyorlar.

“15-20 senedir hızlı bir özelleştirme yaşanıyor. Hastalık ilk çıktığında özeller yataklarını açmıyorlardı. Şimdi iş ciddi boyuta gelince anca açtılar. İlk halka ücretsiz hizmet verecek olan devletin sağlık hizmetinin sınırlı olduğunu gördük. Ki kalitesi en yüksek olan ülkelerden birindeyiz. Ona rağmen sınırlı olduğunu gördük.

“Şimdi sıklıkla yayılan yalan haberlerden biri de ‘Devlet hastanelerinde daha genç olan hastalara yer kalması için yaşlı hastaların tedavi edilmediği...’ Bu gibi yalan haberler yayılıyor ama yersiz kaygı yaratmıyor insanlarda. Çünkü gerçekten hastanelerde kesinti olduğundan dolayı son senelerde tedirginlik var. Belki sağlık sistemine karşı da bir güvensizlik söz konusu.

“Örneğin bir hafta önce Conte 20 bin hemşire alacaklarını açıkladı. Çünkü ellerinde yeterli hemşire de yok.

İş

“Martın başında evden çalışma imkanı olanlar için ‘smart working’ dediğimiz bir sistem aktive edildi. İtalya’da evden çalışmak pek hukuki zemini olan bir durum değildi. Ofise gitme takıntısı olan bir çalışma kültürü vardı burada.

“Başbakan’ın çıkarttığı bir KHK ile şimdi çalışabilen herkes evden çalışıyor. Evden yapılamayacak işlerde olanlar ise çalışmıyor. Hayati mesleklerdekiler ise normal çalışma hayatına devam ediyor.

“İlk başlarda sigorta konularında bir boşluk oluştu. İş yerinde başına bir kaza geldiğinde iş yeri sorumlu ama evde başına bir şey geldiğinde bu sigorta nasıl çalışacak diye soru işaretleri vardı. Bütün bunları kurallara koyan ve düzenleyen bir KHK çıkartıldı.

“Ekonomi Bakanı Salı akşamı yaptığı açıklamada 25 milyar Euro ek bütçe ayırdıklarını, kimsenin işsiz kalmayacağını, hiçbir şirketin batmayacağını söyledi. Bakalım...”

(EKN)