TBMM'de 1 yıl: Muhalefetin 700 kanun teklifinden hiçbiri yasalaşmadı

CHP İstanbul Milletvekili Sibel Özdemir, 27. yasama döneminin 5. yılında (1 Ekim 2021 - 7 Temmuz 2022) milletvekillerinin verdiği yazılı soru önergelerini, araştırma önergelerini, kanun tekliflerini ve komisyonların çalışma sıklığını TBMM Başkanlığı’na yine bir önergeyle sordu.

Soru önergesine yanıtı Meclis Başkanvekili Süreyya Sadi Bilgiç verdi. Buna göre son yasama yılında CHP 432 (yüzde 54,96), HDP 155 (yüzde 19,72), AKP 65 (yüzde 8,27), İYİ Parti 46 (yüzde 5,85), AKP+MHP 5 (yüzde 0,64) ve diğerler partiler 67 (yüzde 7,95) kanun teklifi verdi.

Bu dönemde 80 kanun teklifi kanunlaştı. Kanunlaşan tekliflerin 76’sında AKP, 4’ü de AKP ve MHP’li milletvekillerinin imzası var.

Tali komisyonlar 80 teklifin 7’si için görüş bildirdi

Bu dönemde 786 kanun teklifinin 606’sı esas komisyonlar ile birlikte tali komisyonlara da havale edildi.

Tali komisyonlar, kendilerine havale edilen 606 kanun teklifinin sadece 7’si (yüzde 1,15) hakkında görüş bildirdi.

Görüş bildiren Komisyonlar şöyle: Çevre Komisyonu (3), Sağlık, Aile, çalışma ve Sosyal İşler Komisyonu (2), Kadın Erkek Fırsat Eşitliği Komisyonu (1) ve Dijital Mecralar Komisyonu (1)

Bir kez bile toplanmayan komisyonlar var

27. dönemin 5. Yılında İçişleri Komisyonu, Tarım, Orman ve Köyişleri Komisyonu ile Avrupa Birliği Uyum Komisyonları herhangi bir kanun teklifini görüşmek üzere toplanmadı.

Kadın Erkek Fırsat Eşitliği Komisyonu bir kez, Anayasa, Milli Savunma, Bayındırlık, İmar, Ulaştırma ve Turizm ile Dilekçe Komisyonları ikişer kez, Çevre ile Sağlık, Aile, çalışma ve Sosyal İşler Komisyonları üçer kez toplandı.

Özellikle torba kanun tekliflerinin havale edildiği Plan ve Bütçe Komisyonu 38 toplantı ile Meclisin en çok toplantı yapan komisyonu oldu.

İnsan Hakları Komisyonu 25, Kamu İktisadi Teşebbüsleri Komisyonu da 24 toplandı.

Önergeler yanıtsız

Bu dönemde 6 bin 978 önergeyle en fazla (toplam önergelerin yüzde 44,55’i) CHP’li milletvekilleri soru önergesi verdi. CHP’nin verdiği önergelerin 3 bin 754’ine henüz yanıt verilmedi.

HDP 4 bin 197, İYİ Parti 1059, MHP 266 ve AKP 4 yazılı soru önergesi verdi. AKP’li milletvekillerinin 4 önergesinin hiçbiri ve MHP’li milletvekillerinin 89 önergesi süresi içinde cevaplanmadı.

214 önerge de veren milletvekiline Meclis Başkanlığınca iade edildi.     

En düşük yanıt veren bakanlıklar: Adalet ve İçişleri 

TBMM Başkanının yürütmeyi uyarmasına rağmen 15 bin 664 soru önergesinin sadece 1298’i süresi içinde ve 4 bin 504’ü süresi geçtikten sonra olmak üzere toplam 5 bin 802’si cevaplandı. Soru önergelerinin 7 bin 540’ı ise cevaplanmadı.

Soru önergelerine en az yanıt veren Bakanlık, Adalet Bakanlığı oldu. Yanıtlanmayan her 4 önergenin biri Adalet Bakanlığına ait.

Adalet Bakanlığının ardından önergelere en az yanıt veren İçişleri ve Sağlık Bakanlıkları oldu.

En yüksek cevap oranı Milli Eğitim Bakanlığında

Süresi içinde en yüksek oranda cevap veren Millî Eğitim Bakanlığı oldu. 1072 önergenin 488’ine (yüzde 37,60) süresi içinde yanıt verdi.

1476 araştırma önergesine karşılık 1 komisyon kuruldu

Araştırma önergeleri dağılımına bakıldığında ise CHP 465, HDP 477, İYİ Parti 184, MHP 18 ve AKP 18 Meclis araştırma önergesi verdi. 27. yasama döneminin 5. yılında sadece “Yaşlıların Hayatın Çeşitli Alanlarında Yaşadıkları Sorunların Araştırılmasını Öngören Araştırma Komisyonu” kuruldu.

Özdemir: Doğru çözümlerin getirilmesi engelleniyor

Meclis Başkanvekili Süreyya Sadi Bilgiç’in verdiği bilgileri değerlendiren Sibel Özdemir, “Soru önergelerine verilen yanıt oranının çok düşük olması ve özellikle Adalet, İçişleri ve Sağlık Bakanlıklarının önergelere çok düşük oranda yanıt vermesi Meclis’in denetim ve temel sorunlara çözüm üretilmesi görevlerinin aksatıldığını gösteriyor” dedi.

Özdemir, “Maalesef önerilerimiz AKP’li ve MHP’li milletvekillerinin oy çoğunluğuyla reddediliyor. Çoğunlukla torba kanun tekliflerinin havale edildiği Plan ve Bütçe Komisyonu en fazla toplanan komisyon olurken bazı ihtisas ve tali komisyonların bir kez bile toplanmadığı dikkat çekiyor. Bu durum, Meclisin kaliteli yasama süreçlerinin gerçekten işletilemediğini ve sorunlara gerçekten doğru çözümlerin getirilmesinin de engellendiğini gösteriyor. Dolayısıyla Meclis Başkanlığı tarafından verilen sayısal veriler, Meclisin denetim görevini yapmasının engelleyen ve var olan temel sorunlara çözüm üretmeyen mevcut sistemin yerine Güçlendirilmiş Parlamenter Sistemin getirilmesi bir zorunluluk haline gelmiş durumdadır” diye konuştu.

(HA)