"Koronavirüs akciğerlerde kalıcı hasar bırakabilir"

BBC News'ta yayınlanan Jim Reed ve Sophie Hutchinson imzalı habere göre, on binlerce kişinin Covid-19 enfeksiyonundan sonra kalıcı akciğer hasarı ile olup olmadığını kontrol etmek için hastaneye geri çağrılması gerekecek.

Makaleyi aktarıyoruz: 

Uzmanlar, pulmoner fibroz olarak bilinen akciğer yarası ile önemli bir oranın bırakılabileceğinden endişe ediyorlar.

Akciğerlerdeki durumun geri döndürülemez ve nefes darlığı, öksürük, yorgunluk gibi semptomlar bırakabileceği düşünülüyor.

Emekli taksi şoförü Anthony McHugh (68), 6 Mart'ta koronavirüs semptomları ile hastaneye kaldırıldı. Durumu kötüleşti ve yoğun bakıma alındı, 13 gün boyunca ventilatöre yerleştirildi.

McHugh, "Nefes nefese hissediyordum, hastaneye koştuğumu hatırlıyorum ve bundan sonra hepsi boştu" dedi.

"Hayatta olduğu için şanslı"

McHugh, hastanede toplam dört hafta,  NHS rehabilitasyon ünitesinde ise iki hafta geçirdi. Nisan ayının ortalarında eve döndü, ancak iki ay sonra hala nefes darlığı çekiyor: 

"Merdivenlerden çıkmak ya da dışarıdaki çiçekleri sulamak gibi küçük şeylerde bile eğilmeye başlıyorum ve durmam gerekiyor."

Hastanedeyken çekilen BT taramaları her iki akciğerde beyaz bir sis veya "kırık cam" desenli lekeler gösteriyor ki bu koronavirüsün karakteristik bir işareti olarak biliniyor.

Hastaneden ayrıldıktan altı hafta sonra alınan Bay McHugh akciğerlerinin röntgeni, retiküler gölgeleme olarak bilinen yara ve pulmoner fibroz belirtilerini gösterebilecek ince beyaz çizgiler gösterdi.

"Bu endişe verici"

İngiliz Toraks Görüntüleme Derneği yürütme kurulu üyesi ve Royal Collage radyoloji danışmanı Dr Sam Hare, "Bütün bu vakaları göz önüne alarak şu anda kesin olarak bir şey söyleyemeyiz" derken ekledi: 

"Ancak bir virüs ve enfeksiyondan sonra genellikle, taramanın normale dönmesini beklersiniz. Bu olmadı ve bu endişe verici."

Hastaneden taburcu edilen diğer Covid-19 hastaları gibi, McHugh, akciğerlerindeki yara izinin şüpheli olup olmadığını görmek için 12. hafta sonra başka bir taramaya ihtiyaç duyacak. 

Pulmoner fibroz nedir?

• Pulmoner fibroz, akciğerlerin kırılgan kısımları hasar gördüğünde ve yaralandığında ortaya çıkan bir hastalıktır
• Kalınlaşmış, sert doku hava keselerinin etkili çalışmasını zorlaştırır
• Bazı durumlarda bu, solunum güçlüklerine ve yorgunluğa yol açabilir ve ayrıca hastayı gelecekte diğer akciğer enfeksiyonlarına daha duyarlı hale getirebilir.
• Geri dönüşümsüz bir durumdur ve bazı durumlarda ilerleyici olabilir, yani zamanla kötüleşir.

Ancak Covid-19'un neden olduğu akciğer hasarı prevalansı üzerine araştırmalar henüz çok erken bir aşamada. 

Çin'deki araştırmalar 

Hafif bir hastalık formuna sahip olanların kalıcı hasara maruz kalma olasılığı düşük olarak görülüyor. Ancak hastanede olanlar ve özellikle yoğun bakımda ya da ciddi bir enfeksiyonla tedavi görenler, komplikasyonlara karşı daha savunmasız.

Çin'de Mart ayında yayınlanan bir çalışmada, 70 hastanın 66'sı hastaneden taburcu olduktan sonra hala bir miktar akciğer hasarı geçirdiği bildirildi.

Daha önceki iki koronavirüs salgını olan Sars ve Mers'den alınan daha ayrıntılı verilere göre, hastaların yüzde 20 ila yüzde 60'ında pulmoner fibroz ile uyumlu bir tür sağlık problemi yaşandığı tespit edildi. 

Daha önceki salgınlar nispeten başarılı bir şekilde kontrol altına alınırken, Covid-19'a neden olan virüs dünyaya yayıldı ve bugüne kadar dokuz milyondan fazla doğrulanmış enfeksiyon vakası var.

NHS rakamlarına göre, pandemi Şubat ayında başladığından beri İngiltere'de 100 binden fazla hasta Covid-19 için hastane bakımına ihtiyaç duydu.

Dr. Hare, "Covid-19 ile ilgili endişem, nüfusun çoğunun enfekte olmasından kaynaklanıyor" diyor ve ekliyor: 

"Sadece daha fazla insanın virüsü olduğu için tedavi etmemiz gereken hasta sayısından endişeliyim."

Gelecekteki tedavi olasılıkları

Akciğer fibrozu tedavi edilemez çünkü akciğer dokusundaki yara kalıcıdır. Ancak yeni ilaçlar hastalığın ilerlemesini yavaşlatabilir ve hatta zamanında tespit edilirse tamamen durdurabilir.

Covid-19 ile hastaneden taburcu edilenler için değerlendirme klinikleri işleten Ulusal Sağlık Araştırmaları Enstitüsü'nden Profesör Gisli Jenkins, "Şimdi sorunun ne kadar büyük olduğunu ve tedaviye ne zaman müdahale etmemiz gerektiğini anlamamız gerekiyor," dedi.

Nottingham merkezli Prof Jenkins ise, "Asıl endişem, hayatımızda daha önce hiç bu kadar çok insanın aynı anda aynı akciğer hasarına maruz kalmamış olması" şeklinde konuştu.

NHS İngiltere, hastaların olası akciğer hasarı da dahil olmak üzere uzun süreli etkilerden kurtulmasına yardımcı olmak için bir dizi uzman ile birlikte Covid-19 rehabilitasyon merkezi açmayı planladığını açıkladı. 

İskoçya ve Galler'de de plan mevcut hizmetleri uyarlamak ve daha fazla rehabilitasyon olanağı sağlamak.

(PT) 

*Kaynak: BBC News. 

*Çeviri: bianet.