Dış Basın: Erdoğan U Dönüşü Yaptı
MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli'nin çağrısıyla 29 saat içerisinde alınan erken seçim kararı Avrupa basınında da geniş yer buldu.
Financial Times gazetesinin "Erdoğan U dönüşü yaptı ve erken seçim dedi" başlıklı İstanbul'dan Laura Pitel ve Ankara'dan Funja Guler'in imzalarını taşıyan haberinde "Türkiye Cumhurbaşkanı defalarca erken seçim olmayacağını, seçimin Kasım 2019'da yapılacağını söylemişti. Bu hızlı U dönüşünü ulusal güvenlik sorunları, Suriye ve Irak'taki istikrarsızlık ve başkanlık sistemine geçişi hızlandırma ihtiyacı ile gerekçelendirdi" ifadeleri yer aldı.
Gazeteye konuşan İstanbul merkezli düşünce kuruluşu Edam'dan Sinan Ülgen, ekonominin önümüzdeki süreçte bir dezavantaj haline geleceğine dair bir algı olduğunu söylerken "Kimse bunun ne kadar büyük bir dezavantaj yaratacağını bilmiyor ama anlaşılan Bay Erdoğan risk almak istemiyor" dedi. Haberde seçime OHAL koşulları altında gidildiği hatırlatıldı.
"Böylece daha iyi bir seçim sonucu almayı umuyor"
Washington Post "Erdoğan'ın erken seçim açıklaması, MHP'nin sürpriz erken seçim çağrısından sonra geldi" ifadelerini kullanırken, "Erdoğan, 2016'daki darbe girişiminden sonra gücü üzerindeki hakimiyeti daha da sıkılaştırdı" yorumu yaptı.
Almanya'da yayınlanan Bild gazetesi, "Seçimler Kasım 2019 yerine 24 Haziran 2018'de yapılacak. Erdoğan, böylece daha iyi bir seçim sonucu almayı umuyor. Siyasi uzmanlar, onun gelecek yıl için daha da kötüleşek bir durum öngördüğünü belirtiyor" ifadelerini kullandı.
"KHK yönetme yetkili bir Cumhurbaşkanı"
Guardian gazetesi erken seçim ilanını dünya haberleri sayfasının manşetine taşıdı.
İstanbul'dan Kareem Shaheen'in yazdığı haberde Erdoğan'ın düne kadar seçimin 2019'da yapılacağını söylediği fakat ekonomik kaygılar nedeniyle seçimi erkene çektiği aktarıldı.
Erdoğan'ın biyografisini yazan Soner Çağatay'ın şu sözlerine yer verildi:
"Tarihi bir gün olacak. Ülkeyi kararnamelerle yönetme yetkisi olan bir cumhurbaşkanı seçilecek. Bir Türkiye'den diğerine geçiş yapacağız."
"Seçilmiş diktatörler kulübündeki yeri garantilenecek"
Guardian köşe yazarı Simon Tisdall ise seçimin Erdoğan'ın "seçilmiş diktatörler kulübündeki yerini garantileyeceğini" yazdı.
Erdoğan'ın demokratik seçimlerin getirdiği saygınlığı istediğini ancak kaybetme riskini istemediğini yazan Tisdall, "Bu açıdan Türkiye'nin cumhurbaşkanı Rusya'nın Vladimir Putin'i veya Mısır'ın Abdülfettah Sisi'sinden farksız" dedi ve ekledi:
"Üçü de demokrasinin 'Sen oy kullanırsın, ben kazanırım' sloganıyla özetlenebileceğini düşünüyor.
"Erdoğan'ın erken seçimi kaybetmesi mümkün ama son derece düşük bir ihtimal. AKP 2015'te meclisteki sandalyelerin çoğunu kazandı ve bu sefer MHP'nin de desteğini alıyorlar.
"Erdoğan seçimi kazanırsa adı konulmamış bir diktatör olacak. Belki de modern Türkiye'nin kurucusu Kemal Atatürk'ten daha güçlü olacak.
