Şentop: AYM kararları bağlayıcıdır

Fotoğraf: Mesut Karaduman / AA

TBMM Başkanı Mustafa Şentop, Enis Berberoğlu ile ilgili karara ilişkin, "Anayasa Mahkemesi (AYM) kararları bağlayıcıdır. Bireysel başvuru kararları da bu anlamda bağlayıcıdır" dedi.

TBMM Başkanı Şentop, NTV canlı yayınında gündeme ilişkin soruları yanıtladı. Enis Berberoğlu ile kararın sorulması üzerine Şentop, ilgili mahkemenin AYM kararına uyması gerektiğini söyledi.

AYM kararlarının kesin hükmü kaldırmadığını belirten Şentop, Berberoğlu’nun milletvekilliğinin iadesinin ancak kesin hükmün kalkması sonrası konuşulabileceğini ifade etti.

Şentop konuya ilişkin şunları dedi:

“Her seçim yeni dokunulmazlık kazandırır”

“Dokunulmazlıklar 24 Haziran 2018 seçimlerinden önceki yasama döneminde kaldırıldı. 26. dönemin dokunulmazlığı ayrı bir dokunulmazlıktır, seçim olduktan sonra yeni bir dönem başladığında 27. dönemin dokunulmazlığı ayrı bir dokunulmazlıktır.

“Başka bir ifadeyle yeni bir seçim yeni bir dokunulmazlık kazandırır. Bu Anayasa Komisyonunun raporunda da var. Benim görüşüm bu şekildeydi.

“Yani Yargıtay kararını verdikten sonra görüşümü açıklamış değilim, ondan önce görüşümü zaten açıklamıştım. Yargıtay'ın yaptığı değerlendirme, 16. Ceza Dairesinin değerlendirmesinden farklıydı benim görüşüm. Bu görüşümü daha sonra da değiştirmedim.

TIKLAYIN - CHP’li Berberoğlu’na Yargıtay’dan Ret

“AYM kararı bağlayıcıdır”

"AYM karar verdi, bununla ilgili olarak ihlal kararını verdi sonuçta. AYM kararları bağlayıcıdır. Bireysel başvuru kararları da bu anlamda bağlayıcıdır.

“Onun nasıl uygulanacağına dair de bireysel başvuruyla ilgili kararların, AYM’nin Kuruluş ve Yargılama Usulleriyle ilgili bir kanun var. O kanunun 50. maddesinde düzenlenmiş bunlar. 50. maddenin birinci fıkrası, idari işlemlerle ilgili olarak bir hak ihlali varsa burada AYM karar verirse nasıl verir diye bir düzenleme.

“İkinci fıkrasında da açıkça söylüyor diyor ki 'Eğer ihlal bir yargı kararından kaynaklanmışsa o zaman da şunlar yapılır' diye onu düzenlemiş. Burada yargı kararından kaynaklanan bir ihlal olduğu kanaatinde AYM. Dolayısıyla 50. maddenin birinci değil, ikinci fıkrasına göre bir yol kararını belirtmiş.

“İlgili mahkeme karara uymalı”

“AYM kararının da usul ve süreç bakımından eleştirilebilecek yönleri olabilir. Bu kadar uzun sürmesi kararın, ilk derece mahkemesine mi gönderilmeliydi tartışmaları yapılabilir ama sonuçta AYM’nin kararı da aynı Yargıtay’ın kararı gibi bir karar ve bu karar da bağlayıcı bir karardır.

“Dolayısıyla bu karara gerek anayasa gerekse Anayasa Mahkemesi’nin Kuruluşu ve Yargılama Usulleri Hakkında Kanuna göre muhatapların uyması gerekir.

“Bence ilgili mahkeme, hangi mahkeme ilgili ise muhatap ise bu karara uymalıdır AYM’nin kararına.

“AYM’nin kararının yorumlanması, değerlendirilmesi veya değiştirilmesi, bozulması, iptali gibi bir müessese yok bizim hukuk sistemimizde.

“Kesin hüküm kalkarsa milletvekilliği konuşulabilir”

"Bir yargı kolu içinde ilk derece mahkemesinden istinaf mahkemesine, bölge adliye mahkemesine, oradan en üst merci olarak da Yargıtay'a kadar temyiz mahkemesine kadar devam eden bir süreç var. Bu süreç içerisindeki usullere göre bir karar son şeklini aldığı zaman buna kesin hüküm deniliyor.

“Mesela AYM’nin kararı kesin hükmü doğrudan ortadan kaldıran bir karar değil. Çünkü o bu hiyerarşi içinde, sistem yargı kolu içinde bir mahkeme değil.

“Dolayısıyla kabaca ifade edecek olursak Yargıtay'ın kararı dikey etki ediyor, yani bozuyor önüne gelen dosyayla ilgili kararı ama AYM kararı dikey etki etmiyor tabiri caizse yatay etki ediyor.

“Yine ilgili yargı kolu içerisindeki mahkemenin bu konuda başka bir karar vermesi lazım AYM kararına göre.

“Ancak onun üzerine kesim hüküm ortadan kalktığı takdirde bu sefer milletvekilliği meselesi konusu tartışılabilir. Kesin hükmü ortadan kaldıran bir karara ihtiyaç var.”

14. ve 15. ACM, AYM kararına uymadı

AYM, 17 Eylül’de MİT TIR'ları davasında İstanbul 14. Ağır Ceza Mahkemesince 5 yıl 10 ay hapis cezası verilen Enis Berberoğlu için hak ihlali kararı vermiş ve yeniden yargılanmasına hükmetmişti.

İstanbul 14. Ağır Ceza Mahkemesi, 13 Ekim’de AYM kararına uymayarak Berberoğlu'nun yeniden yargılanmasına yer olmadığına hükmetti. 

Mahkemenin Berberoğlu’nun avukatlarının itirazını da 15 Ekim’de reddetmesinin üstüne dosya üst mahkeme olan İstanbul 15. Ağır Ceza Mahkemesi’ne gönderildi.

AYM’nin Berberoğlu'nun hak ihlaline uğradığı gerekçesiyle yeniden yargılanması gerektiği yönündeki kararı, İstanbul 14. Ağır Ceza Mahkemesi'nin ardından İstanbul 15. Ağır Ceza Mahkemesince de reddedildi.

(EKN)