Güney Osetya'da Savaş

Gürcistan Ordusu, günün ilk saatlerinde Tsikinvali'ye ağır bir saldırı başlattı. Öğle saatlerinde Gürcistan, Güney Osetya fiili hükümetinin başkenti Tsikhinvali'ye büyük ölçüde hakim olduğunu açıkladı.

Oset kaynaklar, Edvar Kokoiti fiili hükümetinin, bölgeyi Vladikafkas'a bağlayan Roki Tüneline doğru çekilerek Java şehrine yerleştiğini belirtiyor.

Vladikafkas, Rusya Federasyonu'na bağlı Kuzey Osetya – Alanistan Özerk Cumhuriyeti'nin başkenti.

Hafta sonunda 6 kişinin hayatına mal olan karşılıklı saldırıların ardından Gürcistan ve Rusya, Perşembe günü Güney Osetya'nın Gürcistan yetkilileriyle doğrudan görüşme yapması konusunda anlamışlardı.

Savaşın sürdüğü şu saatlerde, Gürcü tarafı, Rus temcilcilerin nezaretinde Güney Osetya yetkilileriyle lk kez görüşeceklerdi.

Gürcistan, Tsikinvali sınırının askerden arındırılmasını ve AGIT gözlemcilerinin sayısının arttırılmasını talep ediyordu.

Gürcistan, şu anda Rusya'nın hakimiyetinde bulunan "barış kuvvetleri"nde Avrupa Birliği ülkelerinin de yer almasını talep ediyor.

Hafta sonu tırmanan gerilimin ardından Rusya, gerilimin yükselmesi halinde Güney Osetya'daki vatandaşlarını korumak için "gerekli önlemleri" alacağını açıklamıştı.

Güney Osetya halkının önemli bir kısmı, Gürcistan'dan fiilen bağımsız oldukları son 17 yıllık sürede Rus vatandaşlığı kazanmış durumda.

Rusya Federasyonu Başbakanı Vladimir Putin, Gürcistan'ın Osetya fiili yönetimine saldırmasına karşılık misilleme yapacağını açıkladı.

Rusya'nın sabah saatlerinde Tiflis'e bir saat uzaklıktaki Gürcü şehri Gori'nin havadan bombalanması dışında şu saatlere kadar sessiz kalması, Gürcistan'daki diplomatik kaynaklar tarafından temkinle karşılanıyor.

Bölgeye yaklaşmak ve haber almak mümkün olmamakla birlikte, Rus 'barış güçleri'ne ait yüzden fazla tankın Gürcü pozisyonlarına saldırı başlattığı yönünde duyumlar var.

Güney Osetya sorununa şiddet çözüm mü?

Güney Osetya olarak bilinen bölge, Sovyetler Birliği'nin Gürcü lideri Stalin tarafından Osetya-Alanistan'dan ayrılarak Gürcistan'a ilhak edilmiş küçük, dağlık bir bölge.

Farsi ve çoğunlukla Ortodoks bir halk olan Alanların, 19. yüzyılda Rus İmparatorluğu'nun Kafkasya'yı işgal için kullandığı Gürcistan Askeri Koridoru çevresini korumak amacıyla bölgeye yerleştirildiği iddia ediliyor.

Gürcistan'ın bağımsızlığını ilan etmesinin ardından Tsikhinvali Osetleri, hem Gürcü milliyetçiliğine tepki olarak hem de Kafkasya büyük dağ sırasının öbür tarafındaki Osetya ile birleşme amacıyla bağımsızlıklarını ilan ettiler.

Savaş, çoğu sivil olmak üzere binlerce kişinin ölümüne yol açtı. Savaş, onbinlerce Oset'in Kuzey Osetya'ya, en az yirmi bin Gürcünün Gori ve Tiflis'e sığınmasına yol açtı.

Rusya'nın aracılık ettiği (Gürcistan açısından bakılırsa, dayattığı) barış, Tsikhinvali çevresindeki bazı köylerin Gürcü kontrolünde, bazı köylerinse Oset denetiminde olduğu; gergin bir çatışmasızlık halinin Rus 'barış güçleri' tarafından korunduğu istikrarsız bir durum anlamına geliyordu.

Rusya'nın Güney Osetya politikasının özelliklerinden birisi, bölgenin halkına Rus pasaportu dağıtarak Gürcistan'ın Oset azınlığını Rusya'ya entegre etmek.

Rusya, aynı politikayı Abhazya'da da başarıyla uyguluyor. Abhazlardan farklı olarak Osetlerin amacı da, Rusya'ya entegre olmak.

Bu durum, Rusya'ya kendi vatandaşı olduğunu iddia ettiği Osetlerin çıkarlarını koruma adına konuşma olanağını veriyor. Güney Osetya Başbakanı Yuri Morozov, Osetya ile geçmiş bağı olmayan bir Rus vatandaşı.

Güney Osetya'yı Vladikafkas'a (Vladikafkas, 19. yüzyılda Rusya'nın Kafkasya'yı işgal politikasının simgelerinden biriydi; 'Kafkasya'ya hakim' anlamına geliyor) bağlayan Roki Tüneli, Gürcistan'ın temel kaygılarından birini oluşturuyor.

Bu tünel, Rusya Federasyonu'ndan Güney Osetya'ya silah ve mal akışının yanı sıra silahlı "gönüllüler"in de geçişini sağlıyor.

Ağustos ayında Rusya ile birlikte bu Tünelin denetlenmesini öneren Gürcistan, Rusya'dan olumlu yanıt alamadı.

Asıl mesele Güney Osetya değil

Rusya'nın Abhazya ve Güney Osetya konusunda oynadığı etkin rol, daha büyük bir siyasal oyunla ilgili. Gürcistan, NATO'ya katılmayı amaçlıyor ve ABD ile "ayrıcalıklı" ilişkileri var.

Tsikinvali'deki Edvard Kokoiti yönetimi, sadece Rusya Federasyonu tarafından tanınıyor. Rusya, Kosova'nın NATO ülkelerinin desteğiyle bağımsızlığını kazanmasına Abhazya ve Güney Osetya üzerinden misilleme yaptığını gizlemiyor.

Kosova yönetiminin bağımsızlık ilanından sonra Güney Kafkasya'da gerilim hızla tırmandı. Gürcistan'ın NATO'ya üye olması demek, NATO'nun Rusya'nın tarih boyunca zorlukla elinde tuttuğu Çeçenistan'a komşu olması demek.
Rusya, aynı zamanda Hazar petrollerinin Gürcistan üzerinden Türkiye yoluyla Batıya aktarılmasından da rahatsız ve Bakü-Tiflis-Ceyhan Hattı konusundaki rahatsızlıklarını saklamıyor.

Gürcistan'ın tanıdığı transit olanakları, hem Rusya'nın petrol pazarındaki gücünü hem de bölgedeki güç pozisyonunu etkiliyor. (YB/EZÖ)