Suudi Arabistan'da Kadınlara Yönelik Bazı Kısıtlamalar Hafifletildi

Kadınlara seyahat, medeni durum, çalışma düzeni ve sosyal güvenceler konusunda bazı haklar tanındı.

Suudi Arabistan

Suudi Arabistan'da kadınlara yönelik bazı kısıtlamalar hafifletilerek, pasaport almak ve ülke dışına çıkmak için istenen veli izni şartı kaldırıldı.

Anadolu Ajansı’nda yer alan habere göre, ülkede seyahat, medeni durum, çalışma düzeni ve sosyal güvencelerle ilgili yeni düzenlemeler Resmi Gazete'de yayımlandı.

Kraliyet kararnameleri olarak yürürlüğe giren ve kadınlara yönelik bazı kısıtlamaları hafifleten düzenlemeler şöyle:

Seyahat

Suudi Arabistan'da kadınların ve 21 yaşından küçük erkeklerin, velisinin izni olmadan pasaport çıkarma ve ülke dışına çıkma hakkı bulunmuyordu. Yapılan değişiklikle kadınlara seyahat konusunda erkeklerle eşit imkânlar tanındı.

Medeni durum

Medeni durum konusundaki değişiklik kapsamında "evli kadının ikamet yerinin, kocasının ikamet yeri olduğu" yönündeki yasa kaldırıldı.

Daha önce sadece erkeklere ya da eşini kaybeden kadınlara verilen "aile reisi" statüsünün de isteyen tüm kadınlara tanınmasına olanak sağlandı. Yine bu çerçevede kadınlara doğum, evlilik ve boşanmaların tescili, resmi aile belgeleri çıkarabilme imkanı verildi.

Çalışma düzeni

Çalışma hakkının, cinsiyet, engellilik durumu ya da yaş ayrımı yapılmaksızın herkesi kapsaması kararlaştırıldı. Emeklilik yaşı ise kadın ve erkeklerde eşitlenerek 58 olarak belirlendi. Daha önce erkekler 60, kadınlar 55 yaşında emekli oluyordu.

Söz konusu değişikliklerin, insan hakları örgütlerinin kadın hakları konusunda Suudi Arabistan'a yönelttiği eleştirilerin ardından yapıldığı belirtiliyor.

İnsan hakları kuruluşları, Riyad yönetimine kadınların ülkede "ikinci sınıf vatandaş" muamelesi gördüğü, temel insani ve sosyal haklardan mahrum bırakıldığı suçlamaları yöneltiyordu.

Suudi Arabistan'da kadın hakları

Suudi erkekler, dört eş sahibi olabiliyor ve bu eşlerin Müslüman, Yahudi ya da Hıristiyan olması konusunda bir sınırlama yok. Fakat Müslüman kadınlar, yalnızca Müslüman erkeklerle evlenebiliyor. Bir kadının, Suudi Arabistan dışında diğer Müslüman ülkelerden bir erkekle evlenebilmesi için de devletin izin vermesi gerekiyor.

Hicaba uygun olarak siyah çarşaf giymek zorundalar. Bu da yetmiyor; peçe takıp yalnızca gözlerini açıkta bırakacak şekilde örtmeleri gerekiyor. Eğer peçe ile gözleri açıkta bırakan kısım geniş olursa, bu aralığın transparan bir kumaş ile gölgelenmesi gerekiyor. Ayrıca erkeklerin dikkatini çekmemek için renkli çarşaf giymeleri de yasak.

Kadınlar, yasal olarak araba ya da bisiklet kullanamıyor. Din polisi korkusundan kendi mahallelerinde bile tek başlarına dolaşamayan kadınların Suudi Arabistan sınırları dışına çıkmak için kocalarından ya da babalarından izin almaları gerekiyor.

Kadınlar üniversiteye gidebiliyor, ancak erkeklerden ayrı eğitim almaları şart. Eğitmen erkekse, dersi ancak video/ audio sistemi aracılığıyla izleyebiliyorlar.

Suudi kadınlar, haziran ayında yasağın sona ermesiyle, ehliyet alma ve araç kullanma fırsatını buldu. Ülkede "kadınların araç kullanmasına zn veren yasa çıkarılması" talebiyle ilk kez 1990'da kampanya düzenlendi.

Kampanyalar, 2011, 2013, 2014 ve 2015 yıllarında da geniş katılımlarla devam etti.

Dünyada kadınların araç kullanmasının yasak olduğu tek ülke olan Suud Arabstan'da, Üst Düzey Alimler Kurulu tarafından "Kadınların araç kullanması haramdır" şeklinde verilen fetvadan dolayı yasal değişiklik yapılamıyordu.

Suud Arabstan'da kadınlara yönelik alınan kararlardan biri de futbol maçlarını izlemelerine dairdi.

Suud kadınlar, 2018 yılı itibarıyla ülkedeki üç stada girebiliyor.

Suud Arabistan'da yazılı bir yasa olmamasına rağmen kadınlara verilmeyen sosyal hakların başında seyahat hakkı geliyor.

Kadınlar, yanlarında bir erkek olmaksızın tek başlarına seyahat edemiyor. Ancak geçen ocak ayında yerel basında, Suud Arabistan'da artık 25 yaş üstü kadınların kendi başlarına seyahat edebileceklerine yönelik karar alındığı yönünde haberleri yer aldı.

Dünyada uzun yıllar kadınları seçme ve seçilme haklarından mahrum bırakan tek ülke konumunda olan Suudi Arabistan'da, eski Kral Abdullah bin Abdülazz'ın 25 Eylül 2011'de yaptığı değişiklikle kadınlar, 2015 seçimlerine katılmaya hak kazanmış, kısmen seçme ve seçilme hakkı elde etmişti.

(EMK)