Dokufest’te aşina olduklarımız…

Balkanlar’ın en mühim belgesel ve kısa film festivallerinden Dokufest, bu sene 22. kez düzenleniyor.

2-12 Ağustos tarihleri arasında gerçekleşecek 2023 Dokufest’in geniş kapsamlı programında yarışmalı bölümler geniş yer tutuyor.

Bu yazı yazıldığında festival programının genişçe bir bölümü açıklanmıştı; haftaya daha fazla detaya ulaşacağımız kesin.

Veton Nurkollari’nin sanat yönetmenliğini dirayetle sürdürdüğü etkinliğin prodüktörü hanesinde Alba Çakalli’yi, genel yönetmen hanesinde ise Linda Llulla Gashi adını görüyoruz.

Türkiye’nin de Balkanlar’ın bir parçası olduğunu bize layıkıyla hatırlatan festival programcıları yarışmalı Balkan Dox bölümüne Türkiye’den üç film dahil etmişler.

Boşlukta

Yönetmen ve prodüktör hanesinde adını gördüğümüz Somnur Vardar “Boşlukta” adlı belgeselin montajını da Eytan İpeker’le birlikte kotarmış.

42.İstanbul Film Festivali ile 55.SİYAD Ödüllerinde en iyi belgesel payesine layık görülmüş olan Boşlukta,nesillerdir inşaatlarda çalışan kahramanlarına şefkatli bir bakış atıyor.

Mütemadiyen yeni binalarla kuşatılan İstanbul çirkinleştikçe inşaat işçileri parlak bir istikbale yönelik ümitlerini de yitiriyor gibiler.

Herhangi bir garantleri olmadan fazlasıyla yükseklerde çalışmak zorunda kalanlar, paydos sonrası ancak kısa bir süreliğine dinlenebiliyor, bu arada memleketlerinde bırakıp gittikleri yakınlarına duydukları özlem de durmadan katmerleniyor.

Yakından tanıdığımız Kürt iki kuzeni yatakhanelerinde sohbet ederken, boş bulabildikleri bir anda denize girerken izliyor, mahrum bırakıldıkları hakları elde etmek için 1 Mayıs yürüyüşe katılışlarına da şahit oluyoruz. 2022 Türkiye yapımı 67 dakikalık filmin İngilizce adı "Drifting"

Unutma biçimleri

Yönetmen, yapımcı, görüntü yönetmeni ve montaj hanelerinde tek isim Burak Çevik.

14 sene önce ayrılmış olan bir çift yıllar sonra buluştuğunda nasıl ayrıldıklarını hatırlayamaz. Zaman içinde anılar ve mekânlar birbirine karışmıştır. Hafızalarda her şey üst üste binmiştir. “Unutma Biçimleri” adlı film tarihin katmanlı oluşuna ve çift tarafından nasıl baştan yazıldığına dair bir keşif yolculuğu.

Film bir maziyi deşme egzersizine dönüşüyor, hayaller, hatıralar çiftle yapılan röportajlarda usul usul ortaya çıkıyor. Bazı fotoğraflar sayesinde kimi hadiseler hatırlanmış oluyor, bazı görüntüler ise hafıza sayesinde adeta baştan yaşanıyor. 2023 Türkiye yapımı 70 dakikalık filmin İngilizce adı "Forms of forgetting".

8 Mart 2020: Bir günce

Yönetmen, görüntü yönetmeni, montaj ve ses hanelerinde adını gördüğümüz Fırat Yücel filmin prodüktörlüğünü Aylin Kuryel’le paylaşmış.

