Eğlendiren ve sorgulatan denemeler: Aklımda Tuhaf Sorular

Yazının efendilerinden Nermi Uygur, deneme yazarlığını "Delidolu ciddilik" olarak tanımlar.

Çocuk edebiyatının farklı türlerinden eserler veren yazar Mavisel Yener, "kim sevmez delidolu ciddilikleri diyerek", aklındaki tuhaf sorulardan yola çıkıp çocuk okurların karşısına bir denemeyle çıkıyor.

"Çocuklar tadını ve rengini unutmasınlar"

Hem diş hekimi hem de "düş hekimi" olan yazar, kitabı yazma sürecini şöyle anlatıyor:

"Öyle kıpır kıpır denemeler yazmalıyım ki çocuklar karşılaştıklarında tadını, rengini unutmasınlar. Çok sevsinler, renkten renge kanat çırpsınlar. Okumanın büyüsüne kapılsınlar. Yenilerini de araştırıp okumak istesinler. Sonra... Sonra deneme yazmak için heyecanlansınlar. Hem şaşırsınlar hem de şaşırtsınlar. Sözcükleri uykudan uyandırıp oyuna çağırsınlar. Her konuda özgürce, sınırlarını genişleterek, doludizgin koşsunlar deneme türünün sokaklarında, kendileriyle konuşmanın mutluluğunu yaşasınlar."

Sokakların hiç hikâyesi olduğunu düşündünüz mü? Ya da sümüklü böceklerle insanların ortak yanını. Karagöz'ün demir ustası, Hacivat'ın duvar ustası olduğunu biliyor muydunuz? Kalemlerle insanları birbirinden ayıran en önemli özellik nedir acaba? Derwent Kurşun Kalem Müzesi'nin Dünyanın en büyük kurşun kalem müzesi olduğunu duydunuz mu? Uzay ortamında, her koşulda canlı kalmayı başaran ilk hayvanların tardigradlar olduğunu... Gündelik hayatta çok fazla kullandığımız "tık" sözcüğünün kademe gösteren şeyler için kullanıldığını...

İsminizin sırrını merak ettiniz mi hiç?

Köpeklerin ve somon balıklarının koku duyularının çok güçlü olduğunu... İsminizin sırrını merak ettiniz mi hiç? Bazı Türk boylarında anne ve babanın verdiği ismin geçici olduğunu ya da kimi boylarda bebeğe eve gelen ilk misafirin adının konduğunu... Kitabın sayfalarını çevirirken ve okurken birçok bilgiyle karşılaşıyorsunuz. Okudukça öğreniyor, öğrendikçe merak ediyorsunuz. Merak beraberinde heyecanlandırıyor ve kocaman bir öğrenme yolculuğuna çıkarıyor.

"Ne zaman toplanır vişne?"

Kitaptan "Okulda Öğretilmeyenler Listesi" kısmını okura bırakıyorum:

"Öğretilmez okulda hiçbirimize:
Çay demleme.
Bisiklete binme.
Maydanoz ekme.
Ne zaman toplanır vişne?
Yaşadıkça öğreneceğin ne çok şey var.
Serçeler ve kırlangıçlar arasındaki farklar.
Hiç uyumayan hayvanlar.
Neden mavi kovan kullanır arıcılar?
Okulda bunlar da öğretilmiyor bak:
Islık çalmak.
Flamingolarla seksek oynamak.
Kedi köpek bakmak.
Ne işe yarar nacak?
Soru işaretleriyle işin hiç bitmeyecek.
Pirincin taşı nasıl ayıklanacak?
Kaf dağına hangi yoldan gidilecek?
Kara delikte saklambaç nasıl oynanacak?
Teknoloji olmayan bir adada hayatta nasıl kalınacak?
Arkadaş kere arkadaş kaça eşit olacak?
Kırılan kalpler nasıl onarılacak?
Umutlar nerede çoğalacak?
Okulda öğretilmez aynada kendi gözlerinin içine bakmak."

Yaşam, evren, kültür, teknoloji, doğa...

2003 Tudem Edebiyat Yarışması Birincilik Ödülünü kazanan, 2018 Hans Christian Andersan Ödülü; 2022 ve 2023 Uluslararası Astrid Lindgren Anma Ödülüne Türkiye Adayı olarak gösterilen yazarın, "Mavi Zamanlar, Sonsuzluk Kütüphanesi", "Kayıp Kitaplıktaki İskelet", "Tembel Teneke Acaba Nerede? Çok Acayip Bir Macera" diğer kitapları arasında yer alıyor.

Mavisel Yener'in yazdığı, resimlerini Kaan Kayhan Atik'in çizdiği, Tudem Yayınları'ndan çıkan "Aklımda Tuhaf Sorular" çocukları düşündüren, sorgulatan ve felsefi yönü olan bir denemeler toplamı.

Yaşam, evren, kültür, teknoloji, doğa ve yaşantılarımızın nice öğesini kucaklayan kitabın sonunda da çocuk okura "Zencefilli Maskanunka Çöreği" tarifi var. Çokça kararlılık, bir sürahi sevgi, azıcık sabır, bir kepçe kendine güven çöreğin tarifindeki malzemeler arasında yer alıyor.

Şimdiden afiyet, bal şeker olsun.

Kitap: Aklımda Tuhaf Sorular
Yazar: Mavisel Yener
Resimleyen: Kaan Kayhan Atik
Yayınevi: Tudem Yayınları
Okuma Yaş Grubu: 8- 12 Yaş

(KA/SYZ/AÖ)