Kobanê Eylemlerinde Ne Oldu?

* Fotoğraf: Mesut Varol / AA

Kobanê eylemlerinde bir haftada neler oldu?

Kobanê'ye destek eylemleri öncesi Urfa Suruç'ta yakınlarını bekleyenlere ve sınırı geçmek isteyenlere biber gazı ve plastik mermiyle müdahale edildi, bu sırada IŞİD militanlarının Türkiye sınırından rahatça geçtiğini iddia eden fotoğraflar yayınlandı. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, PKK ile IŞİD'i bir tuttuklarını söyleyen açıklamalar yaptı. Kobanê'den gelen yaralılar sınırda bekletilirken IŞİD yaralıları hastanelerde tedavi edildi. Medyada birçok kez "Kobanê'nin düştüğü" yönünde haberler çıktı, bu haberler her defasında yalanlandı. Halkın Demokrasi Partisi’nin (HDP) Kobané’de katliam tehlikesine karşı sokağa çıkma çağrısı yapmasının ardından İstanbul, Ankara, Kürt illeri başta olmak üzere birçok ilde binlerce kişi eylem yaptı. Sol partilerin de destek verdiği eylemlerde polis şiddetinin de başlamasıyla ölümler meydana geldi. Bu ölümleri sokak çatışmaları izledi, 6-12 Ekim arasındaki yedi günde 42 kişi hayatını kaybetti.

İşte gün gün Kobanê eylemleri:

6 Ekim Pazartesi

Eylemler başladı

HDP’nin çağrısının ardından Türkiye'de birçok şehirde ve Avrupa'da destek eylemleri başladı.

İstanbul Beyoğlu’da Galatasaray Meydanı’nda toplanan kalabalık grup, “IŞİD yenilecek, halklar kazanacak" pankartıyla ve “Her yer Kobanê, her yer direniş” sloganları eşliğinde protesto gerçekleştirdi. Kadıköy Bahariye Caddesi’nde polis, eyleme katılanları gaz bombalarıyla ve tazyikli suyla saldırdı. Beşiktaş’ta eylemciler Ihlamurdere Caddesi’nde yürüdü. Eylemler, Sarıgazi, Gazi Mahallesi gibi birçok ilçede yaygınlaştı.

Diyarbakır'ın yanı sıra Ankara, İzmir, Antalya, Hopa, Van, Siirt, Hakkari, Yüksekova'da da eylemler yapıldı.

Almanya'da Köln, Stutgart, Nürnberg, Essen, Frankfurt, Manhheim, Hagen; İsviçre'de Bern; Fransa'da Paris ve Strasbourg, Avusturya'da Viyana ve Hollanda'nın Den Haag kentlerinde eylem vardı.

Silah kullanıldı

Diyarbakır’da silah kullanıldı, dört kişi hayatını kaybetti. Kentte silahlı çatışmalar ve saldırılar sonucu toplam 13 kişi hayatını kaybetti.

Hüda-Par, Bağlar’da bulunan Köy-Der adlı dernekte kurban eti dağıtmak üzere hazırlık yaparken saldırıya uğrayan ve ölen dört kişinin kendi partilerinin üyesi olduğunu, diğer öldürülenlerin de üye olduğu sanılarak öldürüldüğünü açıkladı.

Batman’da Hüda Par

İnsan Hakları Derneği (İHD) Batman Şubesi de 6 Ekim akşamı Turgut Özal Bulvarı’nda yürüyüş yapan kalabalık kitlenin Hüda Par Batman İl Binası önünden geçerken ortamın gerildiğini, parti binası içindekilerin kitleye silah gösterdiğini, daha sonra parti binasının önünde bulunan iki aracın yakıldığını, binaya ses bombalı saldırı olduğunu açıkladı.

7 Ekim Salı

Erdoğan konuştu

Cumhurbaşkanı Erdoğan, Antep'te Suriyelilerin kaldığı kampta yaptığı konuşmada, IŞİD ile PKK’yi bir tuttu, eylemlere tepki gösterdi, “Kobanê düştü, düşüyor” dedi ve “uçuşa yasak bölge” ile “güvenli bölge” talebini tekrarladı:

“Türkiye IŞİD terör örgütüne karşı olduğu kadar PKK terör örgütüne kadar karşıdır.”

Polis saldırdı

Birçok kentte IŞİD’in Kobanê saldırılarını protesto etmek için toplanan kitlelere polis saldırdı.

Muş’ta ölüm

Muş'un Varto ilçesinde bir kişi hayatını kaybetti.

