Junkerlere Tazminat da Yok Toprak da

AİHM, Çarşamba günü İkinci Dünya Savaşı sonrasında Doğu Almanya sınırları içinde kalan büyük arazileri Sovyet işgal güçlerince devletleştirilen 71 Almanın tazminat taleplerinin haksız olduğuna karar vermişti.

Davacılar, ya topraklarının geri verilmesini ya da bu toprakların piyasa değeri üzerinden tazminat ödenmesini istiyorlardı.

Federal Almanya'nın sorumluluğu

Ancak, yüksek mahkeme de, daha önce Almanya'daki mahkemelerin verdiği kararları ve hükümetin yaklaşımından yana karar aldı ve önce bu talepleri değerlendirecek merci olmadığını, daha sonra da o dönemdeki Sovyet işgal güçlerinin ya da sosyalist Doğu Almanya (DDR) yönetiminin uygulamalarından Federal Almanya Cumhuriyeti'nin sorumlu olmadığını açıkladı.

Alman mahkemelerinden sonra, Avrupa mahkemesinden de ret cevabı alan davacılar, haklarının çiğnendiğini davayı BM İnsan Hakları Komisyonu'na götüreceklerini açıkladılar.

Sovyetler Birliği, savaştan sonra arsası 100 hektardan büyük olan7 bini aşan toprak sahibinin (Junkerler) mallarına hiçbir tazminat ödemeden el koymuştu.

Topraklar topraksız köylülere

Devletleştirilen toplam 2.2 milyar hektar arazi, gerçekleştirilen toprak reformuyla 550 bin küçük çiftçiye ya da topraksız köylülere dağıtılmış, bir kısmı da devlete kalmıştı.

İki Almanya'nın birleşmesinin ardından o dönemde mallarına el konan Junkerler ya da mirasçıları, 14 yıldır Alman hukuk sistemi içinde bu toprakları ya da karşılığı tazminat alabilmek için çabalamış, başarısız olunca AİHM'ye gitmişlerdi.

Çoğu Prusya kökenli "asillerden" oluşan Junkerlere, savaştan sonra zaten tazminat ödendiğini açıklayan hükümet ise, bu toprakların piyasa değeri üzerinden tazminat ödenmesi taleplerinin haklı olmadığını savunuyordu.

İki Almanya'nın birleşmesi sırasında Federal Almanya'yla Sovyetler Birliği'nin imzaladığı anlaşma da o dönemki toprak reformunun iptal edilemeyeceği yer alıyordu. (BA/EÜ)