AYM'nin Dini Nikah Kararı Ne Anlama Geliyor?

Siyasi partiler derhal açıklama yapmalı

Avukat Hülya Gülbahar, EŞİTİZ Kadın Grubu: Bütün siyasi partilerin derhal açıklama yapması lazım. Çocuk istismarcılarından ve çok eşli erkeklerden oluşan bir toplum mu istiyoruz? Bir dakika bile geciktirmeden derhal bu sorunu nasıl çözeceklerini anlatmalılar.

Bu kararla sosyal güvenlik hukuku, çocuk ve kadının nafakalarıyla ilgili davalar gibi alanlarda sorun yaşanacak. Hiçbir resmi kayıt olmaksızın bir araya gelip, sıkıldığı anda herhangi bir mahkeme kararı gerekmeksizin, herhangi bir yasal tazminat ve benzeri olmaksızın kadın ve çocuğu terk eden erkekler için cesaretlendirici olacaktır.

Yasa yeni caydırıcı olmaya başlamıştı

Nebahat Akkoç, KAMER kurucusu: Daha geçen yıl, resmi nikah cüzdanını görmeden imam nikahı kıyanlara cezanın arttırılması için yeni bir yasa çalışması yapılmıştı. Ben de komisyon toplantısına katılıp bunun ne kadar iyi olacağını anlatmıştım. Biz bir ilerleme beklerken, bu AYM kararı bizi hem şaşırttı hem de üzdü. Artık imamlar dini nikah kıymıyordu, babalar korkuyordu. Yani yasa tam da caydırıcı olmaya başlamışken böyle bir karar çıkması çok kötü.

Bu karar erken yaşta evliliklerin önünü açacak. Ayrıca kadınları güvencesiz bırakacak. Resmi nikah olmaksızın dini nikahla evli olan kadınlar boşanma durumunda genellikle hak talep edemiyor. Bazen kadınlar çeşitli fotolar, video çekimleriyle evli olduğunu kanıtlayabiliyor ama herkesin böyle bir şansı olmuyor.

Avukatlarımız gerekçeli kararı inceledikten sonra ne yapacağımıza bakacağız. Bu karar verilirken yaş sınırı konuldu mu çok merak ediyorum. Karar sadece 18 yaş üstü için evlilikler için verilmiştir diye umuyorum.

İmam nikahını tekleştirmeye özendiriyor

Avukat Bedia Özgökçe Ertan, Van Barosu: Biz eğitimlerimizde, bilgilendirme toplantılarımızda din görevlileriyle birlikte köy köy gezip, resmi nikah olmadan dini nikah kıyan imamları şikayet edin, diyoruz. AYM kurumunun bu kararı vermesini bir hukukçu olarak tepkiyle karşılıyorum. TCK’daki değişikliklerle getirilen 2 aydan 6 aya hapis cezası bir nebze de olsa resmi nikahı arttırmanın, kadınlar ve çocukları güvence altına almanın bir yoluydu. Şimdi AYM kararıyla ne kadar geriye gideceğimizi tahmin etmek istemiyorum.

Resmi nikahla kadınları ve çocukları güvence altına almanın yanı sıra erken yaşta evlilikleri, hileleri önlemiş oluyoruz. Erken yaşta evliliklerin ve dini nikahla güvencesizleştirilmenin kadınlar üzerinde yarattığı travmayla ilgili binlerce öykümüz var. İmam nikahını tekleştirmeye özendiren bir karar ise oldukça tehlikeli.

Nikah bir aile kurma modelidir, topluma verilen bir sözdür. Eğer aile kurumunun temeli nikahla atılıyorsa, güvencesi de olmalı. Aile kurumunu önemseyen bir devlet varsa, gerçek anlamda kadın ve çocukların hukuki, ekonomik ve sosyal haklarını koruyacak tedbirler almalı. Hukukta en yüksek makam olarak bildiğimiz AYM hukukçularının bu kararı alması hukuki ve insani değil.

Boşanma ve miras hukuku kazanımları sıfırlanacak

Avukat Özlem Günel Tekşen, Ankara Barosu Gelincik Merkezi: Bu karar, kadınların boşanma ve miras hukuku açısından kazandığı hakları neredeyse sıfırlayacak düzeyde. Ayrıca çok eşliliğin önünü de açabilecek bir karar. Artık erkeğin ‘boşol’ demesiyle kadın belki de tüm haklarından yoksun kalacak. Ayrıca sivil toplum yıllardır çocuk evliliklerine karşı mücadele edilirken, bu karar erken yaşta evliliklerinin yolunu açacak.

Resmi nikahlı kadınlar bile güvencesizken...

Avukat Filiz Kerestecioğlu, KAHUDEV: İnsanların inançlarını istedikleri gibi yaşamalarını savunuyoruz. Örneğin 6284 nolu kanunda da birlikte yaşayan insanlara şiddet uygulandığında evlilik şartı aranmaması gerektiğini savunmuştuk. Çünkü evli olmadan birlikte yaşayanlar da, bir realite olarak imam nikahıyla yaşayan insanlar da var. Önemli olan orada şiddetin engellenmesi, dedik. O zaman ‘ama bu imam nikahına iczet vermektir’ diyenlere de, kadının yaşam hakkını savunmak önemlidir, diyerek karşı çıkıyorduk.

Bu kararda ben şöyle bir tehlike görüyorum; birçok kadının resmi nikahlı olsa dahi yasal güvencesi olmadığını görüyoruz. Medeni Kanun’da eşit haklara sahip olmak için yıllarca mücadele verdik. Ama erkek egemen mecliste çıkarılan yasada, 2002’den sonra edinilen malların eşit olarak paylaşımı getirilmiş, 2002 öncesini kapsamamıştı. Meclisteki erkekler de ‘bizim malımı gitmesin’ diyerek aslında bu şekilde dayatmıştı. Şimdi resmi nikahlı kadınlar bile güvencesizken, kalkıp da oradaki ceza yaptırımını kaldırarak, ‘resmi nikaha gerek yok’un önünü açmak yine kadınları güvencesizleştirecek bir şeydir. Gerçekten kadınların özgür olduğu bir yaşamda, eşit bir toplumda insanların bunları istediği gibi yaşamasına onay verebilirsiniz. Ama biz şu anda kadınların güvencesinin arttırılması için mücadele verirken, bu karar dini kurallarla yaşamanın önünü  açmanın yollarından bir tanesi daha diye düşünüyorum.