Kürdoloji İçin Bir Ömür Ne Ki!

Okur nezdinde, hele hele Kürt okurları nezdinde tanınan bir Kürt yazarıdır Mehmet Bayrak. İlgili okur, Kürt ya da değil; en azından bugüne değin benim yakından tanıdıklarım; Mehmet Bayrak'ı tanıyıp okuyorlar.

Araştırmacılar ve konu bazlı çalışıp tez hazırlayanlar da Mehmet Bayrak'tan genellikle haberdarlar.

Mehmet Bayrak'ı uzun yıllardır hem yazar kimliği ile hem de duyarlı aydın kimliği ile tanıdığımı ve bu tanışıklıktan da gerçekten mutlu olup onur duyduğumu ifade etmeliyim.

Kürt entelijansiyasının uzunca bir zamandır siyasetle, hatta gündelik siyasetle epeyce içli dışlı olduğu ve siyasetin hatırı sayılır ölçülerde prim yaptığı yaygın bir evrede; genel olarak görünür ölçülerde siyasete mesafeli davranıp kendini "Kürtlük" adına araştırma ve incelemeye vakfetmek bir aydın, hele hele bir Kürt aydını açısından kolay iş olmasa gerek.

En azından eli kalem tutan biri olarak bu hakkı Mehmet Bayrak adına teslim etmek gibi bir sorumluluğumuzun olması gerektiğini, altını kalın çizgilerle çizerek söylemek gerektiği kanısındayım.

Kanımca Mehmet Bayrak çok önemli ve tarihe geçecek işler yapıyor.

Çoğu kez kaybolmaya yüz tutan tarihimizin,  Kürt tarihinin, hatta "kaybolsun, yokolsun" diye çaba içerisine girilen ırkçı kimi resmi tarih yazıcılarının inadına, Mehmet Bayrak soylu bir uğraş vererek kuyumcu titizliği ile Kürde değen tarihin haysiyetli sayfalarını, "Kürdoloji biliminin" kaynaklarını yeniden günyüzüne çıkararak okurla buluşturuyor.

Tek başına yazmakla yetinmeyip işin görsel boyutuna da çentik atıyor. Kimi kez altında açıklamaları olan tek başına ansiklopedik albümler. Çoğu kez de kitaplarının sonunda her biri özenle seçilmiş ve tarihi kayıtları açıklamalı fotoğraflar dizini eklenmiş belgesel çalışmalar.

Her biri tablo boyutunda sayfalardan oluşmuş tuğla ölçülerinde ansiklopedik eserlerle okur karşısına çıkıyor. Çıkmakla kalmayıp, çalışmalarına, bilimsellik yanında teknik ve estetik bir başka boyut da katmayı ötelemiyor Mehmet Bayrak...

Bunları yaparken Kürdü küçümseyen, Kürdü aşağılayan kimi ırkçı, faşist ve inkârcılara da "İstediğiniz kadar 'Kürt yoktur' deyin. İşte size Kürdün "kadim tarihlerden bu yana var olduğunun ve yaşadıkları ile yaptıklarının coğrafyası, insanı, mekânları, gelenek ve görenekleri ile birlikte tümüyle kanıtları" diyebiliyor.

Elbette bunları der, yazar, gösterir ve çalışırken; kimilerinin yaptığı gibi safsataya, ya da duyumlara değil, verilere ve bilimselliğe dayandırıyor. Kürtlük adına "mazlumiyet ve mağduriyet" mantığından hızla sıyrılarak, geleceğe onurla kalabilecek kaliteli bilimsel çalışmaların yoluna da ışık tutuyor Mehmet Bayrak.

Kürdoloji Belgeleri, Geçmişten Günümüze Kürt Kadını, Gravürlerle Kürtler, Kürt Müziği Dansları ve Şarkıları, Kürtlere Vurulan Kelepçe Şark Islahat Planı, Osmanlı'da Kürt Kadını, Tarîxa Edebyeta Kurdî ve daha niceleri kimi diğer kitaplarının yanında ilk anda el altında sıkça başvurarak anımsadığım Mehmet Bayrak kitapları.

İfade etmem gerekir ki; Kürt yazın alanında çokça yazar arkadaşımız olmakla birlikte; araştırma ve incelemeci kimliği ile bu denli özenli işler yapan az sayıda yazar var. Bu açıdan Mehmet Bayrak ve kendisi gibi kalıcı işler yapanları sıkça başvurulan kaynak yazarlar kategorisinde gördüğümü ifade etmeliyim. Eserleri gelecek kuşaklara kalacak değerde çalışmalar.

Mehmet Bayrak'ın "Kürdolojinin Kaynaklarını" okurla buluşturma serüveninin çok doğru bir noktada durduğunu ve iyi bir rota izlediğini yüksek sesle dile getirmenin, bir de Bayrak'ın yaptıkları adına ayrıntılı çalışmalar yapmanın tam da zamanıdır.

Bu vesileyle bu türden kadir kıymet bilirlik manasındaki örneklerden birinin hak teslimiyetinin yayınlanışının üzerinden iki yıl geçmesi sebebiyle zamanının geldiğini dile getirmenin günü geldi, geçiyor bile...

Yazar Firaz Baran'ın "Karanlığa Süzülen Işık"* kitabı Mehmet Bayrak hakkında derli toplu bir biyografik çalışma olmuş. Bir araştırmacı yazar, Mehmet Bayrak'ı hayat örgüsü çerçevesinde, yazarlığı ile birlikte daha yakından tanıyabilmek için kalıcı bir başvuru kaynağı "Karanlığa Süzülen Işık Mehmet Bayrak" .(ŞD/EÖ)

*Fîraz Baran, Karanlığa Süzülen Işık, Öz-ge Yayınları, 2008 Ankara.