Yanıt Veremediğimiz Soru: Kaç Gazeteci Öldürüldü?

6 Nisan Öldürülen Gazeteciler Günü. 1909'da Galata Köprüsü'nde vurulan Serbesti gazetesi başyazarı Hasan Fehmi Bey'in ölüm günü, 1997'den beri "6 Nisan Öldürülen Gazeteciler Günü" olarak anılıyor.

Türkiye Gazeteciler Cemiyeti (TGC) Hasan Fehmi'nin ölüm yıldönümünde, gazetecinin Divanyolu'ndaki Sultan Mahmut Türbesi'nin bahçesindeki mezarı başında saat 11.00'de bir anma töreni düzenliyor.

Törene katılanlar daha sonra Türkiye Gazeteciler Cemiyeti Basın Müzesi'ne geçerek "Şehitler Galerisini" ziyaret edecekler.

Mutabakat yok

Gazetecileri Koruma Komitesi'ne (CPJ) göre dünyada 2012'de 14, 1992'den beri de 908 gazeteci öldürülmüş.

Peki, Türkiye'de bu sayı kaç? Bu özel günde Türkiye'de öldürülen gazetecileri hatırlamak için meslek örgütlerinin hazırladığı Öldürülen Gazeteciler listelerine göz attık ve mutabakata varılamadığını gördük.

TGC'ye göre 1909-2009 yıllarında 64 gazeteci öldürülmüş*. Çağdaş Gazeteciler Derneği (ÇGD)** ise 76 isimlik listesini 19 Mart 1905'te öldürülen Hikmet gazetesi yazarı Tevfik Nevzat ile başlatıyor.

ÇGD'nin listesinde TGC'deki şu isimler yer almıyor: Abdullah Doğan (Candan FM-Konya 13 Temmuz 1997), Ayşe Sağlam Derince (3 Eylül 1997), Reşat Aydın (AA, TRT-20 Haziran 1997), Selahattin Turgay Daloğlu (İstanbul 9 Eylül 1996), Kutlu Adalı (Yeni Düzen-Kıbrıs 8 Temmuz 1996) ve Diran Kelegyan (Çorum 13 Ağustos 1915).

TGC'de ise ÇGD'nin listesindeki şu isimler yok: Tevfik Nevzat (Hikmet-Adana 19 Mart 1905), Rupen Zartanyan (Yazar-İstanbul 24 Nisan 1915), Siamanto (Yazar-İstanbul 24 Nisan 1915), Yervant Sırmakeşliyan (Erukhan) (Yazar- İstanbul 24 Nisan 1915), Armen Darian (Yazar-İstanbul 24 Nisan 1915), Levon Laents (Yazar-İstanbul 24 Nisan 1915), Tilgdadints (Yazar-İstanbul 24 Nisan 1915), Taniel Varujan (Yazar/Şair-Çankırı 13 Ağustos 1915), Rupen Sevag (Şair-Çankırı Ağustos 1915), Ali Şükrü Bey (Tan-Ankara 2 Nisan 1923), Ömer Taşar (Milli Gazete-Saraybosna 26 Haziran 1993), Ruhi Can Tul (Turkish Daily News-Kırıkkale 14 Ocak 1994), Kamil Koşapınar (Zaman-Erzurum 19 Mart 1994), Bahri Işık (Çağdaş Marmara-İstanbul 17 Eylül 1994), Ersin Yıldız (Özgür Ülke-İstanbul 3 Aralık 1994), Onat Kutlar (Cumhuriyet-İstanbul 11 Ocak 1995), Bekir Kutmangil (Yeni Günaydın-İstanbul 23 Mayıs 1995), Nail Aydın (Son Haber-Giresun 28 Temmuz 1995), Yemliha Kaya (Halkın Gücü-İstanbul 27 Temmuz 1996).

Aradaki en belirgin fark 1915'te katledilen dokuz Ermeni gazeteciden sadece birinin TGC'nin listesinde yer bulabilmesinden kaynaklanıyor. Ama TGC'nin listesinde Kürt basınından ve Türk basınından öldürülen gazeteciler konusunda da bazı eksiklikler bulunuyor.

Peki, bu listeler neden önemli? Çünkü bu isimler aslında ifade özgürlüğüne ve halkın haber alma hakkına yapılmış saldırıların özeti. Galiba tam da bu yüzden, "faili meçhul" cinayetlerle ve gözaltında kaybetmelerle daha fazla gazeteci öldürülmesin diye, bu listelere sahip çıkmak ve düzenlemek gerekiyor. (EG/HK)

*http://www.tgc.org.tr/oldurulengazeteciler.html

**http://www.cgd.org.tr/index.php?Did=22