Sığınmacıların Mevzuata, Devletin Uluslararası Yardıma İhtiyacı Var

İltica ve Göç Araştırmaları Merkezi’nden (İGAMDER) Metin Çorabatır Türkiye’deki Suriyeli sığınmacıların dilendikleri için sınırdışı edilemeyeceklerini, sorunun temel kaynağında sığınmacıların haklarını belirleyen mevzuatın olmamasının yattığını anlattı.

Sığınmacıların belirsiz bir süre daha Türkiye’de kalıcı olduklarını, toplumun bir arada yaşamanın yollarını araması gerektiğini vurguladı. Devletin uluslararası sivil toplum kuruluşlarıyla birlikte çalışarak yardımlardan ve tecrübelerden faydalanması gerektiğini söyledi.

Yeni kararlar

Önceki gün basına yansıyan haberlere göre, Ankara’da Başbakan Yardımcısı Beşir Atalay başkanlığında yapılan toplantıda, karıştıkları olaylar nedeniyle kamu düzeninin bozulmasına neden olan Suriyeli sığınmacıların sınırdışı edilmesi, barınma imkanı olmayanların kamplara yerleştirilmesine karar verildi. Ayrıca dilenen Suriyelilerle ilgili olarak yerel yönetimlerin devreye girmesi kararlaştırıldı.

Çorabatır bu haberlerin “toplantıdan sızan” bilgiler olduğunun iddia edildiğini dolayısıyla resmi bir açıklama olmadığını vurguladı, yine de ilke olarak mültecilerin haklarını ve sorumluluklarını hatırlattı. Sığınmacılardan geldikleri ülkenin kurallarına uymalarının beklendiğini, eğer bir suç işlerlerse de bulundukları ülkenin kanununa göre cezalandırılabileceklerini anlattı: “Bir mülteci, diyelim, hırsızlık yaptıysa siz onu bu nedenle geri yollayamazsınız.”

Yönetmelik yok

Suriyelilerin dilenmesinin de tepki toplamaya başladığını hatırlattığımız Çorabatır sığınmacıların keyfi olarak dilencilik yaptıklarını varsaymanın yanlış olduğunu, buna zorunlu kalmalarının arkasında Türkiye’de statülerinin belli olmamasının yattığını söyledi.

“Türkiye’de onların haklarını, hukuklarını belirleyen bir mevzuat yok.

“Yabancılar ve uluslararası koruma yasası, bir kitle göçü olursa sınırlarınıza, o insanlara geçici sığınma sağlanabilir, diyor. Bunun da detaylarını bakanlar kurulu yönetmeliklerle belirler diyor. İşte o yönetmelikler bir türlü gelmedi.

“Bu insanların tabi oldukları hukuk sisteminde boşluk var. Dolayısıyla her şeyden önce onların çalışma hakları, devletten alacakları destekler, ilke olarak kalıcı çözümler aramamız lazım. Dilenenleri kamplara geri götürürseniz tekrar çıkarlar oradan.

“Dilencilik gibi olayların temelinde neticede bu insanların aç kalması, bebeğinin mama alamaması yatıyor.”

Suriye’de erken bir barışın olmayacağını ve sığınmacıların belirsiz bir süre daha Türkiye’de kalacaklarının kesin olduğunu da belirten Çorabatır, bir arada yaşamanın, yerel entegrasyonun yollarının aranması gerektiğinin de altını çizdi.

Entegrasyon sorunu

Suriyelilerin kamplara gitmek istememesini de değerlendiren Metin Çorabatır, kamplardaki yaşam koşullarının bazı açılardan şehirdekinden daha iyi olduğunu, en azından yiyecek verildiğini ve konteynır ya da çadır şeklinde de olsa barınakların olduğunu ifade etti. Ancak bu kadar uzun süreli kamp yaşantısının sorunlu olduğunu da ekledi.

“Ama bu olay dördüncü senesinde ve bu insanlar dört senedir çadırdalar, zor koşullardalar. Onlara kalıcı çözüm olarak çadırda yaşa dememek lazım.

“Geçici korumayla ilgili yönetmeliğin olmaması ana problemlerden biri. Geçici korumayla ilgili esaslardan biri geçici olması. Üç, dört sene daha burada kalacaklarsa kamp gibi suni bir yerde yaşamaları istenmez, ayrıca masrafı da fazla.

“Onun için Türkiye toplumuna entegre etmenin yollarını düşünmek lazım.” (YY)