“Temmuz, belki de son 120 bin yılın en sıcak ayı”

* Fotoğraf: Anadolu Ajansı.

Avrupa Birliği (AB) tarafından finanse edilen Copernicus İklim Değişikliği Servisi'nin (C3S) ERA5 verilerine göre temmuz ayının ilk üç haftası kayıtlara geçen en sıcak üç haftalık dönem oldu ve ay, kayıtlara geçen en sıcak temmuz ve en sıcak ay olma yolunda ilerliyor.

Bu sıcaklıklar Kuzey Amerika, Asya ve Avrupa'nın büyük bölümündeki sıcak hava dalgalarıyla bağlantılı. Sıcaklıklar ayrıca Kanada ve Yunanistan gibi ülkelerdeki orman yangınlarıyla birlikte insanların sağlığı, çevre ve ekonomiler üzerinde büyük etkiler yarattı.

6 Temmuz'da günlük ortalama küresel yüzey hava sıcaklığı Ağustos 2016'da kırılan rekoru aşarak kayıtlara geçen en sıcak gün olurken, 5 Temmuz ve 7 Temmuz da hemen arkasından geldi.

"Olağanüstü sıcak"

Küresel ortalama sıcaklık ayın ilk ve üçüncü haftasında geçici olarak sanayi öncesi seviyenin 1,5° Celsius eşiğini aştı (gözlemsel hata dahilinde). Mayıs ayından bu yana, küresel ortalama deniz yüzeyi sıcaklığı yılın bu dönemi için daha önce gözlemlenen değerlerin oldukça üzerinde seyrederek temmuz ayının olağanüstü sıcak geçmesine neden oldu.

Temmuz 2023'ün, en sıcak haziran ayının ardından en sıcak temmuz ve aynı zamanda en sıcak ay olması son derece muhtemel. ERA5 verilerine göre bir önceki en sıcak temmuz ve ay Temmuz 2019'du.

ERA5 veri setine göre, küresel ortalama yüzey hava sıcaklığı 6 Temmuz 2023 tarihinde en yüksek günlük değerine (17,08°C) ulaştı. Bu değer, 5 ve 7 Temmuz tarihlerinde kaydedilen değerlerin 0,01°C içinde kaldı. 3 Temmuz'dan bu yana tüm günler, 13 Ağustos 2016'da kaydedilen bir önceki rekor olan 16,80°C'den daha sıcak oldu.

"Geleceğin habercisi"

Dünya Meteoroloji Örgütü (WMO) Genel Sekreteri Prof. Petteri Taalas, "Temmuz ayında milyonlarca insanı etkileyen aşırı hava koşulları ne yazık ki iklim krizinin acı bir gerçeği ve geleceğin bir habercisi," dedi. "Sera gazı emisyonlarını azaltma ihtiyacı her zamankinden daha acil. İklim eylemi bir lüks değil, bir zorunluluktur."

WMO, önümüzdeki beş yıldan en az birinin kayıtlardaki en sıcak yıl olma olasılığının yüzde 98 ve beş yıldan en az birinde 1850-1900 ortalamasının geçici olarak 1,5°C üzerine çıkma olasılığının yüzde 66 olduğunu öngörüyor.

Bu, Paris Anlaşmasında belirtilen ve uzun yıllar boyunca uzun vadeli ısınmaya atıfta bulunan 1,5°C seviyesini kalıcı olarak aşacağımız anlamına gelmiyor.

Küresel sıcaklık rekoru

Leipzig Üniversitesi'nde iklim bilimci olan Dr. Karsten Haustein'in yine bugün yayımladığı bilimsel analize göre de, temmuz ayı şimdiye kadar kaydedilen en sıcak ve belki de son 120 bin yılın en sıcak ayı olacak.

Ortalama sıcaklık ise dünyayı kömür, petrol, gaz ve diğer insan faaliyetleri ile ısıtmadan önceki halinden yaklaşık 1,5°C daha sıcak olacak. Dünya fosil yakıt kullanımını büyük ölçüde azaltana ve net sıfır emisyona ulaşana kadar sıcaklıklar artmaya devam edecek ve aşırı hava koşulları daha da şiddetlenecek.

Bu ayın ortalama küresel sıcaklığının, insanlar fosil yakıtları yakarak gezegeni ısıtmaya başlamadan önceki ortalama temmuz sıcaklığının 1,3-1,7°C üzerinde olacağı tahmin ediliyor - bir önceki rekor olan Temmuz 2019'dan 0,2°C daha sıcak, yani temmuzun yeni bir küresel sıcaklık rekoru kıracağına kesin gözüyle bakılıyor.

Doğrulayan ilk analiz

Bu ay sıcaklık artışının 1,5°C' ye ulaşmış olması, ortalama ısınma daha uzun vadeli bir zaman ölçeğinde ölçüldüğünden, hükümetlerin ısınmayı Paris Anlaşması'nda belirlenen 1,5°C sınırıyla sınırlandırmakta henüz kalıcı olarak başarısız oldukları anlamına gelmiyor.

Ancak bu ayki sıcaklık artışının üzerinde mutabık kalınan maksimum uzun vadeli seviyede olması, sınır henüz aşılmamış olsa da emisyonları azaltmaya yönelik eylemler hâlâ yetersiz.

Diğer iklim bilimciler temmuz ayının kayıtlara geçen en sıcak ay olacağı konusunda uyarıda bulunmuşlardı; ancak Dr Haustein'in analizi bunu doğrulayan ve ayın ortalama sıcaklığını tahmin eden ilk analiz oldu.

(TY)