"Putin ve Çin Devlet Başkanı Şi Jinping Erdoğan'ın şaibeli egemenliğinden etkilenebilir. İran'ın muhafazakarları onu alkışlayabilir. Fakat Türklerin yıllar boyunca imrendiği Batılı demokrasiler aynı tepkiyi vermeyecek. Onlara için Türkiye özgürlük ve kontrol üzerine yürütülen küresel tartışmada her geçen gün daha belirgin bir şekilde yanlış tarafta yer alıyor".
Telegraph "Muhalefete baskı artarkan Erdoğan erken seçim ilan etti" başlığı attı.
"Gittikçe otoriterleşen iktidar"
The Daily Telegraph gazetesi ise iç sayfalarında tek sütunda beş cümleyle duyurduğu haberde "Muhaliflere baskı artarken Erdoğan erken seçim ilan etti" başlığı yer aldı.
İstanbul'dan Kristina Jovanovski'nin hazırladığı haberde "Erdoğan'ın muhalefeti bastırması ve gittikçe otoriterleşen iktidarını daha fazla konsolide etmesi nedeniyle kaygılar büyürken seçim tarihi Kasım 2019'dan Haziran 2018'e çekildi" ifadeleri kullanıldı.
Gazeteye konuşan CHP milletvekili Veli Ağbaba "Seçimi erkene aldılar çünkü korkuyorlar. OHAL'den faydalanmak istiyorlar" dedi. Haberde 2016'daki darbe girişiminin ardından 150 binden fazla kişinin işlerinden olduğu, 50 binden fazla kişinin de hapse atıldığı hatırlatıldı.
Focus "Erdoğan, Türkiye'deki erken seçimlerin onun tek kurtuluşu olduğunu biliyor" başlığı attı.
"Başlıca sebep askeri operasyon"
Rhein-Neckar-Zeitung Tayyip Erdoğan'ın erken seçim kararına ilişkin yorumunda, bu kararın farklı sebepleri olduğunu ima ederek yorumuna şöyle devam ediyor:
"Başlıca sebep şu: Kürtlere karşı savaş, Suriye'nin kuzeyindeki askerî operasyon, tüm bunlar şu sırada etkileyici faktörler. Ancak savaş uzadıkça askeri operasyon da kuşku uyandırıyor.
"Öte yandan on binlerce kişiye açılan propaganda amaçlı davalar devam ediyor ve durum ülkedeki atmosferi zehirliyor. Ve muhalefetin aktif seçim kampanyası yürütmesini neredeyse imkansız hale getiren olağanüstü hal uygulamasının da sonsuza kadar uzatılması mümkün değil.
"Özetle, Erdoğan için şimdi tam uygun zaman. Ama aslında müttefikimiz Türkiye şu sıralarda tamamen donuk bir ruh hali içinde.
"Erdoğan dışında her sonuç sürpriz olur"
Weser-Kurier seçim kararını Türkiye'nin ekonomisi açısından ele aldı:
"Seçimden Erdoğan'ın zaferi dışında çıkabilecek her türlü sonuç herhalde sürpriz olur. Ama Cumhurbaşkanı açısından seçim öyle tamamen pürüzsüz geçmeyebilir de. Bunun nedeni ise ülkenin içinde bulunduğu ekonomik durum. Türk Lirası dolar karşısında şimdiye kadar olmadığı kadar düşük sevide seyrediyor, enflasyon kasıp kavuruyor ve ekonominin resesyona girme tehlikesi bulunuyor. Genç işsizlerin oranı yüzde 20 dolayında.
"Avrupa'dan yardım gelmesi ise olanaklı görünmüyor. Nitekim AB Komisyonu'nun bu hafta yayımladığı raporunda 'Türkiye büyük adımlarla AB'den uzaklaştı' saptamasında bulunuluyor. Ne kadar uzaklaşmış olduğunu da işte bu erken seçim kararı gözler önüne seriyor". (PT)
Kaynaklar: Deutsche Welle, Voice of America, BBC Türkçe.