Sağlık Bakanlığı'nın 26,456 taşeronu daha var

Şehir Hastanelerinde 9,500 yatak kapasitesi ile en büyük paya sahip Rönesans Sağlık Yatırım AŞ ile Şam Yapı AŞ elinde bulunan Rönesans İşletme Hizmetleri Danışmanlığı AŞ nezdindeki hisselerin yaklaşık yüzde 100’ü, ISS Tesis Yönetim Hizmetleri AŞ’ine devrediyor. Bu devir Rekabet Kurumu tarafından onaylanıyor.

Bu satışın ardından Rönesans Sağlık Yatırım AŞ, bina kullanım bedeli adı altında hastanelerin kirasını almaya ve ücret karşılığında medikal hizmetleri vermeye devam ederken temizlik, yemek, sterilizasyon, güvenlik gibi yaklaşık 16 farklı hizmet sunumunu ISS Tesis Yönetim Hizmetleri AŞ’ne devretmiş oluyor.

Aile hekimi-taşeron

Her fırsatda Türk ve milli olmayı dile getiren Recep Tayyip Erdoğan ise en büyük hayalim dediği şehir hastanelerinin parça parça yabancılara satışına sessiz kalırken birinci basamak sağlık hizmetleri aile hekimliğindeki 26,456 taşerona havale edilmiş durumda.

Sağlık Bakanlığı tarafından en son yayımlanan Sağlık İstatistikleri Yıllığına göre 2019'da Toplam Hekime Müracaat sayısı 812,903,602 iken aile hekimliğine başvuru sayısı 278,043,149. Özet olarak söylemek gerekirse sağlık kurumlarına müracaat eden her üç hastadan biri (yaklaşık yüzde 35’i) aile hekimlerini tercih etmiş. Yine 2019 verilerine göre Türkiyede 26,456 aile hekimi buluunyor. Peki bu çok da eski olmayan aile hekimliği sistemi nedir? Aile hekimleri kimdir? Ne iş yaparlar? Statüleri nedir?

2010'dan beri

En başta söylemek gerekir ki tüm Türkiye aile hekimliği sistemine 2010'da geçti. Aile hekimleri bir anlamda Sağlık Bakanlığının birer taşeronu. Ücretlerini mevzuatta belirlenen ölçütlere göre hakediş şeklinde alırlar. Her aile hekimi kendi aile hekimliği biriminin masraflarını kendisi karşılar. Bunlara elektrik, su, internet, kira ve kiranın stopajı (ki bu kira bedelinin yüzde 20’sidir), temizlik elemanı ücreti ve sigortası, varsa ikinci aile sağlığı çalışanının ücreti ve sigortası, sarf malzemeleri, mefruşatı, bina tamiratı/tadilatı vb birçok şey dahildir. Tüm bunların ücretleri er ay hesaplanan hakediş sonucuna göre alınan ücretlerden karşılanır.

Mevzuatta, aile hekimlerine birçok görev tanımlanıyor. Aşılama, gebelerin takip ve izlemi, bebeklerin takip ve izlemi, askerlik/ehliyet/ sporcu/ yivsiz av tüfeği raporları gibi işler görevlerinin bazıları. Alınan aylık hakediş karşılığında bu görevleri yapması gerekiyor. Bu görevlerin yapılıp yapılmadığı, binanın düzeni-temizliği gibi konular Sağlık Bakanlığınca yılda en az iki kez rutin olarak denetlenir. Yapılmayan veya eksik yapılan işler için mevzuatta ekonomik yaptırımlar getirilmiş ve mevzuata göre hesaplanan para ve puan cezaları verilmektedir.

Devletin görevi

İş Kanunu’na göre bir iş sözleşmesine dayanarak çalışan gerçek kişiye işçi, işçi çalıştıran gerçek veya tüzel kişiye yahut tüzel kişiliği olmayan kurum ve kuruluşlara işveren deniliyor. Yine, 2018 yılında yapılan bir değişiklikle Aile Hekimliği Kanunu’na “Aile hekimleri ferden veya müştereken personel çalıştırabilir ve işveren olabilir” hükmü getirildi. Taşeron genellikle bir projenin belirli bir görevini yerine getirmek amacıyla genel yüklenici tarafından tutulan firmaya denilir.

Biz her ne kadar farklı düşünsek de kanunlar karşısında her aile hekimleri bir işverendir ve bu işverenler iki yılda bir Sağlık Bakanlığı tarfından hazırlanan bir sözleşme imzalar. Açıkça görüldüğü gibi birinci basamak sağlık hizmetleri 26,456 taşerona havale edilmiş durumda. Aile hekimlerinin büyük çoğunluğu bu hizmetlerin devlet eliyle devlet tarafından verilmesi gerektiğini düşünüyor.

Tıpkı Şehir Hastanelerinin parça parça yabancılara satılması gibi bir gün 26,456 aile hekimliği biriminin de lisans hakkı adı altında ihaleye çıkarılması olanaksız gibi gözükmüyor. Oysa ki sosyal devlet tanımı kapsamında sağlık, eğitim, güvenlik gibi temel hizmetlerin devlet tarafından sunulması gerekiyor. Devletin bu hizmetlerden çekilmesi kabul edilemez.

Yararlanılan Kaynaklar

1-https://dosyasb.saglik.gov.tr/Eklenti/40564,saglik-istatistikleri-yilligi-2019pdf.pdf?0
2-https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.4857.pdf
3https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=5258&MevzuatTur=1&MevzuatTertip=5
4-https://www.cumhuriyet.com.tr/haber/ronesans-5-sehir-hastanesinin-isletmesini-danimarkali-sirkete-satti-1847276