Dicle Anter: Babam direniş gazetecisiydi

Haberin Kürtçesi için tıklayın

JİTEM’in Kürt bilgesi Musa Anter’i öldürmesinin üzerinden 31 yıl geçti.

Anter, Kültür festivaline katılmak için gittiği Diyarbakır’da 20 Eylül 1992’de çok sevdiği Kürt coğrafyasında öldürülmüştü. Anter’i öldüren failler bulunmadı, cinayete dair dava geçen yıl zaman aşımından düşürüldü.

"Devlet tuzak kurdu"

MA’dan Fethi Balaman’a konuşan Dicle Anter, babasının öldürüldüğü günden bu yana adalet talebinde bulunduklarını, ancak taleplerinin 30 yıl sonra zaman aşımı ile karşı karşıya kaldığını söyledi:

“Babam halk tarafından çok sevilen biri. Yazım şekli halkın anlayacağı bir dil oldu. Gazeteciliğinde bunu işledi. Ve çok sevildi. Kürt tarihini, direnişini çok iyi anlatan, bu çerçevede Kürt halkına bilgi veren biriydi. Bunları dile getirdikleri için sürekli hedefti. Devlet tuzak kurarak onu katletti. Katledilmesinin ardından adalet arayışı içine girdik. Bir yaprak ile başladığımız bu süreçte büyük bir yankı gelişti, ancak zaman aşımı ile sonlandı.”

Zaman aşımı ile biten davayı AYM’ye taşıdıklarını kaydeden Anter, buradan sonuç alınmaması durumunda AİHM’e başvuracaklarını söyledi.

"Katliamcı zihniyet aramızda dolaşıyor"

Toplumun kanayan yarası olana davaların zaman aşımı ile aklanmaya çalışıldığını kaydeden Anter, benzer durumun Sivas Katliamı’nda da yaşandığına dikkat çekti:

“Babamın kimler tarafından nasıl öldürüldüğü ortada olmasına rağmen zaman aşımından düştü. Aynı durum Sivas Katliamı’nda da yaşandı. İnsanları yakan kişiler serbest bırakılıyor, katiler serbest bırakılıyor. Toplumun kanayan yarası oldu bu durum, Katliamcı zihniyet aramızda dolaşıyor. Adalet taleplerine hep bu şekilde cevap veriliyor.”

Direniş gazeteciliği

Anter babasının gazeteciliğini “direniş gazeteciliği” olarak tanımladı:

“Musa Anter gazeteciliği önemli bir gazetecilik, Musa Anter’in tabiri ile küçük generalleri kalemini yerde bırakmadılar. Direnen gazetecilere dönük saldırılar ortada. Abdurrahman Gök daha birçok gazeteci, Demokles’in kılıcı ile karşı karşıya kaldılar. Ve şu an gazeteciler sırf haber yaptıkları için cezaevinde. Ancak geri adım atmıyorlar. Musa Anter geleneği hep sürecek.”

Musa Anter adına 30 yıldır “Musa Anter Gazetecilik Yarışması”nın düzenlendiğini hatırlatan Anter, bunun Kürt halkı için çok büyük önem taşıdığını söyledi.

Musa Anter'in oğlu Dicle Anter: Babamı ikinci kez öldürdüler

Anter Ailesi: 30 yıldır mahkeme değil tiyatro kurmuşlar

Ödül töreni 22 Eylül'de

Yeni Yaşam Gazetesi'nin düzenlediği 30. Musa Anter Özgür Basın Şehitleri Gazetecilik Ödül töreni 22 Eylül'de saat 19.30'da Kadıköy Evlendirme Dairesi'nde düzenlenecek.

Kürtçe haber dalında ödül, Ferid Demirel’in bianet’te yayınlanan “Fermandarê rêxistina Ahrar’uş Şarkkiyeyê ji Zanîngeha Artûklûyê derçûye” başlıklı haberine verilmişti.

Türkçe Haber dalında birincilik ödülü, Mezopotamya Ajansı’nın tutuklu editörü Abdurrahman Gök’ün “Jin jiyan azadî”yi dünyaya yayan “Rojhilat ve İran’dayım: Yeni bir İran umudu” haberine verilmişti.

