Sabahattin Ali "Sabah Yıldızı" ile Anılıyor

Yazar ve şair Sabahattin Ali, 72. ölüm yıldönümünde "Sabah Yıldızı: Sabahattin Ali" belgeseli ile anılıyor. 

İBB Kültür Daire Başkanlığı, Koronavirüs (Covid-19) salgını nedeniyle iptal edilen etkinliklerini, online yayınlarla sürdürmeye devam ediyor. 

Yönetmenliğini ve yapımcılığını Metin Avdaç'ın üstlendiği "Sabah Yıldızı: Sabahattin Ali" belgeseli, yazarın ölüm yıldönümü olan bugün (2 Nisan) Youtube İBB Kültür Sanat kanalından saat 20:00'de online olarak izlenebilecek.

Belgesel, uzun bir araştırma sürecinin ardından Almanya, Bulgaristan ve Türkiye'de gerçekleştirilen çekimlerle tamamlandı. Filmde Sabahattin Ali'nin edebiyatçı kimliğinin yanı sıra sevdaları, fikir dünyası ve onu faili meçhule götüren dönemin sosyo-politik dinamikleri de ele alınıyor.

Sabahattin Ali hakkında

Öykücü, romancı ve şair. Toplumsal gerçekçilik akımının ilk temsilcilerinden biridir.

1907'de Gümülcine'de asker bir babanın çocuğu olarak dünyaya gelir. Balkan Savaşı sırasında babasının askerden ayrılmasıyla Edremit'e yerleşirler. 1. Dünya Savaşı'nın çıkması ve babasının yeniden askere alınmasıyla İstanbul'a yerleşir. İlkokulu önce Üsküdar'daki Füyuzat'ı Osmaniye'de, sonra Çanakkale İptidai Mektebi'nde okur. 1918'de babasının emekli oluşuyla İzmir'de bir süre tiyatro ve gazino işlettiler. Yunanlıların İzmir'i işgal ettiği günlerde bu işi bırakmak zorunda kalır ve ailesiyle birlikte Edremit'e döner. Emekli maaşlarının ödenmemesi nedeniyle yoksulluk çeken ailede, baba ve oğlu çareyi işportacılık yapmakta bulurlar.

İlkokuldan sonra Edremit İdadisi'ni bitiren Sabahattin Ali, Balıkesir Öğretmen Okulu'na yazılır. Bu yıllarda, ilk öyküsü "Horoz Mehmet"i yazar. Irmak, Güneş, Çağlayan, Servet-i Fünun gibi dergilere öykü ve şiirler yazmaya başlar. Yozgat Cumhuriyet İlkokulu'nda göreve başladıktan sonra tatil için geldiği İstanbul'da sınava girerek Almanya'da yabancı dil eğitimini burslu okumaya hak kazanır. 1930'da yurda dönen genç sanatçı bir süre öğretmenlik yaptıktan sonra okuduğu bir şiirde 'yıkıcı propaganda' yaptığı gerekçesiyle tutuklanır.

Hapisten çıktıktan kısa süre sonra 'Yeni Anadolu Gazetesi'ne yazılar yazdığı Konya'da, Atatürk'ü taşlayan bir şiir yazmak suçlamasıyla bir yıl hapis yatar. İlerde eserlerinde sıkça kullanacağı gözlemlerini edindiği cezaevi, mesleği hususunda kendisine pek şans getirmez: Memurlukla ilişiği kesilmiştir; ancak, Varlık Dergisi'nde Atatürk'ü övücü nitelikte bir şiirinin yayınlanması üzerine görevine tekrar döner.

1935 yılında evlenen, ertesi yıl da askere alınan Sabahattin Ali, Yeni Dünya ve La Turquie gazetelerine siyasal fıkralar yazar.

Sertellerin Tan Gazetesi'nde de çalışan Sabahattin Ali 1945'te Tan matbaası baskınıyla gazete binasının tahrip edilmesi sonucu işsiz kalır. 1946'de Aziz Nesin'le birlikte Marko Paşa'yı çıkararak siyasi mizah dergisi yayıncılığına başlar. Marko Paşa kapatıldıktan sonra onu, 'Malum Paşa', 'Merhum Paşa', 'Akbaba' dergileri ve bu dergilerin kapatılması izler. Sanatçı daha sonra Zincirli Hürriyet Gazetesinde çıkan bir yazısından dolayı kovuşturmaya uğrar, üzerindeki baskı ve tehditlere dayanamayarak yurt dışına çıkmaya karar verir. 41 yaşında sınıra kadar kendisine eşlik eden bir 'Türk milliyetçisi' tarafından ormanda öldürülür. (AÖ)