*Fotoğraflar: İstanbul Devlet Tiyatrosu.
ABD'li senarist ve oyun yazarı Jeffrey Hatcher'in bu oyunu ülkemizde pek sevilir. Daha önce de birkaç kez "Bir Picasso, lütfen", "Bize Bir Picasso gerek" gibi adlarla sahnelenen oyunu bu kez de Devlet Tiyatroları oyun programına aldı.
Devlet Tiyatroları Mecidiyeköy Sahnesinde "Bir Picasso" adıyla sergilenen oyunu Ahmet Levendoğlu sahneye koydu. Picasso'yu Levend Öktem, Fischer'i Filiz Kılıç oynadılar.
1941 yılı, Almanya işgali altında yaşayan Paris'te, ülkeyi terketmeyen ressam Pablo Picasso ile Almaya Kültür Bakanlığı sorumlusu bayan Fischer arasında yaşandığı varsayılan kurgusal bir sorgulama ve çatışmanın dramasıdır anlatılan.
Oyunun özü; Almanya kanadından gelen anlamsız bir talep ve baskı karşısında Picasso'nun itiraz ve direniş sürecinde, ortaya çıkan gerilimin üzerine inşa edilmiş, Picasso'nun insani özelliklerinin ortaya çıkartılması çabası ve küçük şaşırtmacalarla seyirci merakının canlı tutulmasıdır.
Oyunun gerilimi
Ahmet Levendoğlu çok deneyimli bir tiyatro adamıdır. Oyunun gerilimini oluşturan satırların dikkatle altını çizmiş ve oyuncularını öyle yönlendirmiş.
Filiz Kılıç'ı ince ve narin bir bedenden, iyi bir makyaj ve kostüm desteğini de alarak orta yaşlı ve sorunlu bir Alman kadınına dönüştüren hazırlık, sahnede beğeniyi hakeden bir oyunculuk olmuş
Picasso'da Levend Öktem, çizdiği karakteri yorumlayan bir oyun tarzı seçmiş. Tiradlarında yer yer çok dramatik ama süreçte oynadığı oyunu gözleyen ve yöneten epik bir tarzı var. Bir zamanlama ustası. Kopmuyor ve salmıyor oyunu.
Stüdyo sahne düzeni oyunun yapısına çok uygun. Özenli bir dekor ve başarılı kostümler. Şükran Yücel'in özenli çevirisini de oyunun başarısına önemli bir katkı olarak değerlendirmek gerek.
Picasso, hiç kuşkusuz hem sanat yaşamı hem de sosyal ve kişisel yaşamı ile hakkında onlarca oyun, onlarca inceleme hak eden bir değer. Siyasal kişiliği ve sanatsal mücadelelerinin sosyal hayatından ve verdiği eserlerden ayrı ele alınması muhtemelen yanlış olur.
İspanyol Cumhuriyetçi Halk Cephesi Hükümeti, Picasso'dan 1937 Paris Sergisi için İspanyol Pavyonu girişine bir pano yapmasını istemişti.
"Hesap sorulmayacak sanmayın"
Picasso, Guernica kentinin Alman ve İtalyan savaş uçakları tarafından taş taş üstünde bırakılmaksızın yok edilmesi haberini aldıktan sonra konusunu seçti. Uzun bir çalışma süreci sonucu meşhur Guernica'yı yarattı.
Picasso bu tablosu için şu açıklamayı yaptı:
" İspanyol mücadelesi, gericiliğin halka karşı özgürlüğe karşı savaşıdır. Bütün sanatçılık hayatım gericiliğe ve sanatın ölümüne karşı mücadele ile geçti. Gericilik ve ölümle bir an bile anlaşabileceğimi kim nasıl düşünebilir? ....üzerinde çalıştığım Guernica dediğim panoda ve yakın zamanda yaptığım tüm çalışmalarda, İspanya'yı acı ve ölüm okyanusunda boğan askeri kasta duyduğum tiksintiyi açıkça ifade ediyorum."
Sanat, mağara duvarlarına çizilen ilk bizondan bu yana hayatı tekrarlıyor, yorumluyor, tanıklık ediyor ve sorguluyor.
"....Yanılmayın
Hesap sorulmayacak sanmayın
Yanılmayın
Bunun hesabı sorulacak
Sorulacak ama
Vakit var
Vakit var daha
Bu yerlerde ölülerin vakti boldur
Badajoz'da, Guernica'da, Almeria'da
Bekleyebilirler vakitleri var daha
Vakit var
Bekleyebilirler daha" (Archibald Mac Leish)
(AE/PT)