"Sansür, gıdaya güvensizliği arttırır"

Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) gündemine 24 Haziran'da giren "Gıda, Tarım ve Orman Alanında Bazı Düzenlemeler Yapılması Hakkında Kanun Teklifi" yarın görüşülecek. 46 maddelik torba yasa tasarısının 28., 29. ve 30. maddeleri, gıdaya yönelik ifade özgürlüğünü kısıtlayıcı düzenlemeler içeriyor.

Düzenlemeler; ticari reklam kapsamına girmeyen, "gıda güvenliği ve güvenilirliği hususunda tüketicide endişe, korku ve güvensizlik yaratarak tüketicinin tüketim alışkanlıklarını olumsuz etkileyen gerçeğe aykırı yayınları" yanıltıcı yayın olarak tanımlarken, bu yayınlara 20 ila 50 bin TL arası para cezası verilmesini öngörüyor.

Çok sayıda sivil toplum kuruluşu (STK), bir açıklama yayımlayarak ilgili maddelerin torba yasadan geri çekilmesi gerektiğini belirtti. Doğa Derneği, Yeşil Düşünce Derneği, Yeryüzü Kooperatifi ile Kazdağı Doğal ve Kültürel Varlıkları Koruma Derneği'nin aralarında bulunduğu STK'lar; yasa teklifindeki yanıltıcı yayın tanımının geniş ve belirsiz olduğuna dikkati çekip "Neyin yanıltıcı yayın kapsamında değerlendirileceği, bu değerlendirmeyi yapacak kişilerin kimler olacağı, bağımsız karar verip veremeyecekleri net değildir. Böylesine önemli bir konunun bu kadar otoriter, subjektif ve özensiz bir düzenlemeye tabi tutulması yurttaşların kamusal bilgiye ve iyi, temiz, adil gıdaya erişim hakkını kısıtlayacaktır" dedi.

Açıklamada, "Elbette, Türkiye'de gıda hususunda birçok sorun var. Yasa teklifinin ilgili maddeleri; toplumun gıdaya ilişkin kaygı ve hassasiyetlerini dikkate alarak, toplumsal sorumluluk gereği kamuoyunu aydınlatma vazifesi gören, her biri kendi içinde yetkin kurumların, bilim insanlarının, sivil toplum örgütlerinin, meslek odalarının, bu sorumluluklarını yerine getirmelerini kimi zaman doğrudan sansür kimi zaman da otosansür yoluyla engelleme riskini içermektedir" denildi.

"Yasa teklifi, kamu çıkarlarıyla uyuşmuyor"

"İlgili yasa teklifi bu haliyle halkın sağlıklı bilgiye erişiminin önünü kapatmakta ve kamu çıkarları ile uyuşmamaktadır. Sağlıklı bilgiye erişimi engelleyecek söz konusu maddelerin yasadan çıkarılmasını ve halkın bilgi edinme hakkını esas alan mekanizmalara destek olunmasını talep ediyoruz" ifadelerinin yer aldığı açıklama şöyle sürdü:

"Öncelikle yurttaşların örgütlenmelerini kolaylaştıran ve bu örgütlenmeler üzerinden doğru bilgiye erişimi sağlayacak mekanizmalar kurulmalıdır. Bu mekanizmaların merkezinde gıda toplulukları, meslek odaları, ilgili araştırma birimleri, gıda kooperatifleri, çiftçi sendikaları, ilgili üniversite yapıları, tüketici dernekleri gibi sivil toplum kuruluşları, kamusal ve güvenilir bilgiye erişimi hedefine koymuş sosyal girişimler yer almalı, bu oluşumların sağladığı bilgiler sayesinde yanıltıcı bilgiye çok daha hızlı ve doğru cevaplar üretilmelidir. Böylece, halkın çıkarlarını esas alan, kamucu bir bilgi edinme hakkının kullanımı mümkün olacaktır."

Açıklamayı imzalayan STK'lar şöyle:

Buğday Ekolojik Yaşamı Destekleme Derneği

Çevre ve Arı Koruma Derneği – ÇARIK

Good4Trust.org

Türetim Ekonomisi Derneği

Yeşil Düşünce Derneği

Yeryüzü Kooperatifi

Ekoharita.org

ÇEKÜL Vakfı

Genç Yeşiller

Kocaeli Ekolojik Yaşam Derneği

Yerel Tohum Derneği Marmaris Temsilciliği

Sürdürülebilir Yaşam Derneği – SUYADER

AGRİDA Tarım ve Turizm Derneği

Bağlıca Eğitim Çevre ve Dayanışma Derneği

Kazdağı Doğal ve Kültürel Varlıkları Koruma Derneği

Yayla (Gola) Kültür, Sanat ve Ekoloji Derneği

Çukurova İnsan Tohum Toprak Atölyeleri

İstanbul Permakültür Kolektifi

Doğal Yaşam Derneği

Dört Mevsim Ekolojik Yaşam Derneği

Ortak Yaşam Ekososyal İşletme Kooperatifi

Çeşme Çevre Platformu

Bergama Çevre Platformu

İzmir Çevre Gönüllüleri Platformu

Doğal Besin Bilinçli Beslenme (DBB)

Güzel Gıda Topluluğu

Batı İzmir Topluluk Destekli Tarım Gıda Topluluğu (BİTOT)

HDK Emekliler ve Yaşlılar Meclisi

Antalya Ekoloji Meclisi

Arıköy Tüketim Kooperatifi

TarlaTaban

Yeşil Sol İklim Krizi Çalışma Grubu

Doğa Derneği

Dünya Yaşasın Derneği

MoniBostan

Gediz Gıda Topluluğu (GETO)

Ayvalık Gıda Topluluğu

Ekolojik Tarım Organizasyonu Derneği

Tahtacıörencik Doğal Yaşam Kolektifi

Bağımsız Hayvan Hakları Topluluğu

Kuzguncuk Gıda Topluluğu

Yeryüzü Derneği

Yeni İnsan Yayınevi

Yeşil Artvin Derneği

Çiftçiler Sendikası (Çiftçi-SEN)

Polen Ekoloji

HDK Ekoloji Meclisi

Kadıköy Gıda Topluluğu

Büyükdere Gıda Topluluğu

Türkiye Biyologlar Derneği

Sağlıklı Gıda Derneği

Çiğdemim Derneği

Doğaya Dönüş Gençlik ve Spor Kulübü Derneği

Doğa Koruma Merkezi

Umay Tüketim Kooperatifi

(DŞ)