Yunanistan'da on binler "Albaylar Cuntası"nın sonunu getiren 1973 öğrenci ayaklanmasını andı

Cuma günü bütün Yunanistan'da üniversite ve lise öğrencileri, işçi sendikaları, siyasal partiler ve sivil toplum kuruluşları, "Albaylar Cuntası"nın diktatörlüğünün sonunu getiren 17 Kasım 1973 "Politeknik Ayaklanması"nın 50. yılı anmalarında yer aldı. 


17 Kasım 1973, Atina "Politeknik Ayaklanması"/Avgi

Günlerdir büyük topluluklar, 17 Kasım 1973'te Atina Ulusal Teknik Üniversitesi'ni (AUTÜ) ya da halk arasındaki adıyla "Politeknik"i işgal eden öğrencilerin direnişini bastırmak için tanklarla kapısı çökertilen binaya, ya da Politeknik girişindeki Memos Makris'in yapıtı gençlik anıtına kızıl çiçekler bırakıyorlardı. 

1967'de ABD desteğiyle Yunanistan'da iktidarı ele geçiren askeri cuntaya isyan eden üniversite öğrencilerinin AUTÜ binasını işgaliyle başlayan Atina "Politeknik Ayaklanması"nın önünü açtığı süreç 1974'te rejimin çöküşü ve ülkede demokrasinin yeniden kurulmasının başlangıcı olmuştu. 

Atina'da ABD elçiliğine yürüyüş

Ana muhalefet partisi SYRIZA'nın organı Avgi'nin haberine göre, Cuma günü binlerce kişi, özgürlük ve demokrasi sloganlarıyla "Politeknik Ayaklanması"nın 50. yılı anısına ABD büyükelçiliğine doğru düzenlenen yürüyüşe katıldılar. Kalabalık ve dinamik yürüyüşte öğrenciler ve gençler "buradayız" sloganlarıyla diktatörlüğe heves edenlere karşı harekete geçmeye hazır olduklarını duyurdular. 

Birçok öğrenci derneği, yürüyüşe Filistin bayraklarıyla katılırken 16 Kasım 1973'te Ulusal Arkeoloji Müzesi merdivenlerinde askerlerce vurulan Toril Egeland'ın kız kardeşi, Arkeologlar Derneği'nin pankartının arkasında, yürüyüşe katıldı.

Amerikan büyükelçiliği önündeki protesto gösterisinin ardından katılımcıların büyük bölümü Filistin'de dökülen kanların hesabını sormak için İsrail büyükelçiliğine yönlendirildi.

"İsyanlar müzelere sığmaz, Politeknik kuşağımıza yol gösteriyor" sloganıyla öğrenci dernekleri, sivil toplum kuruluşları, parlamenter partiler, parlamento dışı sol örgütler, sendikalar ve anti-otoriter alan kolektifleri, Klathmonos Meydanı ve Kolokotronis Heykeli'nin yanında toplandı.

Gün boyunca Atina merkezinde 5 bin polis memuru ve önleyici gözaltılarla güvenlik sağlandı.

Tüm Yunanistan kentlerinde eylemler

Selanik, Patras ve ülkenin diğer kentlerindeki gösterilere de katılım büyük oldu. Mitingin ardından, Selanik ve Patras'ta göstericiler ve polis arasındaki çatışmalardan sonra gözaltına alınanlar oldu. 

Politeknik Ayaklanması

Ayaklanmada tam olarak kaç kişinin öldüğü konusunda uzun yıllardır süren bir belirsizlik var. 

Cuntanın devrilmesinden sonra yapılan resmi soruşturmada, üniversite kampüsü içinde hiçbir ölüm olmadığı sonucuna varılmıştı. Ancak, kampüs dışında yaklaşık 40 kişinin öldürüldüğü ve birçok kişinin yaralandığı veya işkence gördüğüne ilişkin yaygın iddialar var. 

50. yıl açıklamasında "1973 olaylarını çarpıtmak ve tarihsel ayaklanmanın mesajlarını karartmak isteyenlere karşın, Politeknik Üniversitesi son 50 yıldır bir gölge gibi tarihin üzerinde süzülüyor ve eğer kendileri talep etmezlerse halka hiçbir şeyin verilmediğini hatırlatıyor" diyen SYRIZA Yunanistan halkını büyük anma gösterilerine katılmaya çağırdı.

Polis kırmızı alarm durumuna geçirildi. Yaklaşık 5 bin polis memuru, helikopterler, İHA'lar, Özel Antiterör Timleri ve TOMA'lar konuşlandırıldı. AMNA haber ajansına göre NTUA, ABD ve İsrail büyükelçilikleri ve Gazze'deki savaşla ilgili diğer potansiyel hedefleri koruma önlemleri aldılar. 

Balkan Insight'ın yer verdiği bir kamuoyu araştırmasına göre, diktatörlüğü demokrasiye tercih edip etmeyecekleri sorusuna olumsuz yanıt verenlerin oranı yüzde 81,8, askeri yönetimin olumlu bir yanı olmadığını düşünenlerin oranı da yüzde 70'in üzerindeydi. Olumlu görüş beyan edenlerin oranı yüzde 19,7'de kaldı. Ayaklanmada can kaybı olup olmadığı konusundaki düşünceleri sorulan katılımcıların yüzde 76,0' sı Politkenik Ayaklanmasın'da ölümler olduğu görüşünde, yüzde 10,7'siyse ölüm olmadığını savunuyor. 

(AEK)