ANF, çatışmalarda polisin gerçek mermi kullandığını ve bir panzerden açılan ateş sonucu bir kişinin öldüğünü, bir de ağır yaralı olduğunu duyurdu. 25 yaşındaki Hakan Buksur'un hayatını kaybetti.

HDP’den açıklama

HDP çözüm süreciyle Kobanê’nin bağlantısını vurguladı ve IŞİD’in Kobanê’yi işgal etmesinin “önü alınamaz bir kırılma ve felakete sürüklenme ihtimalini güçlü biçimde barındırdığını” belirtti.

Sokağa çıkma yasağı

Altı kentte sokağa çıkma yasağı kondu: Diyarbakır'da; Batman'da; Mardin'in Dargeçit, Derik, Kızıltepe, Nusaybin, Mazıdağı, Ömerli, Savur ilçelerinde; Van'ın Erciş ilçesinde ve Siirt'in Kurtulan ilçesinde “ikinci bir emre kadar” sokağa çıkmak yasaklandı.

Kitleye ateş açıldı

İHD Batman Şubesi, 18:00 gibi çatışmalar çıktığını, polisin aradan çekilmesiyle gösterici kitle ile ellerinde silah bulunan grubun karşı karşıya geldiğini açıkladı: “Gösterici kitleye Hür Dava Partisi önünde bekleyen silahlı grup tarafından pompalı tüfeklerle ile ateş açıldı.”

Başından yaralanan 23 yaşındaki Emrah Demir kaldırıldığı hastanede hayatını kaybetti.

8 Ekim Çarşamba

Ölü sayısı 18’e yükseldi.

Diyarbakır’a uçuşlar iptal

Diyarbakır’da sokağa çıkma yasağı, Çınar, Eğil, Ergani, Dicle, Hani, Hazro, Kocaköy, Kulp ilçeleri de dahil yarın sabah dek uzatıldı. Yasak, İl İdaresi Kanununa dayandırıldı. Kentte okullar tatil, uçak seferleri iptal edildi.

Okullar tatil

Diyarbakır’ın ardından Dersim’de de okullar iki gün tatil edildi. Hakkari ve Van’da da üniversitelerde eğitime ara verildi.

Hüda-Par’dan açıklama

Hür Dava Partisi (HÜDA-PAR) Genel Başkan Yardımcısı Hüseyin Yılmaz “Öldürülenlerden dördü bizim partiden. Ancak, bazı kişiler de sakallı olduğu için, bizim partili sanıp öldürmüşler” açıklamasını yaptı.

Bakan Eker’den açıklama

Tarım Bakanı Mehdi Eker Diyarbakır'da sağduyu çağrısı yaptı, 10 kişinin silahla vurularak hayatını kaybettiğini, kentte 45 kişinin de yaralı olduğunu, 30 kişinin de olaylarla ilgili gözaltına alındığını açıkladı, sokağa çıkma yasağının da yarına kadar süreceğini ifade etti.

Kobanê protestolarını değerlendiren CHP Lideri Kemal Kılıçdaroğlu ve MHP il başkanları da halka sükunet ve sağduyu çağrısı yaptı.

İş bırakma

Eğitim Sen 8-9 Ekim için, KESK de yarın için Kobanê’ye destek kapsamında iş bırakacaklarını açıkladı.

KCK: AKP sorumlu

KCK, Kobanê politikası ve sokaklarda ölenler ilgili AKP'nin sorumluluğu olduğunu belirterek halkın mücadeleyi devam ettirmesi gerektiğini açıkladı.

Bayrak yakılmamış

İzmir Valiliği, Genelkurmay’ın Kadifekale’de bayrak yakıldığına dair iddiası üzerine, bayrağın yakılmadığını açıkladı. Genelkurmay konuyla ilgili açıklamasının bu bölümünü sitesinden kaldırdı.

9 Ekim Perşembe

Ölü sayısı 24’e yükseldi.

Kadınlara gözaltı

Savaşa Karşı Kadınlar İnisiyatifi'nden 46 kadın Atatürk Havalimanı'nda ''Kobanê katliamları''nı protesto açıklamasından sonra darp edilerek gözaltına alındı, saat 01:00’de serbest bırakıldılar.

Akademisyenlere saldırı

Ankara Üniversitesi Cebeci Kampusu önünde yapılan Kobanê eylemine polis saldırdı. Kampusa giren polis Eğitim Sen üyesi beş akademisyenle birlikte 15’i aşkın öğrenciyi gözaltına aldı.

Öcalan’dan açıklama

PKK Lideri Abdullah Öcalan şunları söyledi:

“Kürt halkı her kesimle kardeşlik yapmak istiyor. Türkler de kardeşimizdir ancak kardeşliğin de bir hukuku vardır. Eğer bu hukuk yürütülmezse bu kardeşlik doğru bir kardeşlik değildir. Bu kabul edilemez. Doğru bir kardeşlik olmalıdır.”