Musa Anter cinayeti

Gazeteci-yazar, Kürt düşünür. 1920'de Mardin Nusaybin'in Zivingê (Eski Mağara) köyünde doğdu. İlkokulu Mardin'de, ortaokul ve liseyi Adana'da okudu. İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi'ni yarıda bıraktı.

TIKLAYIN - Musa Anter cinayeti

İlk gözaltına alınması öğrencilik yıllarında Dersim İsyanı sırasında oldu. Devrimci Doğu Kültür Ocakları, Halkın Emek Partisi, Mezopotamya Kültür Merkezi ve İstanbul Kürt Enstitüsü'nün kurucuları arasında yer aldı.

Hukuk Fakültesini üçüncü sınıfta bırakınca Şark Postası ve Dicle Kaynağı'nda yazmaya başladı. İleri Yurt gazetesindeki Kürtçe şiiri 'Qimil/Kımıl' sebebiyle 1959'da cezaevine konuldu ve ünlü 49'lar davasında idamla yargılandı. 1963'te cezaevinde yattı, 1967'de sürgüne gönderildi, 1971 ve 1980 askeri darbelerinde cezaevine girdi.

Anter hayatı boyunca İleri Yurt, Dicle-Fırat, Barış Dünyası, Deng, Yön, Azadiye Welat, Yeni Ülke, Özgür Gündem, Rewşen ve Tewlo'da yazdı, yedi kitap ve Kürtçe-Türkçe Sözlük yayımladı.

20 Eylül 1992'de Kültür-Sanat Festivali için bulunduğu Diyarbakır'da festivale katıldı, kitaplarını imzaladı. Akşam Cumhuriyet Mahallesi'nde yeğeni gazeteci-yazar Orhan Miroğlu ile birlikte silahlı saldırıya uğradı. Anter öldü, Miroğlu yaralandı.

Abdülkadir Aygan, 2004'te "İtirafçı Bir JİTEM'ci Anlattı" adlı kitabında Anter cinayetiyle ilgili Binbaşı Ahmet Cem Ersever, "Yeşil" kod adlı Mahmut Yıldırım, Mustafa Deniz, "Hogir" kod adlı Cemil Işık, Suriye İstihbarat Örgütü El Muhaberat'ın eski elemanı Neval Boz, JİTEM Telsiz Kumanda Merkezi'nde görevli Ali Ozansoy, JİTEM Tim Komutanı Savaş Gevrekçi ve "Şırnaklı Hamit"in adını verdi.

Davanın seyri

JİTEM'e ilişkin 1999'da hazırlanan 11 sanıklı iddianame ile 2005'te hazırlanan 5 sanıklı iddianamenin 2010'da birleştirilmesiyle "JİTEM Ana Davası" ve Musa Anter'in öldürülmesine ilişkin 2013'te başlatılan dava birleştirildi.

Ardından Dersim'de 1992'de evinin önünden "Beyaz Toros"a bindirilerek kaçırılan ve o dönem JİTEM'e bağlı çalışan "Yeşil" kod adlı Mahmut Yıldırım tarafından işkence yapılarak öldürüldüğü belirtilen Ayten Öztürk'ün Elazığ 1. Ağır Ceza Mahkemesi'nde görülen dosyası, Musa Anter ve JİTEM Ana Davası ile birleştirildi.

Birlşetirme öncesince eski JİTEM tetikçisi Abdülkadir Aygan'ın fail olarak işaret ettiği Hamit Yıldırım 29 Haziran 2012'de gözaltına alındı. Hamit Yıldırım 2 Temmuz 2012'de tutuklandı. 5 yıllık tutukluluğun ardından da serbest bırakıldı.

21 Eylül 2022'de Ankara 6. Ağır Ceza Mahkemesi Anter ailesi avukatlarının davanın insanlığa karşı suç kapsamında görülmesi talebini reddederek Savcı'nın zamanaşımı gerekçesi doğrultusunda davayı düşürdü. Karar Anter ailesi ve izleyenlerce tepkiyle karşılandı.

TIKLAYIN - Zamanaşımı uygulanması, hukuken neden yanlıştı?

Davayla ilgili iddianame, suçlamalar, kaç kişinin yargılandığı ve yargılama sürecine dair detaylı bilgiye buradan ulaşabilirsiniz.

(EMK)

APÊ MUSA 31 YIL ÖNCE ÖLDÜRÜLDÜ