1 Mayıs 2013: Künye ve Bilanço
1 Mayıs 2013'ün Taksim'de yapılıp yapılamayacağı tartışmaları Nisan ayının ortalarında başladı. Hükümet ve Valiliğin yayalaştırma projesini gerekçe göstererek "Kesinlikle Taksim'e izin vermeyeceğiz" demesine üzerine sendikalar 1 Mayıs 1977'de öldürülen kişilerin anısında Taksim'den vaz geçmeyeceklerini açıkladı.
Bunun üzerine 1 Mayıs'ta şehirdışından dört uçakla üç bin takviye polis getirildi. İstanbul'da metrobüs, metro, İDO, şehirhatları seferleri iptal edildi, köprüler söküldü ya da açıldı. Şişli ve Beşiktaş'taki Taksim'e gelmek isteyenlere polis tazyikli su ve biber gazıyla saldırdı. Onlarca yaralı ve gözaltının ardından Vali Hüseyin Avni Mutlu "Fevkalade orantılı müdahale ettik" dedi.
İşte 1 Mayıs 2013'ün öncesi, sırası, sonrası; o gün iktidarda olanlar ve sendikaların yöneticileri.
Cumhurbaşkanı: Abdullah Gül
Başbakan: Recep Tayyip Erdoğan
İçişleri Bakanı: Muammer Güler
İstanbul Valisi: Hüseyin Avni Mutlu
İstanbul Emniyet Müdürü: Hüseyin Çapkın
DİSK Genel Başkanı: Kani Beko
KESK Genel Başkanı: Lami Özgen
Türk-İş Genel Başkanı: Mustafa Kumlu
Hak-İş Genel Başkanı: Mahmut Arslan
Memur-Sen Genel Başkanı: Ahmet Gündoğdu
Türkiye Kamu-Sen Genel Başkanı: İsmail Koncuk
16 Nisan 2013
Sendika konfederasyonları Ankara’da toplanırken DİSK İstanbul’da bulunan genel merkez binasında 1 Mayıs’ta Taksim’de olacaklarını açıkladı. DİSK Başkanı Kani Beko diğer sendikalarla birlikte İstanbul Valisi Hüseyin Avni Mutlu ile görüştüklerini, alana çıkma konusunda bir sıkıntının yaşanmayacağını söyledi. DİSK Genel Sekreteri Arzu Çerkezoğlu ise yayalaştırma projesi kapsamında Taksim Meydanı’nda süren inşaata ilişkin 1 Mayıs Tertip Komitesi’nin alan çalışması yaparak sonuçları açıklayacağını ifade etti.
18 Nisan 2013
* İçişleri Bakanı ve eski İstanbul Valisi Muammer Güler yayalaştırma projesi sebebiyle 1 Mayıs kutlamalarının Taksim’de yapılmasına izin vermeyeceklerini açıkladı. Güler sendika temsilcilerine 1 Mayıs 1977 Katiamı’nda yaşamını yitirenler için Kazancı Yokuşu’na çiçek bırakılmasına izin vereceklerini, kutlamalar için farklı alan önerileri olacağını söyledi.
19 Nisan 2013
* Türkiye Komünist Partisi 1 Mayıs'ı Kadıköy'de kutlayacaklarını açıkladı.
25 Nisan 2013
* DİSK, KESK, Türk-İş ve TTB’den oluşan 1 Mayıs Tertip Komitesi Taksim Gezi Parkı’nda 1 Mayıs’ı Taksim’de kutlayacaklarını yineledi.
* Vali Hüseyin Avni Mutlu ise mitinge müsaade edemeyeceklerini, yeni bir alan için müracaat beklediklerini açıkladı.
29 Nisan 2013
* İstanbul Valiliği Türk-İş, DİSK, KESK, Hak-İş ve TTB Genel Başkanlarına gönderdiği yazıda, Taksim Meydanı’nda sürdürülen ‘Yayalaştırma Projesi’ni gerekçe göstererek Taksim Meydanı'nın 1 Mayıs toplantı ve gösteri yürüyüşleri için uygun olmadığını bildirdi ve İstanbul'da Kartal, Kadıköy Meydanı, yeni Kadıköy Salı Pazarı ve Kızılçeşme meydanlarını adres olarak gösterdi. Vali Mutlu da 1 Mayıs’ta İstanbul’da bazı toplu taşıma seferlerinin yapılmayacağını, özellikle Taksim’e gidişlerde bazı kısıtlamalar yapılacağını ve üç bin civarında polisin İstanbul dışındaki illerden gelerek görev yapacağını belirtti. Mutlu “Taksim'de miting yapmak demek uçurumun kenarında eğlenmektir” dedi.
