Canan Tolon'dan İzleyiciyi Harekete Geçiren Bir Sergi: Sen Söyle!

Doğayla düşünen, doğanın izleriyle sanat üreten bir sanatçı Canan Tolon. Çalışmalarının merkezini de iki temel nokta oluşturuyor: Kendisini sürekli yenileyen doğa ve bir kültürel olgu olarak mimarlık. 

1980'li yıllardan günümüze uzanan sanatsal birikimini izleyiciyle buluşturduğu İstanbul Modern'deki "Sen Söyle" (You Tell Me) sergisi de mimarlık, kültür, doğa üzerine düşünmemizi sağlıyor. İlk kez bir müze çatısı altında gerçekleştirdiği sergi aynı zamanda en kapsamlı sergisi de sanatçının.

"Ben işlerimden söz etmeyi hiç sevmem, hatta zorlanırım. Onları tekrar söze dökmek öyle zor geliyor ki..." diyor Canan Tolon.

"Sen söyle" diye izleyiciye sesleniyor ve onu harekete geçiriyor bir bakıma. Bire bir konuşmayı tercih ediyor izleyenle eserleri üzerine. 

"Konuşmaktan ziyade dinlediğimi de göstermek istiyorum. İzleyen de beni bir yerde karşılasın istiyorum. İnsanlar eserlerimde kendilerine bir yer açıyorlar. Ben öyle seviyorum sanatı."

Sergide, hem atölyesinde duran eski ve yeni çalışmaları hem de koleksiyonerlerden alınan eski işleri yer alıyor. Şimdiye kadar yaptığı sergilerin daha parça parça olduğunu söylüyor sanatçı: "Bu sergi hepsini bir arada görme imkanı veriyor. Bu benim için de aslında çok enteresan bir duygu. Sergiye baktığım zaman bütün sanat hayatımı görüyor gibiyim. Nasıl buraya kadar geldim, hangi yollardan geçtim, nereye gidiyorum... İşlerimin özünde hep biraz hayal kırıklığı vardır. Yaparken de duyduğum kötü haberleri falan görebiliyorum işlerime bakarken."

Çimen, balmumu, pas, su, kahve telvesi, pigment, tahta... Yapıtlarında doğal malzemeler kullanan sanatçı metal, çelik gibi ürünleri de açıkhava koşullarının etkisine bırakarak doğa sayesinde dönüştürüyor. 90'larda yaptığı bu resimleri, yok olması için üretilen eserleri yeniden canlandırdı.

"Bir eserimi 1992 yılında yapmıştım, üzerine yerleştirdiğim otlar yaşıyordu. O otlar birçok insandan daha yaşlı. Ektiğim zaman İkiz Kuleler vardı, Yugoslavya diye bir ülke vardı. Bunlar da ölecek. Biraz zaman kaydı gibi oluyor. Zaman kapsülü gibi. Paslar da öyle... Dışarıda, açıkhavada yapıyorum. Havanın durumuyla, sıcak, soğuk havada tuval üzerine kayıt ediyor. Bire bir değişimin kayıtları bunlar."

Çalıkoğlu: Bu sergide öncelikle doğayı göreceğiz

Sen Söyle'nin çok katmanlı bir sergi olduğunu aktarıyor İstanbul Modern Genel Direktörü ve serginin küratörü Levent Çalıkoğlu. "Doğa ve mimarlık birbirlerini nasıl karşılaşıyorlar, etkiliyorlar ve nasıl çekip itiyor... Aralarındaki bu iki dinamizm nasıl şekilleniyor, doğa her seferinde bize nasıl bir cevap veriyor.  

"Bu sergide öncelikle doğayı göreceğiz. Beyaz bir galeri mekanında doğanın kendisini göreceğiz. Yaşayan, nefes alan, tohumla birlikte çoğalan... Ama aynı zamanda onun nasıl yapaylaştığını göreceğiz. Aynalar ve konstrüksiyonlarla doğayı nasıl yapaylaştırdığımızı göreceğiz."

Ayın zamanda Canan Tolon'un mimarlık geçmişi ve mimarlık disipliniyle olan geçmişi de yansıyor sergideki eserlerine. 

Çalıkoğlu "Sen Söyle" ismi ile ilgili de "İzleyiciyi harekete geçirmek, tahrik etmek, eser karşısındaki pasif gibi görünen durumuna bir ateş yakmak" diyor. "Canan'ın eserlerinde doğa hareket ediyor, doğa yer değiştiriyor ve hep bir şeyler oluyor. Bu aslında, güncel sanatın da çok önemsediği bir diyalog."

Tolon'un çizimden fotoğrafa, resimden yerleştirmeye uzanan kendine özgü ifade ve teknik arayışını görünür kılan "Sen Söyle" sergisi 2 Şubat'a kadar İstanbul Modern'de görülebilir.

Çocuk ve gençlere yönelik atölyeler

İstanbul Modern Eğitim ve Sosyal Projeler bölümü tarafından sergiye paralel olarak farklı yaş gruplarına özel olarak tasarlanan eğitim programlarında çocuk ve gençlere yönelik atölyeler de düzenlenecek. Sergiye paralel hafta sonları çocukların bireysel ve aileleriyle birlikte katılabilecekleri Yaşayan Natürmortlar, Masal Haritaları ve Sürpriz Sonuçlar adlı atölyeler de gerçekleştirilecek. 

(AÖ)