Primis* karanlığın içinden "akışkan cinsiyetler"

Fotoğraflar: Mevlüt Oğuz

Eşitlik mücadelesinin ilk ve en sert duvarı, toplumsal cinsiyet rollerinin yıkılması.

Yani, doğduğumuz andan itibaren zihnimize yerleştirilen kodlar; "Kızlar şunu yapmaz, kızlar bunu yapar",  "kızlar şu renk giyinir, oğlanlar bunla oynar"...

Eğer eşitlik için mücadele ediyorsanız bu toplumsal cinsiyet rollerini hatta dayatmalarını yıkmak, sizin için bu yoldaki en önemli kısmın aşılması demek.

Peki, "dans gösterisi" toplumsal cinsiyet rollerinin yıkılmasında yıkılmasa da eritilmesinde etkisi olabilir mi ?

Serhat Kural ve Destan Taşdan'dan birlikte sahnelediği Primis (İlk) işte bu soruya yanıt oluyor.

Daha doğrusu, sahnedeki performansları ile size bu soruyu yeniden ve yeniden sorduruyor.

Karanlık bir sahnede danslarını sergileyen ikili, izleyenin odağını hiç kaybettirmiyor. 

Belli bir süreden sonra, izleyenler, iki dans sanatçısının sadece dansını görüyor, ikiliyi çoktan unutuyor.

Birbirleri arasındaki uyum, uyumsuzluk, kadın ve erkek cinsleri arasındaki geçişkenliği, bazen hiçbir cinsiyetin olmaması, izleyenin hayatın var oluşuna odaklanmasına neden oluyor.

Sanatçı Kural, Latince'de "Primis" olarak geçen "ilk"in kendisinin "Serhat Kural Dans Projesi adı altında yarattığı" ilk eser olduğunu söylüyor.

"Dolayısıyla benim için ayrı bir yeri var. Bu projede bir çok "Primis" var. Farklı bir dansçı, farklı bir mekan ve herşeyden önce ilk defa BEN...."diye devam ediyor.

Tam da bu nedenle Kural’ın bu dans ile kurduğu bağ da önceki projelerine göre biraz daha farklı. "Herşeyiyle benim. Eksiği ve gediği ile... Bu projede kaçabileceğim hiçbir şey yok. Bu nedenle tam da benim..." diyor.

Pandemi döneminde çok ağır kayıplar yaşadı Kural. Bu süreçte birlikte sahne aldığı dans sanatçısı Destan ve ailesi onu yeniden sahneye çıkması için ikna etmeye çalıştı. 

O dönemi "Yasımı stüdyoda akıtmaya başladım" diye anlatan Kural, "Eylül 2021'de "Primis"in ilk tohumları atılmaya başlandı. Proje içeriği geliştikçe büyüdü ve en nihayetinde aynı zamanda Yüksek Lisans Tez konum olarak  yapılandırıldı. Zaten tez konum ve içinden geçtiğim süreç oldukça iç içeydi" diyor.  

Primis, sekiz aylık yoğun bir prova süreci sonucunda 28 Mart'ta Moda Sahnesi’nde prömiyer yaptı. İzleyenin de beğenisini kazandı. 

Kural ve Taşdan için ayrı bir gurur da dansçı Zeynep Tanbay’ın desteği oldu. Ünlü koreograf ve dansçı Zeynep Tanbay "iskemle" adlı eserini gösteriye performe etti. Kural, "Zeynep Tanbay’ ın Primis'e desteği çok büyük oldu" diyor.

"Hem mekansal hem koreograf hem de manevi olarak. Kendisine hayranım ve benim için önemli bir örnek..."diye ekliyor.

Çok uzun yıllardır sahneden yaydığı ışığı takip ettiğim Serhat Kural’ın "Primis"’in seyirciye bir çağrısı var.

Bu sese kulak vermek, hayata ve mücadeleye kulak vermek demek:

"Bu haberi okuyanlar herşeyden önce sanatı yalnız bırakmasınlar, dansı yalnız bırakmasınlar.

"Sanata dair klişe cümleleri tekrar etmeyeceğim ama bu yaratımın değerini de bilmek lazım.

"Sadece icra edenlerin değil aslında asıl önemli olan bu yaratılana dahil olmaktir. Sanatın İyileştirici, empati vb. özelliklerini unutmamak gerekir. "

(EMK)