Cumhurbaşkanı’ndan çağrı

Cumhurbaşkanı Erdoğan, Kobanê protestolarının çözüm sürecini hedef aldığını söyledi, “Vatandaşlarımızın oyuna gelmeyeceklerine; her bir vatandaşımızın, sabır ve sağduyu içinde davranacağına inancım tamdır” dedi.

Demirtaş’tan şiddet açıklaması

HDP Eş Genel Başkanı Selahattin Demirtaş Kobanê ile dayanışma çağrılarının insani bir çağrı olduğunu, kimseyi şiddete davet etmediklerini söyledi. Demirtaş, Kobanê için yapılan eylemlere müdahale edilmemesi ve şiddetin durması gerektiğini ifade etti.

10 Ekim Cuma

Ölü sayısı 35’e çıktı.

Bingöl Emniyet Müdürü Atalay Ürker, kent merkezinde silahlı saldırıya uğradı. Bir araçtan otomatik silahlarla ateş açıldı. Ürker yaralanırken yanındaki Emniyet Müdür Yardımcısı Atıf Şahin ve koruma polislerinden Komiser Hüseyin Hatipolu hayatını kaybetti. Saldırganlar kaçtı.

HDK, DTK, DBP ve HDK’dan açıklama

HDK, DTK, DBP Eş Genel Başkanları ve HDK Eş Sözcüleri yaptıkları ortak açıklamada şiddete başvurulmaması çağrısı yaptı. Hükümete de saldırıların önlenmesi ve tansiyonu düşürecek mesajlar verilmesi çağrısı yapıldı.

1024 gözaltı, 58 tutuklama

İçişleri Bakanı Efkan Ala son dört gündeki eylemlerde ikisi polis 33 kişinin hayatını kaybettiğini, 351 kişinin yaralandığını, 1024 kişinin gözaltına alındığını, 58’inin tutuklandığını açıkladı.

“Gereği neyse yapılacaktır”

Cumhurbaşkanı Erdoğan, Kobanê’ye destek eylemleriyle ilgili bir kez daha açıklama yaptı.

Erdoğan, “Türkiye bölgemizde yaşanan çatışmaların hiçbirinde taraf değildir. Türkiye hiçbir mezhebin etnik kökenin yanında ya da karşısında değildir” dedi.

“Bütün bunlara karşı polisimiz ne yapacak? Hala kalkan mı tutacak? Kusura bakmasınlar, kimsede bu konuda bize akıl vermesin. Artık ne polisimizin ne askerimizin kalkanla bu işin önüne geçmesi mümkün değil. Gereği neyse askerimiz de polisimiz de onu yapacaktır.”

11 Ekim Cumartesi

Eylemlerde yaralanan beş kişi daha hayatını kaybetti.

Cumartesi Anneleri

Cumartesi Anneleri/İnsanları bu haftaki oturmalarında Kobanê için dayanışma çağrısı yaptı.

Ve Cumhurbaşkanı…

Cumhurbaşkanı Erdoğan, 11 Ekim’de de Kobanê eylemleriyle ilgili konuştu:

“Kobanê 'yle Erciş'in Hakkari'nin Muş'un ne alakası var. Kobanê 'yle İstanbul'un Ankara'nın ne alakası var?  Dert başka. Patnos'ta belediye binasını yaktılar. Yahu bindiğiniz otobüsleri yakıyorsunuz ya. Kürt vatandaşlarımın araçlarını yakıyorsunuz ya. Ey benim Kürt kardeşlerim hâlâ bu adamlara dersini vermeyecek misin?”

12 Ekim Pazar

Cumhurbaşkanı Erdoğan: “TBMM inşallah Salıdan sonra yeni yasal düzenlemeleri gerçekleştirerek, hükümet idari tedbirleri alarak, sokakları bu vandallardan süratle temizleyecektir.”

Üç gazeteciye gözaltı

Almanya’dan Suriye sınırında ve Diyarbakır’daki Kobane eylemlerini izlemeye gelen üç Almanyalı gazeteci gözaltına alındı. Terörle Mücadele Şubesi’nde tutulan haberciler Pazartesi günü serbest bırakıldı.

42 ölüm

Kobanê’ye destek eylemlerinde bir haftada 42 kişi öldürüldü. Ölenlerin çoğu ateşli silah yaralanması sonucu hayatını kaybetti. İHD’nin raporuna göre 682 kişi yaralandı. (AS)

* 42 kişi nasıl öldü?