* DİSK ve KESK 1977’de Kazancı Yokuşu’nda, 1989 yılının 1 Mayıs’sında Şişhane’de Mehmet Akif Dalcı için Kazancı Yokuşu’nda düzenlenen anmada 1 Mayıs’ta Taksim’de olacaklarını tekrar etti. KESK Genel Başkanı Lami Özgen İstanbul Valiliği’nin gönderdiği tebligatın hukuksuz olduğunu söyledi.
* 29 Nisan gecesi KESK ve DİSK başkanları Başbakan Recep Tayyip Erdoğan ile görüştü. Yaklaşık iki saat süren görüşmenin ardından taraflar Taksim konusunda uzlaşamadı.
30 Nisan 2013
* İstanbul Valisi Mutlu ile İstanbul Emniyet Müdürü Hüseyin Çapkın Taksim Gezi Parkı’nda yaptıkları açıklamada 1 Mayıs’ta kesinlikle Taksim’e girişe izin vermeyeceklerini söyledi. Mutlu şehir dışından üç bin takviye polis getireceklerini söyledi.
* Vali’nin açıklamasının ardından Taksim’de açıklama yapan 1 Mayıs Tertip Komitesi inşaatın Taksim’in küçük bir kısmında devam ettiğini, geriye kalan kesimin miting için yeterli olacağını söyledi. DİSK Genel Başkanı Beko “Polis müdahale etmezse, kimse zarar görmez” dedi. DİSK 1 Mayıs’ta saat 8.00’de Şişli Camii önünde, KESK, TTB ve kurumlar saat 9.00’da Beşiktaş’taki Barbaros Bulvarı’nda toplanacaklarını açıkladı.
* İstanbul Emniyet Müdürlüğü yayınladığı açıklamayla 1 Mayıs’ta Metrobüs, metro, İDO ve Şehirhatları’nın çalışmayacağını, Mecidiyeköy Ortaklardan itibaren Halaskargazi, Cumhuriyet, Yedikuyular, Sıraselviler, Gümüşsuyu, Taşkışla, Rumeli, Abdulhak Hamit Caddeleri ile Tarlabaşı Bulvarı ve Taşkışla Tüneli’nin kapalı olacağını duyurdu.
* Aynı gün grup toplantısında konuşan Erdoğan İstanbul’da Anadolu ve Avrupa yakalarında olmak üzere iki miting alanı yapacaklarını söyledi. Erdoğan 1 Mayıs 2013 için Kazlıçeşme alanını gösterdi.
1 Mayıs 2013
* Sabah saatlerinde İstanbul'a gelen dört uçak dolu polis ile birlikte 1 Mayıs'ta 30 bin polis çalıştı.
* Taksim'e ulaşımı engellemek için Valilik Galata Köprüsü'nü kaldırdı, Unkapanı Köprüsü'nü söktürdü.
* Beşiktaş'tan Taksim'e gelmek isteyen gruba polis yedi saat boyunca tazyikli su sıktı, biber gazı bombası attı. Şişli'deyse saat 9.00 civarında Şişli Camii önünde toplanan gruba polis tazyikli su ve biber gazıyla saldırdı. Taksim'e ulaşmak isteyen bir grup DİSK binasının önünde sürekli olarak gaza maruz kaldı. Mecidiyeköy'deyse bin kişilik bir grup ateş yakarak 1 Mayıs Marşı söyledi. Polis bu gruba da müdahale etti. Şişli de DİSK binası'nın yanısıra evlere de gaz bombası atıldı. Bombaların yarattığı kıvılcımlar İtfaiye yardımıyla söndürüldü.
* Polis DİSK binasında gazdan etkilenen ve yaralananları almak için gelen ambulansa da biber gazı sıktı. Şişli Etfal Hastanesi'ne giren bir TOMA hastane bahçesine tazyikli su sıkarken polisler de biber gazı attı.
* Hak-İş 20-30 kişilik bir grupla Taksim Meydanı'na girerek Kazancı Yokuşu'na karanfil bıraktı. Grup ardından "Yaşasın 1 Mayıs" sloganı attı, davul zurna eşliğinde göbek attı.
* Kadıköy'de miting yapan TKP, AKP politikalarını reddetti.
* 72 kişi gözaltına alındı.
* Valiliğin açıklamasına göre toplamda üçü ağır 25 eylemci, altı gazeteci ile üçü ağır 22 polis yaralandı. İzmir'de Halkın Kurtuluşu'ndan İbrahim Kutluay 2 Mayıs'ta evinde rahatsızlanmasını ardından kaldırıldığı hastanede hayatını kaybetti. Kutluay'ın İzmir'deki 1 Mayıs kutlamalarında gruplar arasında çıkan arbedede rahatsızlanması sonucu öldüğü iddia edildi. (EA)