Unat: Kentleşme Kadını Hapse Sokmaktır

Kadın konferansında konuşan ve "Hocaların hocası" olarak anılan Boğaziçi Üniversitesi öğretim üyesi Prof. Dr. Nermin Abadan Unat, ayrımcılığın kentlerde başladığını belirterek, "Kentleşme kadını hapse sokmaktır" dedi.

Diyarbakır Bağlar Belediyesi tarafından "Kadın Kentlerine Doğru" temasıyla düzenlenen 3. Uluslar arası Kadın Konferansı'nda moderatörlüğünü Prof. Dr. Nükhet Sirman'ın yaptığı "Kadın Politikaları-Yaklaşımları" oturumunda Prof. Dr. Nermin Abadan Unat bir sunum yaptı.

Prabha Khosla, Yıldız Tokman, Zeynep Gambetti, Ayşegül Yakar Önal, Gülay Günlük Şenesen, Emile Kosta, Gülay Calap konferansta "kadın ve kent" tartıştı.

Unat: Ankara'da kadın için lokanta yoktu

* 1921 doğumluyum, 1944'te Hukuk Fakültesini bitirdim. Dil bildiği için de Ankara Ulus gazetesinde gazetecilik yapıyordum. İkinci Dünya Savaşı sürüyordu. Gelişmeleri radyolardan takip ediyordum. En üst düzeydeki insanlarla konuşuyordum.

* Bir kadın olarak Ankara'da, başkentte öğle yemeği yiyecek bir lokanta bulamıyordum, yoktu. Bir yardımsever derneğinin kız yurdu yemekhanesi ile anlaştım orada yemeğimi yiyebiliyordum."

* Kırda kadın-erkek omuz omuza çalışabiliyor, ancak kentlere gelindiğinde bakıyoruz ki, ayrım çok daha sert bir duvar örüyor. Ayrımcılık kentlerde başlıyor.

* Değişim feminist felsefeyle mümkün. Burada Bağlar Belediyesi'nde kütüphanede iki genç kız gördüm. Üniversiteye hazırlanıyorlardı ve kararlıydılar. Kararlı insana ben kurban olurum. Çünkü ne yapacağını bilir. Feminist politikaya biz kurban oluruz.

* Eğitim önemli. İzlenecek yolda "barış", "insan hakkı", "feminizm", "sosyal bilimler", "hukuk düzeni" ve "demokratik anayasa" önemli.

Khosla: Filipin'de Kadınların Gelişim Yasası uygulanıyor

Kanada Toronto Şehir Kadın İttifakı'ndan kent plancısı Prabha Khosla da kendi deneyimlerini ve Filipin Naga şehrinde uygulanan politikaları anlattı.

• "Güçlendirme Tüzüğü" ve "Kadınların Gelişim Yasası" hükümetler değişse bile uygulanacak şekilde hazırlandı. Uygulamayı sürekli denetleyen bir mekanizma var.
• Şehir bütçesinin yüzde 10'u Kadın Konseyi'nin belirlediği projelere harcanıyor.
• Viyana'da da 2005'ten bu yana 19 ayrı birimde "Cinsiyet ana akımlılaştırılıyor".

Tokman: Gelişmeler var ama yetersiz

Birleşmiş Milletler (BM) Kadın Dostu Kentler Proje Danışmanı Yıldız Tokman da daha önce

• Belediye Yasası'nda kadınlarla ilgili sadece "Belediyeler kadın ve çocukların koruma evi açar" cümlesi vardı. Çok olumlu değişimler oldu ama hala son derece yetersiz.
• Kadın belediye başkanı sayısında artış da sevindirici ama  halan oran ancak yüzde bir seviyesinde. Yerel Eşitlik Eylem Planı'nda İçişleri Bakanlığı ile birlikte çalışıyoruz. Bakanlığın 2010/10 sayılı genelgesinin dilinin de oldukça ileri olduğunu söyledi.
• Kürt kadınlarının tabanda örgütlenme çabası önemli. Kürt kadınlarına öncü çalışmaları nedeniyle teşekkür etmeliyiz.

Gambetti: Fırsat eşitliği kavramı tuzaktır

Boğaziçi Üniversitesi Sosyal Politikalar ve Uluslar arası İlişkiler Bölümü Öğretim Üyesi Zeynep Gambetti Kürt hareketinin belediyeler konusunda açtığı alanın halk için "karşı durulabilen korunaklı bir alan" olduğunu söyledi.

