"Türkiye Fukuşima’dan ders çıkarmadı"

* Fotoğraf: Vikipedi

11 Mart 2011'de meydana gelen ve dünyanın en büyük üç nükleer felaketinden biri olan (Kyshtym-Rusya, Çernobil-Ukrayna) Fukuşima’nın üzerinden 10 yıl geçti. 

Bölgedeki radyasyon tehlikesi ise hala sürüyor. 

Nükleer kazanın 10. yıldönümü dolayısıyla açıklama yapan Ekosfer Derneği, Fukuşima’daki nükleer kaza dünyada birçok ülkenin enerji politikasını değiştirdiğini, nükleer enerjiden çıkışın hızlandığını Türkiye’nin ise Fukuşima kazasından sonra Mersin Akkuyu’da nükleer santral inşaatına başladığını hatırlattı.

Japonya’da suda ve karada radyasyon

Derneğin aktardığına göre, Fukuşima nükleer kazasından sonra 28 milyar doları bulan, kirlenen toprakları temizleme çalışmalarına rağmen Radyasyondan Arındırma Özel Bölgesi’nin yüzde 85’inin hâlâ kirli olduğu ortaya çıktı. 

Bu çalışmadan geriye 17 milyon ton radyoaktif atık kaldı. Bu yüzden de sayıları 160 bini bulan ve evlerini terk eden insanların birçoğu bölgeye geri dönmeyi düşünmüyor. Fukuşima’nın Namie kasabasında yapılan araştırma, kasaba halkının sadece yüzde 8’inin geri döndüğünü gösteriyor.

Radyasyonlu su okyanusa bırakılabilir

Santral sahasında biriken 1 milyon 200 bin ton radyasyon bulaşmış suyun ise okyanusa bırakılması planlanıyor. Bu miktara her gün 150 ton trityum içeren su daha ekleniyor. 

Balıkçılığa zarar vereceği ve okyanusu kirleteceği gerekçesiyle trityum içeren suyun okyanusa boşaltmasına hem Japonya’daki sivil toplum kuruluşlarından hem de diğer ülkelerden itirazlar var.

Türkiye gıda ithalatında sınırlamayı kaldırdı

Nükleer kazadan sonra Japonya’nın gıda ürünlerine 54 ülke ithalat sınırlaması getirmişti. 

İçlerinde AB, Birleşik Krallık ve ABD’nin de olduğu 15 ülke bu sınırlamaları uygulamaya devam ediyor. Türkiye ise sınırlamaları kaldıran ülkeler arasında yer alıyor.

Japonya’da güneş, nükleeri geçti

Fukuşima nükleer kazasından önce elektriğinin yüzde 29’unu nükleerden elde eden Japonya’da 54 adet çalışabilir nükleer reaktör vardı. 10 yıl sonra çalışan reaktör sayısı 9’a, elektrik üretiminde nükleerin payı ise yüzde 7,5’a geriledi. 

Kaza sonrası öne çıkan yenilenebilir enerji kaynaklarından güneş, bugün Japonya’da nükleer santrallardan daha fazla elektrik üretiyor. 

Japonya’da hidroelektrik hariç yenilenebilir enerji kaynaklarının elektrik üretimindeki payı da 2019’da yüzde 19’a ulaştı.

• NOT: Japonya’nın, 2030 yılında elektrik üretiminin yüzde 24’ünü yenilenebilir enerji kaynaklarından elde etmesi bekleniyor. 

Dünyada nükleerden çıkışı hızlandırdı

Fukuşima kazası sonrası 17 nükleer reaktöre sahip Almanya tüm nükleer santrallarını 2023’e kadar kapatma kararı aldı ve bugüne kadar 11 reaktörünü kapattı. 

İsviçre yeni nükleer santral yapmaktan vazgeçip mevcutları kapatma kararı alırken, İtalya’da yapılan nükleere geri dönüş referandumu “hayır”la sonuçlandı. Bazı ülkeler ise nükleerden tamamen çıkış kararı almasalar da nükleer enerjinin payını kademeli bir şekilde azaltmaya başladı. 

Nükleer enerji konusunda Türkiye’ye örnek gösterilen Fransa, 2035’e kadar elektrik üretiminde nükleer enerjinin payını yüzde 78’ten yüzde 50’ye indirmeye karar verdi ve 2019 itibarıyla nükleerin payı yüzde 70’e geriledi. 

Fukuşima, Güney Kore gibi kendi nükleer enerji teknolojisini geliştirmiş bir ülkeyi de nükleerden uzaklaştırdı. 2030’a kadar mevcut 25 rektörden 11’ini kapatmayı planlıyan Güney Kore, nükleer enerjiden çıkış kararı aldı.

“Türkiye Fukuşima'yı görmezden geliyor”

Ekosfer Derneği Kampanyalar Direktörü Özgür Gürbüz, dünyadaki olumlu gelişmelerin aksine Türkiye’nin nükleer enerji konusundaki ısrarına dikkat çekerek şunları söyledi:

“Nükleer enerji gerçek yüzünü Fukuşima’da bir kez daha gösterdi. Birçok ülke bu kazadan ders çıkardı ve daha ucuz ve sorunsuz enerji kaynaklarına yöneldi. Türkiye ise ‘inadına nükleer’ santral yapmaya devam ediyor. 

“Elektrik üretmek için bu riske gerek yok”

“Fukuşima nükleer felaketinin maliyetinin 470 ila 660 milyar dolar arasında olacağı tahmin ediliyor. Bu miktar Türkiye’nin bir yıllık GSYİH demek. Elektrik üretmek için böyle bir risk almamıza gerek yok. Sadece enerji verimliliği potansiyelimizi kullansak Akkuyu’da kurulmak istenen nükleer santralın üreteceği elektrik ihtiyacını boşa çıkartırız. 

“Güneş enerjisi ‘resmi potansiyelinin’ 10’da biri de bize nükleerden daha fazla ve ucuza elektrik sağlar. Fukuşima’da 10 yıl sonra bile sorunların çözülmediği ortada. Bu kazadan ders çıkartıp Mersin’deki inşaatı hemen durdurmalıyız.”

(TP)