Soyu tükenmekte olan tür sayısı hiç bu kadar yüksek olmadı

* Fotoğraf: Pixabay

Dünya Doğal Hayatı Koruma Vakfı (WWF), dünya çapında canlı türlerindeki yok oluşun, dinozorlar devri sonrasındaki en ciddi boyuta ulaştığı uyarısında bulundu. 

WWF’nin son açıkladığı rakamlara göre Uluslararası Kırmızı Liste’de yer alan tehlike altındaki 142 bin 500 hayvan ve bitki türünden 40 bini, soyunun tükenmesi tehdidiyle karşı karşıya. 

Rapora göre, şimdiye kadar soyu tükenme tehlikesiyle karşılaşan tür sayısının hiç bu kadar yüksek olmadı.

Yaklaşık bir milyon canlı türünün soyunun önümüzdeki on yıllarda tükenebileceğine işaret eden WWF, “dünya çapında canlı türlerinin yok oluşundaki artışın felaket boyutlara ulaştığını” belirterek, “Dinozorlar devri sonundan bu yana canlı türlerindeki en büyük yok oluşla karşı karşıyayız” dedi.

TIKLAYIN - İklim krizi 2021: Dünya artık nefes alamıyor

En büyük kayıp Afrika orman filleri 

WWF raporundan öne çıkan bilgiler şöyle:

• 2021’de en büyük kayıplarla karşılaşan canlı türleri Afrika orman filleri, kutup ayıları, ağaç kurbağaları, turnalar ve balık türlerinden köpekbalığı, Mersin balığıgiller ve mezgitgiller oldu. Bu türlerin durumunun giderek kötüleşmeye devam ettiği kaydedildi.
• Orta ve Batı Afrika’da yaşayan orman fillerinin sayısı son 31 yılda yüzde 86’dan fazla düşüş gösterdi. Afrika orman filleri bu yıl ilk kez resmi olarak soyu tükenme tehlikesiyle karşı karşıya bulunan türler arasında yer almıştı. 
• Bu yıldan itibaren köpekbalığı ve vatoz türlerinin üçte biri de aşırı avlanma nedeniyle tehdit altındaki türler arasında sınıflandırıldı.
• Küresel ısınma sonucu buzulların erimesi nedeniyle tehdit altındaki kutup ayılarının da geleceği parlak görünmüyor. WWF, 2035 yılı yazında Kuzey Buz Denizindeki buzların ilk kez tamamen erimiş olabileceği tahminini dile getirerek bunun sonucunda kutup ayısı popülasyonlarının büyük bölümünün yüz yıl sonuna kadar yok olabileceğini kaydetti.
• 2021’in kazananları ise İber ve Avrasya vaşakları, sakallı akbaba ve toy kuşu oldu. İber vaşaklarının sayısı son 18 yılda bin 111 doğumla ona katlanırken sakallı akbabaların tüm Alpler bölgesindeki sayısı 50 doğumla 300’e yükseldi. 
• Almanya’nın Brandenburg ve Saksonya-Anhalt eyaletlerindeki toy kuşlarının sayısı da 347’ye yükselerek 40 yılın en büyük sayısına ulaştı.

“Biz de Kırmızı Liste’de yer alabiliriz”

WWF Yönetim Kurulundan Eberhard Brandes rapora ilişkin şunları söyledi:

“Canlı türlerinin korunmasında artık konu bir çevre sorununun giderilmesinden ibaret değil. Konu, biz insanların da bir gün Kırmızı Liste’ye girip kendi yaşam tarzımız nedeniyle kaybedenler arasında yer alıp almayacağımız.”

1 milyon tür risk altında

Biyoçeşitlilik ve Ekosistem Hizmetleri Konulu Hükümetlerarası Bilim-Politika Platformu'nun (IPBES) 2019 raporuna göre, dünya gezegeninde insanlık tarihinin yaşadığı zaman diliminde ilk kez 1 milyon canlı tür yok olma tehlikesiyle karşı karşıya.

Rapora göre, 1900'lü yılların başından beri dünyadaki ormanların yüzde 50'si yok oldu. Biyoçeşitlik kaybının en büyük nedenleri ise iklim değişikliği, su kirliliği, ağaç kesimi, madencilik, aşırı avlanma ve yerleşim alanlarının genişlemesi gibi faktörlerin olarak sıralanıyor. Raporda, bitki ve hayvan türlerinin popülasyonları ve çeşitlerine ilişkin şu bilgiler yer alıyor:

• 8 milyon: Dünya'daki tahmini toplam hayvan ve bitki türü sayısı (5.5 milyon böcek türü dahil)
• Yaklaşık 1 milyon: Tükenme tehlikesiyle karşı karşıya olan tür sayısı. (Birkaç on yıl içinde).
• Yüzde 40’tan fazla: Nesli tükenme tehlikesiyle karşı karşıya olan amfibi tür sayısı.
• En az 680: 16. yüzyıldan beri insan eylemleriyle neslinin tükenmesine yol açan omurgalı türü.
• Yüzde 10 civarında: Nesli tükenme tehlikesi altındaki böcek türlerinin oranının tahmini.
• Yüzde 30: Habitat kaybı ve bozulmasından kaynaklanan küresel karasal habitat bütünlüğündeki azalma oranı.

(TP)