• Belediyeleri olmayan insanlar ne yapabilir?  Alternatif siyasetin özgünlüğü, tabanda örgütlenmenin önemi buralarda ortaya çıkıyor. Meclis tarzı örgütlenme gelişimi olduğu kadar dengeyi de sağlar.
• "Fırsat eşitliği" kadınlar için bir tuzaktır.
• Sermaye de kadının işgücüne katılmasını istiyor; bu şekilde ucuz işgücü bulacaklar.

Şenesen: Konferansta erkekler de olmalı

Boğaziçi Üniversitesi Ekonomi Bölümü'nden Doç. Dr. Şemsa Özar'ın moderatörlüğünü yaptığı "Kaynaklar" başlıklı oturumunda konuşan İstanbul Üniversitesi Maliye Bölümü'nden Prof. Dr. Gülay Günlük Şenesen "kadınlar için otobüs", "kadınlar için salon" gibi talep ve uygulamalarla erkek alanına girilemediğini söyledi.

"Kadın kurumları Devlet Planlama Teşkilatı'nın dokümanlarına bakmamasının bir eksikliktir. Bir sonraki konferansta salonda yarı yarıya erkekleri görmek istiyorum. Erkeklere bunu öğretmedikçe bu alanlara sızamıyoruz.

Yakar Önal: Toplumsal cinsiyete dayalı bütçeleme

İstanbul Üniversitesi Maliye Bölümü'nden Yard. Doç. Ayşegül Yakar Önal da Trabzon, Nevşehir ve Diyarbakır Bağlar belediyelerinde Toplumsal Cinsiyete Dayalı Bütçeleme (TCDB) çalışmaları ile ilgili karşılaştırmalı bir sunum yaptı.

"Birleşmiş Milletler projesi kapsamında 2008'den sonra Trabzon ve Nevşehir İl Özel İdareleri'nde toplumsal cinsiyete dayalı bütçe oluşumu konusunda bir hareketlenme oldu. Ancak Bağlar Belediyesi kadına duyarlı bir stratejik plan ve bütçe oluşturdu."

Erman: Göçte kadın

Bilkent Üniversitesi-Çevresel Psikoloji bölümünden Doç. Dr. Tahire Erman, özellikle göç alan bölgelerde gecekondular üzerine yaptığı araştırma deneyimlerini paylaştı.

"Kadınların kentlere yerleşim esnasında üretkenlikleri erkeklere oranlara daha büyük bir emek süreci ortaya çıkarıyor."

Calap: Yüzde 40 kadın kotası garantisi

BDP Yerel Yönetimler Komisyonu üyesi ve Demokratik Özgür Kadın Hareketi adına yaptığı sunumunda Gülay Calap da kadınların siyasi yaşamdaki varlığını yüzde 40 kadın kotasıyla garantiye almaya çalıştıklarını söyledi.

• Kadın temsilini güçlendirmeye çalışıyoruz. Mücadelemiz toplumsal cinsiyet eşitliğine ve özgürlüğüne hizmet eden bir temsiliyet düzeyini yakalamaya dönüktür
• Biz kadınlar üçüncü dönemdir yerel yönetimlerde önemli bir mesafe aldık. 1999'da 37 belediye başkanından 3'ü, 2004'te 57 belediye başkanından 9'u ve 2009'da 98 belediye başkanından 14'ü kadın belediye başkanıdır.

Kosta: Kadın kotası önemli

Emile Kosta Brezilya'da yaklaşık 200 belediye ile çalıştıklarını, destekledikleri projelerde cinsiyet kotasını uygulamaya gayret ettiklerini aktardı.

• 1999 yılında anayasada, merkezisizleştirmeye karşı, temel eğitim sorumluğunun belediyelerle verildi, böylece katılımcılık bir ilke haline getirilerek garanti altına alındı.
• Brezilya'da bütçe toplantılarına kadınlar yüzde 57 oranında katılıyor; bütçeyi kadınlar hazırlıyor."

Tuncer, Ata ve Unat halayda

İlk gün saat 20.00'ye kadar ilgiyle süren konferansın ardından Diyarbakır Büyükşehir Belediye Başkanı Osman Baydemir, katılımcılara bir akşam yemeği verdi.

Yemeğin sürpriz sanatçısı ise ilk Kürt operasını yapan Mizgin Tahir oldu. Mizgin Tahir'in Kürtçe söylediği eserler konuk kadınlar tarafından ilgi ile dinlenirken, gecenin sonunda kadınlar Baydemir'le birlikte halaya durdu.

BDP İstanbul Milletvekili Sabahat Tuncer, Batman Milletvekili Ayla Akat Ata'nın da katıldığı gecede Prof. Nermin Abadan Unat da Lorke parçasında halay çekti. (İU/EÖ)