Hukuk Gündemi:Fikret İlkiz’den her hafta

Tam ortadan ikiye ayrılmış toplumda “vatan hainliği” suçu yok ama vatan haini olduğu ileri sürülen yurtseverler var, halkımızın bir bölümü vatan hainliği ile suçlandı. İçlerinde ne kadar çok yazar, romancı, şair, müzisyen, tiyatrocu, sanatçı, aydın varmış, hep olmuşlar…Şimdi kendilerinin vatansever olduklarını zannedenlerin tam karşısında duruyorlar….

Şimdi pişman oldular. Keşke deyip duruyorlar. Oysa yarattıkları pişmanlıklar üzerine kurulu kendilerine ait “hukuk” bizim beklentimizmiş gibi bizleri aldatıyorlar!

Direniş bir hak, hatta bir ödev haline gelirse, anayasada kesinlikle dokunulmaz olan ve her şeyi kapsayan bir değer olmakla kalmayacak yurttaşların siyasal seçimleri de hukuki normlarla belirlenir olacaktır.

Bağımsız ve tarafsız yargı, hesap verebilir kamu görevlileri olan yargıç ve savcıların gün ışığında yönettiği yargıyla sağlanır. Görüş açıklayanları susturmak değil; asıl olan, iddiaları araştırmaktır.

İstanbul’da bir günlük gazetenin geçici kapatılması talebinde bulunmak ve beş yıl sonra bu talebin ve hakimlik kararlarının Ankara’da ifade ve basın özgürlüğüne aykırı olduğuna dair kararlara imza atmak bu kadar mı kolay!

Anayasa Mahkemesi ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi kararlarını bile yerine getirmeyen yargının ruhuna okunan duaların laiklik ilkesiyle tutarlı olduğunu kimse savunmasın! Yargıyı nasıl bilirdiniz? Hep beraber "iyi bilirdik" deyin; adet böyledir ve üç defa tekrarlayın lütfen!

Biz hâlâ hayatın mucizesine inananlar, hayatla aramıza savaşı sokmayalım. Kim olursak olalım, inançlarımız, görüşlerimiz ne olursa olsun, aynı yalın, berrak talebin altına birlikte imza atabiliriz. Biz barış isteyenler birbirimizden uzak durdukça barış daha uzağa kaçıyor. Bu kez milyonlar bir araya gelelim. Bu barış bizim barışımız olsun.

Meclis'te “kabul edenler, kabul etmeyenler, kabul edilmiştir” kanunlarından biri olan infaz sistemini değişikliği hakkındaki yeni kanun; insan hakları ihlallerinin, temel hak ve özgürlüklerinin askıya alınmasının geleceğidir.

Yargı, ”primus inter pares”tir. "Eşitler arasında önde gelen” demektir. Yargı organı devletin diğer organlarından önde geldiği için gerçek bir üstünlüğe sahiptir. Önce hakimler vicdan ve akıllarında yargının "primus inter pares" olduğuna inanmalıdır.

Anayasa Mahkemesi ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi kararlarına ilk derece mahkemesi olarak "yargılamayı biz yapıyoruz, AYM kararımızı bozamaz", "AİHM iç işlerimize karışamaz" dedikleri ve direndikleri pek çok kararları var.

Çay, simit ve basın özgürlüğü siyasal iktidarlara ve medya patronlarının çok işine yaradı. Demokrat oldukları, basın özgürlüğünden yana olduklarını diye diye olabildiğince kullandılar ve siyasal iktidarla olan ilişkilerini yeniden kurdular…

Devletler, kadınlara karşı şiddeti cezalandırmalıdır. Devletler bu yükümlülüklerinden kaçınmak üzere örf-adet gelenek veya dinsel mülahaza ileri sürmemelidir.

Gazetecilere fazla mesai ücretini zamanında ödemeyen işveren, Anayasa Mahkemesi’nin son kararına göre gazeteciler lehine yapılan yorumlardan vazgeçilen bir değişim başlatmıştır.

Erişim engelleme kararları nitelik olarak ifade özgürlüğüne getirilen en sert sınırlandırmadır. Kanuna uygun olması yeterli değildir, hukuka ve insan haklarına, ifade özgürlüğüne uygunluk şarttır.

İfade özgürlüğünün temel insan hakkı ve özgürlüğü olduğunu içine sindiren yargıyı yaratabilmenin araçları nedir bilir misiniz? Önce bu hakkın hak olarak sağlanması gerekir. Yargı Reformu Stratejisi bunu istiyor mu? Asıl yanıtlanması gereken soru budur.

Cezalandırma yolunun seçilmesi, ceza hukukunun son çare olarak kullanılması ilkesi yerine ilk çare olarak başvurulması; her sözün, her açıklamanın terör propagandası olarak kabul edilerek mahkûmiyet kararları verilmesi kabul edilemez.

Değildir, çünkü eleştiri suç olmaz. İfade özgürlüğünü siyasi ve yargısal uygulamalarıyla işlevsiz hale getirenlerin, on yedi yıl sonra aynı cümleyi “yargıda reform” adına önümüze koymaları utanç vericidir.

Yani, cezalandırmada reform! Tarihsel süreç içinde okunduğunda bu reform; cezayı veren ve uygulayan siyasal iktidar için toplumsal yapıya daha iyi sinebilmenin yoludur. Reform suçla ilgili yeni iktidar politikasının adıdır.

Az biraz daha cesaretli, açık ve net kararlar vererek bu ülkenin basın özgürlüğü alanının çok daha genişletilmesine katkısı beklenen AYM’nin Ayşe Çelik kararı ifade özgürlüğü açısından çok önemlidir.

Devletin, bireylerin şeref ve itibarın korunması hakkı ile Anayasa’da güvence altına alınmış olan iddia ve savunma dokunulmazlığı ve ifade özgürlüğünden yararlanma hakkı arasında adil bir denge kurması gerekir.