Tarım İşçisi Çocukların Hayatları

Hayata Destek Derneği’nin “Göç Yolunda Geçen Çocukluk” başlıklı çalışması, mevsimlik tarımda çalışan Türkiyeli çocukların yüzde 50’sinin okullar açılmış olmasına rağmen okulda değil tarlada olacağına işaret ediyor.

Suriyeli çocuklar söz konusu olduğunda ise bu oran daha da vahim bir seviyeye yükseliyor.

Hayata Destek Derneği Çocuk Koruma Programı ekibi bu yıl temmuz ve ağustos aylarında Adana’da mevsimlik tarım işçisi aileler ve çocuklarıyla birlikte oldu.

Görüştüğü tarım işçisi olarak çalışan çocukların hayatlarını Göç Yolunda Geçen Çocukluk raporunda görünür kıldı.

Çocukların hayatlarına dair aktardığı bilgilerin bazıları şöyle...

TIKLAYIN - TOPLAM ÇOCUK NÜFUSUNUN YÜZDE 5,9'U ÇOCUK İŞÇİ

Samet

Yedi çocuklu bir ailenin en küçüğü. Urfalı, fakat son dört yıldır mevsimlik tarım işçisi ailesiyle çalışmak için geldikleri Adana’da, şehir merkezinden 30 km kadar uzaktaki çadır alanında yaşıyor.

İki ağabeyi var. Onlar da çalışıyor.

Samet’in de 10 yaşındaki kız kardeşinin de okula kaydı var. Okula kaydı var. Ancak düzenli gidemedikleri için ikisi de bir yıl okuldan geri kalmış.

Samet öğretmen olmak istiyor.

TIKLAYIN - DEVLET ÇOCUK İŞÇİLİĞİNİ HASIRALTI EDİYOR

Hazal

TIKLAYIN - ÇOCUKLAR İŞÇİ OLMAMALI

22 yaşındaki Hazal Urfalı. Tam dokuz yıldır, yani 13 yaşından beri mevsimlik tarımda çalışıyor.

Hazal sekiz kardeşin en büyüğü. Anne babası ve kardeşleriyle bu çadırda çoğu zaman on kişi yaşıyorlar. Çocuklar dört kız, dört oğlan...

“Hazal’ın en küçük kız kardeşi henüz okul çağında değil. Erkek kardeşlerinin tamamı okula başarıyla devam ediyor. Üçü 15 yaşın altında. ‘Ortaokula başladığında masrafları da başlıyor’ diyor Hazal. Bu sebeple iki kız kardeşi ile 13 yaşından beri mevsimlik tarım işçiliği yapıyor. Erkek kardeşleri okula gidebilsin diye…

“Diğer çalışan kız kardeşleri ilkokulu bitirmiş. ‘Babam bütün kızları diplomalı yaptı, sadece beni yapamadı’ diyor. Neden diye soruyoruz; ‘Ordan oraya taşındım durdum da ondan’ diyor. Yani göç yollarında çalışmak için ilden ile yer değiştirirken okul kaydını gittikleri yerlerdeki okullara aldıramadıklarını ifade ediyor.

“Hazal gibi tarlada çalışan kız çocuklarının işi gün batımıyla bitmiyor. Çadırı temizlemek, ekmek pişirmek, yemek yapmak, su getirmek, odun toplamak, bulaşık yıkamak mevsimlik tarımda kız çocuklarının yükümlülükleri arasında. Kardeşlerine bakmak da cabası. Gündüz vakti neredeyse herkes tarladayken, çadır alanında kalan 12 yaşından küçük kız çocukları gün bitimine kadar bebeklerin bakımını üstleniyor. Mevsimlik gezici tarım işçiliği bir döngü. Tarım işçisi kız çocukları ise bu döngünün süregelmesi için gereken yükü hem tarlalarda hem de çadırlarda omuzlarında taşıyorlar.”

TIKLAYIN - OKULA GİTMEYEN ÇOCUKLARIN HAFTALIK ÇALIŞMA SÜRESİ 54 SAAT

Rapordan...

Haftada Çalışılan Gün Sayısı: Çocuk işçiler ve ailelerinin yüzde 68’i haftanın yedi günü, tatil yapmadan çalışıyor. Yüzde 24’ü ise haftanın beş veya altı günü tarlada işbaşı yapıyor.

Günlük Mesai Saati: Çocuklar da dahil olmak üzere mevsimlik tarım işçilerinin yüzde 45’i 9 ila 11 saat arası çalışırken, diğer yüzde 45’lik kesim 11 saatten de fazla mesai yapıyor.

Mevsimlik Tarım İşçilerinin Geliri: Mevsimlik tarım işçilerinin yüzde 70’i günde 40 TL’nin altında yevmiye ile çalışıyor. Yaşlılar, kadınlar ve çocukların dahil olduğu bir kesim günde 20 TL’ye kadar düşen ücretler karşılığında mesai yapıyor.8 Bu miktarın Suriyeli işçiler için daha da düşük seviyelerde olduğu görülüyor.

Tarlaya Ulaşım: Çocuk işçilerin ve ailelerinin yüzde 25’i yürüyerek, yüzde 50’si ise traktör kasalarında ve hayati risk barındıran koşullarda tarlalara yolculuk ediyor.

Sosyal Güvenlik: Mevsimlik tarım işçilerinin sadece yüzde 6’sı SGK’ya kayıtlı. Geri kalan işçilerin tamamı sosyal güvenceden yoksun biçimde kayıt dışı çalışarak hayatlarını sürdürüyor, iş kazaları ya da işe bağlı olarak ortaya çıkan hastalıklara karşı herhangi bir koruma elde edemiyor, ayrıca emeklilik birikimi yapamıyor. 

Raporun tamamının Kasım 2016'da yayınlaması planlanıyor. (YY)

Göç Yolunda Geçen Çocukluk'a dair önbilgilerin yer aldığı metnin tamamına buradan ulaşabilirsiniz.