"Engelli Eğitiminde Çözüm Kaynaştırma Sistemi"

Haberin İngilizcesi ve Kürtçesi için tıklayın

Yakup Berent rehber öğretmen; Diyarbakır Rehberlik Araştırma Merkezi'nde (RAM) üç yıl kadar çalışmış, şimdi Diyarbakır Altınokta Körler Derneği Şube Sekreteri.

Engelli Bireye Eğitim Desteği uygulamasının Diyarbakır'daki durumunu Yakup Berent ile konuştuk.

Berent genel sistemi, sorunları ve çözüm önerilerini sıraladı ve özellikle de velilere seslendi.

"Velilerin duyarlı olması ve denetimlerin sağlıklı yapılması gerekir. Türkiye geneliyle benzer usulsüzlükler yapılmıyor demek çok güç. vefat eden öğrencinin ödeneğinin üç ay boyunca alınması buna en büyük kanıt. "

Diyarbakır

Berent, Diyarbakır’da 60’dan fazla rehabilitasyon merkezi bulunduğunu, her bir merkezin ayda en az 100 bin TL ödenek aldığını söylüyor; "bunlar sağlıklı denetlenmiyor," diyor.

"Düşünsenize, düzenli servis çıkacak, kapı kapı dolaşacak, mazot yakacak, fazladan personel ve servis aracı alacak. İnanın, damar okuma sistemi uygulanırsa eğitim merkezi sayısı yarıya düşer.

"Çünkü kayıt dışı, evde oturup eğitim katılmayan ancak ödeneği alınan bir sürü öğrenci var. Bu merkezler denetimlerin ardından risk alamaz. Bu merkezlerden bazıları kapanır, bazıları da kendi aralarında birleşmeye gider.”

"Çocuk evinde oturuyor, rehabilitasyon merkezi öğrenciyi servisle evden almıyordur. Verilen basit harçlıklar karşılığında aile ikna edilir, aydan aya imza alınarak kağıt üzerinde eğitim veriliyormuş gibi gösterilir. ”

Berent, bu nedenle 9 Aralık 2016'da Resmi Gazete´de yayımlanan Millî Eğitim Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname'yle getirilen biyometrik kimlik doğrulama veya kameralı görüntüleme sisteminin uygulanmasını önemli buluyor.

Uzman sorunu

Berent sorunun sadece özel rehabilitasyon ve eğitim merkezleriyle ilgili olmadığını düşünüyor. Engellilere yönelik eğitim ve kadro konusunda yaşanan sorunlara dikkat çekiyor.

"Denetimleri yapan uzman kadro da yetersiz. Türkiye’de özel eğitim alanında mezun alan öğretmen veya müfettiş sayısı çok az. Alana hakim beş insan bulamazsınız.

Bu alanın teftişi, denetlemesi nasıl yapılacak? Öğrencilerin eğitim alanı, ders programı, müfredatı ve sosyal yaşam alanları mutlaka denetlenmeli. Çocukların eğitimi ile ilgilenen öğretmenin alana hakim olup olmadığı, uzman olup olmadığı mutlaka incelenmeli."

Kaynaştırma uygulaması

Berent engelli öğrencilerin engelsiz akranlarıyla aynı eğitim ortamında eğitim alabilmesine imkân sağlayan kaynaştırma sisteminin özel rehabilitasyon ve eğitim merkezlerinden daha yararlı olduğunu savunuyor.

Türkiye’de 2014-2015 yılında ilkokul, ortaokul ve ortaöğretim verileri birleştirildiğinde 12 yıllık zorunlu eğitim kapsamında toplam 182 bin 917 öğrenci yönetmelikle düzenlenen kaynaştırma eğitiminden yararlandı.

"Okullardaki mevcut sınıflara katılan öğrenci sayısı belirlenmiş durumda. Milli Eğitim tarafından 20 öğrenci ile sınırlandırılan sınıfa ancak iki kaynaştırma öğrencisi alabiliyorsunuz. Otistik bir öğrenciniz varsa, bir sınıfta en fazla iki otistik çocuk ders görebiliyor. Üçüncüye yönetmelik izin vermiyor. Oysa ek derslikler açılabilir. Öğretmen yetiştirilebilir, yeni okullar açılabilir.

