Kuru Üzüm / Mewîj

Fotoğraf galerisi için tıklayın.

Serdar bu fotoröportajda yıllardır merak ettiği kuru üzüm yapımıyla birlikte dedesini ve babaannesini de anlatıyor. Kış aylarında Batman'da Serdarların evinde yaşayan dede Haco bey ile babaanne Hasibe Hanım, baharın ilk günleriyle birlikte Gercüş'ün Sargın köyündeki evlerine taşınıyorlar. Haco bey 80 yaşında, işçi emeklisi, babaanne Hasibe Hanım ise 70 yaşında ve ev hanımı.

Yaşlı çift bağbozumuna kadar Sargın'da kalıyor ve asmaların bakımını yapıyorlar. Bağbozumu vakti gelince bütün köy imece kurarak hepbirlikte bir komşunun bağındaki üzümleri topluyor ve kurutmak için yine birlikte çalışıyorlar.

Serdar dedesinin bağındaki kuru üzüm yapımını fotoğraflamak için çalıştı ve sabahın erken saatlerinde onlarla birlikte köyün karşısındaki tepede bulunan bağa gidip gün inerken döndü. Çekim öncesinde hazırladığı planı uygulayarak çalışmanın bütün ayrıntılarını görüntülemeye özen gösterdi. Üzüm toplanmasını, zeyâd denilen ilaçlı suya batırılarak kurutulmak üzere serilmesini izledi.

Serdar'ın çektiği fotoğraflardan yapılan bu seçki Haco Bey'in etrafında üzüm kurutma çalışmasını anlatılıyor. Gerekli araçları eşeğe yükleyerek yola çıkan dedeyi izleyen fotoğrafçı, traktörle geri dönüş vaktine kadar çalışanları fotoğraflıyor. Fotoröportajın son karesinde köye dönen imece komşuları, dede evinin salonunda yemek beklerken yorgunluk atıyor, bu arada bir sonraki imecenin kimin bağında yapılacağı konuşuluyor. (Serdar Metin Özdemir 14 yaşında)

Mewîj

Serdar di vê hevpeyvîna bi wêne de, çêkirina mewîjan a ku pir meraq dike vedibêje, lê digel wê kal û bapîra xwe jî nîşan dide. Bapîra wî Hesîbe Xanim û Kalê wî Haco beg, zivistanî li Batmanê, li mala Serdar dijîn. Rojên pêşî yên biharê re derbasî Gundê Sarginê yê navçeya Gercuşê dibin, ku mala wan lê ye. Haco beg 80 salî ye, karkerê malnişîn e, bapîra wî Hasîbe Xanim jî 70 salî ye û jina malê ye.

Her du kal û pîr heta dema mehsereyan li gundê Sarginê dimînin. Li mêwan miqate dibin. Di dema mehsereyan de, hemû gundî diherin palûteyê, ango bi hev re rojê tiryê malekê didin hev û dikin mewîj.

Serdar ji bo kişandina wêneyên çêkirina mewîjên rezê kalkê xwe xebitî û ji serê sibehê bi gundiyan re çû nav rezê li ser gir. Bi wan re jî bi êvarê re vegeriya. Berî kişandina wêneyan plana xwe ya ku amade kiribû anî cih. Bi vî rengî hemû aliyên kar kişand. Berhevkirina tirî, têdakirina zeyadê û raxistina li ber tavê yek bi yek kişand.

Ev bijareya ji wêneyên Serdar kişandine hatiye hilbijartin, li dora Haco beg çêkirina mewîjan nîşan dide. Bi lêbarkirina alavên pêwist a li ser pişta kerê, pê re çûna kalo hatiye kişandin û bi traktorê veger hatiye kişandin. Di wêneyê dawî yê hevpeyvîna bi wêne de, gundiyên ku çûne palûteyê, li hêwana kalo dema li heviya şîvê û bêhnvedanê nîşan dide, ku her wisa axaftina wê yekê ku sibe dê palûteya kê were kirin. (Serdar Metin Özdemir 14 salî)

* Anadolu Kültür'ün 2002'den beri kültür ve sanatın sivil alanların oluşmasına destek sağlayacağına ve çatışmalı ortamlarda barışa katkı sunacağına inanarak Anadolu'da çalışmalar yürütüyor. Açık Toplum Vakfı ve Chrest Foundation'ın da destek verdiği "Fotoğrafla Hatırlamak: Çocuk ve Gençlerle Fotoğraf Atölyeleri" projesi onlardan biri.

59 genç fotoğrafçı üç ay süren atölyeleri boyunca kendi yaşadıkları yerleri ve kendi hikayelerini fotoğraf aracılığıyla anlattı. Şırnak, Batman, Van, Mardin ve Yüksekova'dan 2011 yılına dair birer belge olan bu çalışmalar, Türkçe ve Kürtçe olarak hazırlanan kitap Anadolu Kültür tarafından yayınlandı. Bu başarılı projede üretilen fotohikayeleri, bianet'ten dizi olarak bu linkten izleyebilirsiniz.