AYM, mülteci kadının gebelik sonlandırma talebini haklı buldu

Anayasa Mahkemesi (AYM) 2019 yılında cinsel saldırıya uğrayan ve hukuki süreçlerin uzaması nedeniyle gebeliğini sonlandıramayan A.J.'nin başvurusunu kabul etti ve hak ihlali kararı verdi.

Karar Resmi Gazete’nin dünkü (6 Haziran Perşembe) sayısında yer aldı. Anayasa Mahkemesi, başvurucunun maddi ve manevi varlığının korunması hakkının ihlal edildiğine karar verdi.

Mahkeme, adli yardım talebini kabul ederek başvurucunun kimlik bilgilerinin gizli tutulmasını kararlaştırdı. Başvurucuya yargılama giderlerinin ödenmesine ve kararın bir örneğinin Adalet Bakanlığına gönderilmesine hükmedildi.

Bu karar, mağdurların haklarının korunması ve hukuki süreçlerin etkin bir şekilde yürütülmesi açısından önemli bir emsal teşkil ediyor.

Başvuru süreci

Evrensel'den Andaç Aydın Arıduru'nun haberine göre, Suriye'den Türkiye'ye göç eden A.J. eşinin kendisine ve 4 çocuğuna sürekli olarak şiddet uygulaması sebebiyle Urfa'dan Hatay’daki akrabalarının yanına yerleşti. Kayınpederi ve kayınvalidesinin torunlarını görmek istediklerini söylemeleri üzerine 15 Kasım 2019’da Urfa’ya geri döndü.

Gebeliği sonlandırılmadı

Aynı gün çocuklarının önünde kocasının cinsel saldırısına maruz kalan A.J., sonrasında gebe kaldı. Kürtaj için gittiği sağlık kurumunda eşinin izni olmadığı için gebelik işlemi sonlandırılmadı.

2 Şubat 2020’de Kırıkhan 2. Asliye Hukuk Mahkemesi'ne, nafaka, velayet, gizlilik ve tedbir talepleri ile başvurmasının ardından A.J.’nin talepleri “ispata elverişli delillere dayanmaması” sebebiyle reddedildi.

26 Şubat’ta Kırıkhan Devlet Hastanesine başvurduğunda 14 hafta 5 günlük gebeydi. Aradan geçen aylarda Şanlıurfa Başsavcılığı şüphelinin iddiaları reddetmesi üzerine kovuşturmaya gerek olmadığı yönünde karar verdi. Bu karar verildiğinde tarih 18 Mart 2021’di.

AYM, başvuruyu haklı buldu

Türkiye'de geçici koruma veya uluslararası koruma statüsüne sahip mülteciler yalnızca kayıtlı bulundukları illerde yaşamak zorunda.

Başka herhangi bir ilde eğitim, sağlık, devlet dairelerindeki kamu hizmetlerinden faydalanamıyor ve hukuki haklardan yararlanamıyor.

A.J.’nin başvurularında da Hatay ve Urfa arasında mahkemelerin yetkilendirilmesi sürecindeki aksaklıklar A.J’nin gebeliği sonlandırma talebinin fiili olarak engellenmesine yol açtı.

AYM, A.J.’nin Anayasa'nın 17. maddesinde güvence altına alınan maddi ve manevi varlığın korunması ve geliştirilmesi hakkının ihlal edildiğinin tespiti için yaptığı başvuruyu haklı buldu.

AYM kararında, Urfa Başsavcılığı'nca gebeliğin sonra erdirilmesine ilişkin 5237 sayılı kanunda belirlenen 20 haftalık zaman sınırının göz önünde tutulmamasının ihlale neden olduğu belirtildi.