Sisi İklim Zirvesi ev sahipliğine çevre aktivizmini çökerterek hazırlanıyor

Fotoğraf: Mısır Cumhurbaşkanı Abdülfettah es-Sisi/Twitter

Kasım'da büyük BM iklim zirvesine ev sahipliği yapmaya hazırlanan Mısır, karbon salımını azaltma taahhüdünü kamuoyuna duyurdu ve kendisini gelişmekte olan dünyanın yeni iklim şoklarına uyumunu destekleme çabalarının lideri olarak ortaya koydu. Ancak çevre uzmanlarıyla yapılan söyleşiler ve uluslararası insan hakları gözlem kuruluşlarının raporlarına bakılırsa, Mısır hükümeti perde gerisinde  ülkedenin çevre eylemcilerini taciz, yıldırma ve tutuklamalar yoluyla çökertmekle meşgul.

Zirve 6-18 Kasım tarihleri ​​arasında Sina Yarımadası'ndaki tatil beldesi Şarm El-Şeyh'te düzenlenecek.

İddialı iklim hedefleri uğruna baskıcılıkla uzlaşanlar

Mısır'ın BM 27. İklim Değişikliği Konferansı'nda (COP27) üstlendiği ev sahipliği rolünün, Cumhurbaşkanı Abdülfettah es-Sisi'nin aralarında çevre savunucularının da olduğu sivil topluma yönelik olarak sürdürdüğü yaygın baskıyı gözler önüne sermesi, iddialı iklim hedeflerini gerçekleştime uğruna, dünyanın en baskıcı kimi otokratik rejimleriyle işbirliğine yönelen belli başlı demokratik güçlerinin karşısına karışık dış politika meseleleri çıkarması bekleniyor. Yaklaşan COP27 zirvesi ABD Başkanı Joe Biden için de, insan hakları politikasının iklim politikasıyla çarpışma olasılığının bulunduğu bir rota üzerinde yer alıyor. 

Foreign Policy muhabiri Robbie Gramer İnsan Hakları İzleme Örgütü'nün (HRW) çevre ve insan hakları direktörü Richard Pearshouse'un, "Bir yanda insan haklarının, öbür yanda  güçlü iklim eyleminin durduğu birbirlerinden tamamen farklı sayılan iki alan arasında belirleyici bir gerilim [olduğu]" görüşüne yer veriyor. "Şimdi bu gerilim kendisini gerçekten hissettiriyor." 

Sisi'yi "parya" yapmaktan vazgeçen Biden

İnsan hakları grupları, Biden yönetimini, Suudi Veliaht Prensi Muhammed bin Salman'ı Cemal Kaşıkçı'nın öldürülmesindeki rolü nedeniyle bir "parya" haline getirmeye ant içmesinin üzerinden çok zaman geçmeden Başkan'ın Temmuz'da Suudi Arabistan'a yaptığı ziyaret de dahil olmak üzere,  insan hakları konusundaki taahhütlerinden geri adım atması dolayısıyla sert bir şekilde eleştiriyor. Biden ayrıca, selefi Donald Trump'ı Sisi'ye "açık çek" verdiği gerekçesiyle eleştirdikten sonra, Cumhurbaşkanı'nın insan hakları sicili dolayısıyla Mısır'a aktarılacak yıllık ABD askeri yardımının bir diliminde bazı kesintilere gidilmesine direndiği için de Demokrat Parti'nin ilerici kanadından tepki aldı.

Hükümetinin misilleme olasılığı nedeniyle adını vermek istemeyen bir Mısırlı çevre aktivisti, "Genel olarak Mısır'da insan hakları söz konusu olduğunda, Batılı demokrasiler ve dünyadaki güçlü ülkeler çok iki yüzlüce [hareket ediyor] " dedi.

BM iklim zirvesine daha iki ay varken insan hakları grupları Biden'in iklim elçisi John Kerry'nin ofisinde Sisi hükümetini insan hakları sicili konusunda alenen suçlamak ve COP27 toplantıları sırasında tutuklu Mısırlı eylemcilerin davasını gündeme getirmek üzere şimdiden alttan alta lobi yapmaya başladılar. 

HRW: Sisi iklim aktivistlerini ülkeyi terke zorluyor

HRW bu hafta yayınladığı yeni raporda Mısır hükümetini, kimi aktivistleri aciz, tutuklama ve yıldırma yoluyla ülkeyi terke zorlayarak işlerini yapma yeteneklerini "ciddi biçimde kısıtlamakla" suçladı. Diğer çevre savunucusu gruplar da, Mısır hükümetinin COP27'ye katılmasına izin verilecek sivil toplum gruplarının sayısının sınırlandırılması ve planlanan protestoları sıkı bir şekilde kontrol etmesi, gösterileri konferans alanında kordon altına alınmış bir bölgeye sıkıştırması konusundaki kaygılarını dile getirdiler. 

Dünya Kaynaklar Enstitüsü'nün Uluslararası İklim Girişimi Direktörü David Waskow, "Sivil toplumun COP toplantılarına erişimi olması ve hem COP içinde hem de dışında bakış açılarını duyurması, hükümetleri iklim değişikliği konusunda daha agresif adımlar atmaya gerçekten yönlendirmek açısından hep kritik öneme sahip olmuştur." dedi. 

Mısır hükümeti HRW raporunu kabul etmedi. Mısır Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Ahmed Abu Zeyd, yaptığı açıklamada "Küresel iklim taahhütlerinin uygulanmasını garanti eden başarılı bir COP zirvesi gerçekleştirmek için tüm çabaların birleştirilmesi gerektiği bir zamanda böyle yanıltıcı bir rapor yayınlamak içler acısı ve zarar verici" dedi. 

COP27 yaklaşırken Sisi hükümetini hedef alan bir eleştiri dalgasının kabarmasına karşın, Amerika Birleşik Devletleri'nin ya da diğer önemli demokrasilerin liderlerinin Kahire'nin insan hakları sicilini veya çevreci gruplara yönelik baskıları kamuoyuna açıklayıp seslerini yükseltip yükseltmeyeceklerine ilişkin bir işaret yok.

(AEK)