İstanbul’un Taksim meydanını izliyoruz, COVID-19 öncesindeki son kalabalık gösterinin hemen ardından. İki ayrı ses görüntüleri yorumlamaya çalışıyor. Kırmızı balonla oynayan bir çocuk, yollarda dans eden bir genç, fotoğraf çeken insanlar, Marina Abramoviç’in İstanbul’daki ilk sergisi…

Anlatım devam ederken görüntülerin İstanbul Belediyesi tarafından tahsis edilmiş ve günde 24 saat boyunca yayın yapan turistik kameralardan bize yansıdığı anlaşılıyor. Üstelik 8 Mart 2020’deki Dünya Kadınlar Gününde olduğumuz için görüntüler normalden farklı. Bir video denemeyle karşı karşıyayız; görüntülerdeki kör noktaları ortaya çıkarmaya çalışan, hadiseleri parçalayıp tekrar inşa eden ve bize öyle yansıtan…

2022 Türkiye yapımı 15 dakikalık ödüllü filmin İngilizce adı "March 8, 2020; a memoir".

Uluslararası kısalar yarışmasından

Yönetmen Ramazan Kılıç filmin prodüktörlüğünü İsmet Ekin Koç’la gerçekleştirmiş. Türkçeye Hiç duyulmamış şeyler olarak tercüme edilebilecek kısa filmde küçük bir Kürt kız çocuğu, televizyonu kaybolduktan sonra büyükannesinin eksik olan gülümsemesine tekrar kavuşması için çabalamaktadır; ne de olsa televizyon büyükannenin dünyaya açılan tek penceresi olmuştur.

2023 Türkiye yapımı 16 dakikalık filmin İngilizce adı "Things unheard of"

İnsan hakları yarışmasından

Yönetmenliğini Ayşe Toprak’la paylaşmış olan Nick Read filmin aynı zamanda prodüktörü. Türkçe’ye Adım Mutlu olarak tercüme edilebilecek belgesel popstar olmaya baş koymuş Mutlu Kaya’yaodaklanıyor. Mutlu Kaya bir kadın cinayetinden kıl payı kurtulmuş olsa da hayatı altüst olmuştur. Adaletin yerine gelebilmesi çin mücadeleye girişen Mutlu aynı zamanda en büyük meziyeti olan şarkıcılığa tekrar dönebilmek için de insanüstü bir çabayla hayata tutunur.

2022 Birleşik Krallık/Türkiye ortak yapımı 82 dakikalık filmin İngilizce adı My name is Happy.

Doc Alliance yarışmasından

Aslı Baykal filmin hem yönetmeni hem de prodüktörü. Festivalin Doc Alliance kısa metrajlı belgeseller yarışmasında yer alan Karanlık oda adlı belgesel bizi Türkiye’nin Suriye ve Irak hududuna yaklaştırıp Mardin’e odaklanmamızı sağlıyor.

Analog fotoğraf kursu coğrafyanın çocukları için birlikte vakit geçirme vesilesi oluyor. Kahramanlarına şefkatle yaklaşan yönetmen çocukların hem gündelik hayatlarını, hem de fotoğraçılık ve gizemlerini öğrenirkenki hallerini belgeliyor. Müziğin eşliğinde coşkulu bir maceraya hep beraber atılıyoruz.

2023 Türkiye yapımı 14 dakikalık belgeselin İngilizce adı "Darkroom."

Ulusal yarışma mı?

Filmin yönetmen, prodüktör ve görüntü yönetmeni hanesinde Sezer Salihi adını görüyoruz. Türkçe’ye Hayat hakkında olarak tercüme edilebilecek belgeselde hayatın kısa olduğu ve eninde sonunda biteceği bize hatırlatılıyor: “Zaman akıp gidiyor ayaklarımızın altından”. İşte bu kaçınılmaz bir gerçek.

Yapabileceğimiz en iyi şey mümkün olduğunca iyi vakit geçirebilmek…

Sezer Salihi Üsküp’te doğmuş ve İstanbul Marmara Üniversitesi’nde gerçekleştirdiği eğitimini sinema masteriyle taçlandırmış. Aşinalığımızın bir diğer sebebi olarak Urzeni yayıncılıktan çıkmış Makedonya ve Kosova sinemasında kadın temsili adlı kitabı da sayılabilir.

2023 Kuzey Makedonya yapımı 6 dakikalık filmin İngilizce adı "About living"

(MT/EMK)