Kürt sorununun, güncel siyasetin rahmine sığmayan bir mesele olduğu pek anlaşılamadı maalesef. Meseleyi güncel siyasetlerine yoran, yontan tüm politik hareketler, sorunu daha fazla derinleştirip büyütmekten başkaca bir sonuç üretemediler.

Osmanlı sistemini günümüz liberal çok-kültürcülüğü ile karşılaştırmak tartışmayı açmaya yarayan bir boyut olabilir. Liberal çok-kültürcülük evrensellik ilkesine dayanır. Halbuki Osmanlı millet sistemi hiçbir evrensellik ilkesine dayanmaz.

Birçok vesileyle Osmanlı ve Türkiye ile karşılaşacak olan Troçki’nin ilk sistematik Osmanlı analizleri Balkan Savaşları’na dayanıyor. Ölüm yıldönümünde, Türkiye tarihine de ışık tutabilecek bu kitabına ve deneyimine bakmanın epey yarar getireceğine eminim.

Her üretim sürecinde girdi kullanımının hemen öncesinde tohum, mazot, gübre, ilaç, elektrik fiyatları şirketler tarafından yükseltiliyor. Yükselen fiyatlar çiftçilerin maliyetini artırıyor. Üretici borç harç edip ihtiyacı olan girdiyi satın alıyor. Fiyat yükselten şirketlere yönetenlerin ne sözü, ne dişi geçiyor...

Modern ebeveynliğin korumacı, müdahaleci ve performans odaklı yapısı; çocukların özgüveninde, sosyal becerilerinde ve ahlaki değer dünyasında kalıcı yaralar açabilir. Eğitim, yalnızca akademik başarı değil; karakter, değer, yaratıcılık ve toplumsal bağları da kapsayan bütüncül bir süreçtir.

Ortak bir soruşturma, teknoloji devinin, Gazze ve Batı Şeria’daki milyonlarca Filistinlinin telefon görüşmelerine ait ses dosyalarını barındıran İsrail’in Birim 8200’ü için bulut platformunun özelleştirilmiş bir sürümünü geliştirdiğini ortaya koyuyor.

Dünya 8 milyarı aştı; üretilen gıda herkese yeter ama açlık büyüyor, obezite artıyor. Sorunun kaynağı üretim değil, adaletsiz paylaşım ve yanlış tarım politikaları. Kimyasallara dayalı tarım toprağı, suyu ve iklimi tüketirken, tarladan sofraya kadar süren israf krizi derinleştiriyor.

Tutukluluk incelemelerinden ve itirazlardan çıkan bir sonuç yok... Artık idari pratik haline dönüşmüş durumda ve sonuç alınamayan etkisiz yargı işlemlerinden ibaret. Ne AYM ne AİHM kararları ne kanun dikkate alınmıyor.

Kürt sorununun barışçıl çözümünde en küçük bir ihtimali dahi değerli görmeliyiz. Çünkü Türkiye’nin yönetilememe sorunundan çıkışı belki de buradan başlayacaktır. İktidarın gizli oyunlarına veya tuzaklarına gelmeden demokratikleşme için ilerleme sağlanabilir.

Baştan “Terörsüz Türkiye” diye adı konulmak istense de, sorunu barış, kardeşlik, demokrasi boyutlarında ele alarak farklı bir düzeye çekilmesini sağlayan eğilimin CHP katılımıyla güç kazandığı niye fark edilmez, anlamak zor.

Filistin’e nasıl destek verileceği veya İsrail’e karşı nerede ve nasıl durulacağı doğru saptanamadığında hedef şaşırma olasılığı yüksektir. ABD’ye ve onun işbirlikçisi devletlerin uygulamalarına karşı durulmadan İsrail’e karşı durulamaz.

Emeğin, verinin ve araçların geri kazanılması, dijitalde bütüncül bir özerklik kurmanın zeminini oluşturur. Mevcut sisteme direnmekle kalmayan söz konusu yaklaşımlar, geleceğin demokratik altyapıları için de somut bir vizyon ortaya koyuyor.

“Umutsuzluk” halini tersine çevirme, toplumsal umuda dönüştürme ve yaygınlaştırma hedefinin muhalefetin birinci önceliği haline gelmesi artık elzem oldu.

Hükümet, maliyetin altında açıkladığı ürün fiyatlarını bile uygulayamadığı için tarımı ve çiftçiyi desteklemiyor. Üretime ve üreticiye köstek oluyor. Bunun sonucu olarak çiftçiler borç batağına battı.

Adil yargılama prensiplerine uygun yürütülen hukuki sürecin ardından verilen hapis cezası kişinin özgürlüğünü sınırlamanın ötesine geçmemelidir. Çünkü hapishaneler ek cezalandırma yeri değildir.

Toplumsal değerler yeni kuşaklara en çok okullar aracılığıyla aktarılır. Eğer bir toplumda şiddetsizlik, eşitlik ve dayanışma kültürü oluşacaksa, bu ancak eğitimle mümkündür.

Barış, yalnızca savaşın bitmesi değil; bütçenin, emeğin, bilginin ve umudun, yaşamı korumak için seferber edilmesidir. Barış, aynı zamanda halkların eşit ve onurlu bir yaşam sürebilmesidir.

Devletin yurttaşından gizleyeceği sırlar üzerine kurulu bir demokrasi olamaz.

"Guguk Kuşu filminde gördüğümüz gibi, tımarhane sadece akıl hastalarının hapsolduğu bir yer değil; aslında dış dünyanın sert gerçeklerinden koruyan, ama aynı zamanda içeride hayatın kendisini de hapseden bir total kurumdur.

Eğitim ve istihdam arasında rasyonel bir köprü kurulmalı, üniversite kontenjanları, ülkenin ekonomik ve sosyal ihtiyaçlarına göre belirlenmeli; istihdam olanakları genişletilmelidir. Aynı zamanda kamuda liyakat esaslı, adil ve şeffaf bir atama sistemi sağlanmalı; özel sektör teşviklerle genç mezunları istihdam etmeye yönlendirilmelidir.