“Özel rehabilitasyon merkezlerinde engelli bireyler için uygulanan haftalık eğitim iki saat. Devlet okullarında haftalık 36 saat. Kaynaştırma sistemi ile eğitim gören engelli birey sürekli eğitimden yararlanıyor.

"Öğrenci kendi sınıfında, kendi akran grubuyla engel durumuna göre destek eğitimi alabiliyor. Öğrenci, uzmanlar tarafından, destek eğitim odası dediğimiz okul bünyesinde ayrı bir sınıfta eğitim alabiliyor. "

Kalite tartışılacaktı

Berent, Diyarbakır'da, özel rehabilitasyon merkezlerine aktarılan kaynakla okul açılabileceğini savunuyor, "ülke genelini düşündüğünüzde bu kaynaklarla yüzlerce yeni okul açılır, binlerce öğretmen atanabilir".

"Okullarda engelli bireyler için sınıflar oluşturulabilir. Milli Eğitime bağlı açılacak bu okullar, müfredata uygun engelli bireylere eğitim verebilir. Biz o zaman bu suistimalleri değil, eğitim kalitesini tartışıyor olacaktık."

Öneriler

Özetle engellilere yönelik eğitim sorununun okul ve kaynaştırma sistemi ile en aza indirilebileceğini düşünen Berent'in önerileri şöyle:

* Yeni açılacak okullarda mutlaka özel eğitim sınıfı için ayrı bir oda tesis edilmeli. Hali hazırda bulunan okullarda, okul müdürleri engelli bireyleri de düşünerek, okulun fiziksel şartlarını yeniden gözden geçirmeli.

* Engelli eğitimi ile ilgili aileler eğitime dahil edilerek bilgilendirilmeli. Çocukları özel rehabilitasyon ve eğitim merkezlerine giden aileler üzerinde mutlaka durulmalı. Çocuğun rehabilitasyon merkezinde aldığı ek destek eğitimi takip edilmeli.

* Milli Eğitim il ilçe müdürlükleri, hukuk şubeleri özel rehabilitasyon ve eğitim merkezlerinde denetimleri sıklaştırmalı. Avuç veya damar okuma sistemi mutlaka yaygınlaşmalı.

* Örneğin Diyarbakır’da işitme engelliler lisesi yok. Buradan öğrenci Elazığ’a ve Van’a gidiyor. Diyarbakır’da işitme engelli ortaokul var niye iki üç sınıfı dönüştürüp üçüncü kademe eğitim vermeyelim? Niye çocuğu, yakınlarından sosyal yaşamından koparıp başka illere gönderelim? Sosyal destekten neden mahrum bırakalım çocuğu? Engellilerin eğitimine yönelik adım atılacaksa mutlaka bu açık da giderilmeli. Her ilde engel durumuna göre okul sorunu mutlaka giderilmeli. (RB-LA/NU/HK)

***

İŞSİZ GAZETECİLER HABERİNİN PEŞİNDE

1- Yeni "İşlerinde" Konuşuyorlarsa da Onlar Gazeteci

2- OHAL'de Gazetecilik Yasak

3- Almanya: Yeni Nesil Diaspora/Kopuntu

4- Almanya: Bunaltı Göçü

5- Arap Kızı Camdan Bakıyor'la Gelen Örgüt ve "Araplık"tan Kurtuluş

6- Nasıl Çalışıyor/Çalışamıyorlar; Kalıpyargıları Esnetmek

7- Ayrımcılıktan Kurtulmak İçin Beyazlarla Evleniyorlar

8- Özel Rehabilitasyon Merkezleri ve Sorunlar: Bingöl Örneği

9- İki Yönetici "Engelliye Eğitim Desteği" Uygulamasını Tartışıyor

10- "Engelli Eğitiminde Çözüm Kaynaştırma Sistemi"