AB: Barış için somut süreç başlatmaya karar verdik

* Fotoğraf: Arşiv / Agos

Haberin Kürtçesi için tıklayın

Avrupa Birliği (AB) Konseyi Başkanı Charles Michel, Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan ve Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ile ayrı ayrı görüştükten sonra üçlü akşam yemeğinde bir araya geldi.

Dün akşam TSİ 20.00 sularında başlayan ve yaklaşık 5 saat süren görüşmenin ardından Michel, basına açıklamalarda bulundu.

Michel, liderlerin muhtemel bir barış antlaşması hazırlamak için somut bir süreç başlatma ve ortak çalışma grubu kurma üzerinde anlaştıklarını belirtti.

Görüşmeyi "harika ve çok verimli" diye tanımlayan Michel, “Hep birlikte olası bir barış anlaşması hazırlamak amacıyla barış görüşmeleri için somut bir süreç başlatmaya karar verdik” dedi.

Tarih net değil

Michel, gelecek haftalarda kaydedilecek ilerleme için sağlam bir iletişim ve koordinasyon kanalının korunacağına inandığını söyledi.

“Anlaşma imzalamak ne kadar zaman alır?" sorusunu tahmin etmenin güç olduğunu ancak Aralık 2021'de yapılan ilk görüşmeden bu yana çok çalışıldığını, iki tarafın önceliklerinin, hassasiyetlerinin neler olduğu konusunda görüşüldüğünü vurguladı:

"İlerleme kaydediyoruz. Her iki taraftaki zorlukları hafife alıyor değilim ama ilerlemek için ortak bir istek var. Bu gece doğru yönde önemli bir adım attık. Bu elbette her şeyin çözüldüğü anlamına gelmiyor ama bir araya gelebilmek için olası unsurların neler olduğunu daha iyi anladığımız, bir an önce barış, güvenlik ve istikrarı garanti eden sürdürülebilir bir anlaşmaya varmak için ilerleme kaydettiğimiz anlamına geliyor."

Ne olmuştu?

Dağlık Karabağ bölgesinde 6 bin 600'den fazla kişinin hayatını kaybettiği savaşın sona ermesinden bir yıl sonra Ermenistan-Azerbaycan sınırında tırmanan gerilim Kasım 2021’de çatışmaya dönüştü.

Ermenistan Savunma Bakanlığı Azerbaycan sınırında çıkan çatışmalarda 15 Ermeni askerinin öldüğünü, 12'sinin yaralandığını ve 12 askerin esir alındığını açıkladı.

Azerbaycan Savunma Bakanlığı Sözcüsü Albay Anar Eyvazlı ise, çatışmalarda iki askerin yaralandığını söyledi. Çatışmaların sürdüğünü duyuran Azerbaycan ve Ermenistan karşılıklı olarak birbirlerini ateşkesi bozmakla suçladı.

Ateşkes ve Brüksel’deki ilk görüşme

İki ülke arasında üçüncü tarafların da dahil olduğu görüşmeler neticesinde ateşkes sağlandı. Moskova'nın arabuluculuğunda varılan ateşkes anlaşması sonucunda Azerbaycan, Dağlık Karabağ'da Ermenistan'ın kontrolündeki toprakların önemli bir bölümünü alırken Rusya da bölgeye barış gücü konuşlandırdı.

Aynı dönem AB de iki ülke arasında çatışmaların durdurulması için görüşmelerde bulundu. Bunlardan biri AB Konseyi Başkanı Charles Michel’in katılımıyla 15 Aralık 2021’de Brüksel’de yapılan üçlü toplantıydı.

Görüşmede Ermenistan ve Azerbaycan arasında bağlantı sağlaması öngörülen demir yolu hatları konusunda mutabakata varılmıştı.

Geçen ay ateşkes ihlali oldu

Erivan ve Moskova geçtiğimiz ay Bakü'yü Rus barış gücünün sorumluluğundaki bir bölgede ateşkes ihlali yapmakla suçladı. Ermenistan ve Rusya, Azerbaycan'ı Dağlık Karabağ'ın Askeran bölgesinde yer alan ve çatışmalarda üç Ermeni askerinin öldüğü Faruk köyünü ele geçirmekle itham etti. Bu suçlamayı reddeden Bakü ise söz konusu bölgenin uluslararası hukukça tanınan Azeri topraklarının bir parçası olduğunu belirtti.

Ermenistan Güvenlik Konseyi, "kapsamlı bir barış anlaşması amacıyla acilen görüşmelere başlanması" için Bakü'ye çağrıda bulundu.

Azerbaycan Dışişleri Bakanlığı da "Ermenistan barış anlaşması konusunu yeni bir halkla ilişkiler (PR) kampanyası olarak görmüyorsa, yani ciddiyse, o zaman somut adımlar atmak gerekir. Biz Azerbaycan'ın buna hazır olduğunu bir kez daha vurgulamak isteriz" dedi.

Liderler bu olay üzerine Rus barış güçleri ile yapılan görüşmelerin ardından dünkü toplantı ile Brüksel'de ilk kez bir araya gelmş oldu.

2020 Karabağ Savaşı hakkında

• Çatışmalar 27 Eylül 2020 sabahı, Karabağ Savaşı (1988-1994) sonrasında kurulan temas hattında başladı ve her iki taraf da askeri ve sivil kayıplar bildirdi.
• 10 Ekim'de Uluslararası Kızılhaç Komitesi desteği ve Rusya arabuluculuğunda hem Ermenistan hem de Azerbaycan tarafından kabul edilen insani ateşkes resmen yürürlüğe girse de ateşkes her iki taraf tarafından da tamamen göz ardı edilerek ölülerin planlanan dönüşü ve yaralı ve tutukluların değişimi durduruldu.
• Dağlık Karabağ'ın ikinci en büyük şehri Şuşa'nın Azerbaycan kontrolüne geçmesi sonrası 9 Kasım 2020 tarihinde, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in arabuluculuğu ile Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ve Ermenistan başbakanı Nikol Paşinyan tarafından Ateşkes Antlaşması imzalanarak Dağlık Karabağ bölgesindeki tüm çatışmalara 10 Kasım 2020 tarihinde Moskova saati ile 00.00 itibarıyla son verildiği açıklandı.

(TP)