Sônia Guajajara | Brezilya'nın ilk "Yerli Halklar Bakanı"

Fotoğraf: Sônia Guajajara Yerli Halklar Özgür Topraklar Kampında/© Christian Braga / MNI/Greenpeace

Brezilya'nın seçilmiş Devlet Başkanı Luiz Inácio Lula da Silva dün, Yerli Halklar Bakanlığına bir Amazon yerlisi olan Sônia Guajajara'yı atadığını açıkladı.

Guajajara'nın yöneteceği yeni bakanlık kadastrodan, sağlık hizmetlerine kadar değişik hükümet politikalarını yürütmekle yetkili olacak. 

Brezilya'daki birçok Yerli kabileyi çatısı altında toplayan topluluğun lideri olan Guajajara Ekim genel seçimlerinde Kongre üyeliğine seçilmişti ve bu yıl ABD'nin Time dergisinin dünyanın en etkili 100 insanı listesinde yer alıyordu. 

Lula sözünde durdu

Guajajara, yeni görevinin "yalnızca bir kişisel başarı [olmadığını]" söyledi. "Bu, Yerli halkların kolektif bir başarısı, Brezilya'nın ödediği tarihsel bir kefaret anı" dedi. Yerli bakan, Twitter'dan yaptığı bir paylaşımda da " Bakanlığın kurulması, Lula'nın bize olan bağlılığının bir nişanesi" diye yazdı. 

Lula, başkanlık seçim kampanyası sırasında bir Yerli Halklar Bakanlığı kurma sözü vermişti.

Yerli Halklar Bakanlığının kurulması ve başına Guajajara'nın getirilmesi, Brezilya'da iktidardan düşen Bolsonaro hükümet politikalarının tam karşıtı bir eğilimin yükselişine işaret ediyor. Ekim'de iktidarı Lula'ya terketmek zorunda kalan Jair Bolsonaro, ırkçı siciliyle, bir Yerli hakları düşmanı olarak, kötü ün sahibi. 1998'de, henüz marjinal bir milletvekiliyken, Brezilya Kongresi'nde, ABD işgal kuvvetlerini "Kızılderilileri tenkil ettiği" için övmüş ve  Brezilya'nın aynı şeyi yapmamış olmasında hayıflanmıştı.  

Guajajara'nın Amazon'un
kurtarılması için verdiği mücadele

Bolsonaro'nun Amazon'u "kalkındırma" vaatleri ve çevre koruma güçlerini lağvetmesi yasadışı keresteciler, madenciler ve toprak talancılarının Brezilya'daki Yerli topraklarına akınıyla sonuçlanmıştı.Yerel Yerli örgütlere göre, halen sadece Yanomami kabilesi topraklarında yaklaşık 20 bin yasadışı altın arayıcısı faaliyet gösteriyor.

Guajajara, Bolsonaro'nun bu politikalarını yasallaştırma girişimlerine kuvvetle direniş göstermiş ve muhalefeti büyük ölçüde başarılı olmuştu. Mücadelesi sırasında 2019 ve 2020'de yasadışı kerestecilere karşı kavga veren beş kabile üyesinin katline de tanık oldu. 

Amazon: Yerkürenin karbon arındırıcısı

Perşembe günü başkent Brasilia'da bakanlığa atanmasının resmen ilanından sonra  aralarında Brezilya Amazonu Yerli Örgütleri Koordinasyonu'nun da bulunduğu Yerli örgütlerince sosyal medyada kutlandı. 

Brezilya'nın yerli halklarının yaşadığı topraklar, dünyanın en önemli karbon arındırma havzalarından birini oluşturuyor. Amazon yağmur ormanları, büyük miktarda karbondioksiti emerek iklim değişikliğine karşı bir tampon görevi görüyor.

Brezilya topraklarının yaklaşık yüzde 13'ü, kabaca Kolombiya'nın toplam yüzölçümü kadar bir alan "Yerli toprakları" olarak tanımlanıyor. Büyük bölümü Amazon'da yer alan bu topraklar tropikal yağmur ormanlarıyla örtülü. 

(AEK)