Rusya-Ukrayna savaşı ve Almanya'nın enerji yaptırımları

* Fotoğraf: Pixabay

Rusya'nın Ukrayna'yı işgaliyle başlayan savaş, 24 Şubat'tan bu yana devam ediyor. Savaş sürerken, ABD ve Avrupa Birliği (AB) ülkeleri de Rusya'ya yönelik yaptırımlar açıklamaya devam ediyor.

Almanya'nın Die Zeit gazetesinin aktardığına göre, Almanya Federal Maliye Bakanı Yardımcısı Jörg Kukies, Almanya'nın 1 Ağustos 2022 tarihi itibariyle Rusya'dan kömür almayacağını, ülkenin 31 Aralık tarihi itibariyle de Rusya'dan petrol ithal etmeyi bırakacağını açıkladı.

Savaş öncesi dönemde Avrupa Birliği'nin (AB) Rusya'dan petrol ithalatının üçte birinin gerçekleştiği Druzhba (Dostluk) boru hattına da değinen Kukies, "Sovyetlerin Doğu Avrupa üzerinde halihazırda bir araç olarak kullandığı Druzhba'nın tarihini bilenler, bu bağımlılıktan kurtulmanın ne kadar zor olduğunu bilir. Fakat biz bunu birkaç ay içinde başaracağız" dedi.

Rusya'nın komşusu Ukrayna'yı işgalinden önce, Almanya ihtiyacı olan petrolün yüzde 35'ini, kömür ihtiyacının yüzde 45'ini ve doğalgaz ihtiyacının yüzde 55'ini Rusya'dan enerji ithalatı ile karşılıyordu.

AB, şimdiye kadar Rusya'ya karşı altı yaptırım paketi açıkladı. Son açıklanan paket, ülkeden alınan petrole yüzde 90 oranında ambargo öngörürken henüz Rusya doğalgazına getirilmiş bir yaptırım yok.

Kuzey Akımı 1'den gaz tedariki durdu

Öte yandan, Rusya, "hattın bakım çalışmalarını" gerekçe göstererek Almanya'ya doğalgaz tedarik eden Kuzey Akım 1 (Nord Stream 1) boru hattını 11 Temmuz 2022 tarihi itibariyle kapatma yoluna gitti.

Söz konusu bakım çalışmasının ve doğalgaz tedarikindeki kesintinin rutin bir uygulama olduğu ifade edilse de Rusya'nın yaptırımlar karşısında doğalgaz tedarikini tamamen durdurabileceğinden endişe ediliyor.

Rusya, şimdiye kadar Polonya, Bulgaristan, Hollanda, Danimarka ve Finlandiya'ya ruble ile ödeme yapılmasını öngören yeni ödeme planına uymadıkları gerekçesiyle doğalgaz tedarikini kesti.

Almanya baskı yaptı, Kanada yaptırımları deldi

Bundan bir ay önce de Rusya devletine bağlı doğalgaz şirketi Gazprom, Kuzey Akımı 1 boru hattının toplam kapasitesinin yüzde 40'ı oranında kullanıldığını açıklamış, Almanya merkezli Siemens şirketinin boru için gerekli türbinleri göndermekte geciktiğini söylemişti.

Doğalgaz tedarikinde uzun süreli bir kesinti ihtimaline karşı depolama tanklarını kış gelmeden doldurmaya çalışan Almanya'nın Yeşiller Partisi'nden Ekonomi Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Robert Habeck, Rusya enerjisine bu kadar bağımlı olmanın "büyük bir hata olduğunu" söyledi.

Rusya'ya bağımlılığı azaltma yolunda ülkenin enerji ihtiyacını Sıvılaştırılmış Doğal Gaz (LNG) ile çözmek için çalışmalar yürüten ve bu bağlamda Katar ve Birleşik Arap Emirlikleri'ne (BAE) yönelen Habeck, Gazprom'un açıklaması sonrası, Berlin'in Kanada'dan "yaptırımlarını delmesini rica etmek dışında bir seçeneği olmadığını" ifade etti. Bu açıklamanın sebebi ise, Kuzey Akım 1 için gerekli olan türbinin Kanada'da onarımda olması ve ülkenin Gazprom'a yaptırımları gereği türbini iade etmemesiydi.

Habeck, "Bu Kanada için hukuki bir konu. Bu yüzden, türbini Rusya'ya göndermelerini değil, Almanya'ya göndermelerini rica ediyorum" dedi.

Bunun üzerine, Kanada söz konusu türbini Almanya'ya göndermeyi kabul etti. Ülkenin Doğal Kaynaklar Bakanı Jonathan Wilkinson, 10 Temmuz'da bir basın açıklaması yayınlayarak, "Kanada, Siemens Kanada'ya onarılan Nord Stream 1 türbinlerinin Almanya'ya iade edilmesine izin vermesi için zaman sınırlı ve iptal edilebilir bir izin verecek" açıklamasında bulundu.

AB ve ABD, Kanada'nın bu kararını "memnuniyetle karşıladı."

Ukrayna: Kesinlikle kabul edilemez

Fakat bu karar Ukrayna tarafından tepkiyle karşılandı. Ukrayna Dışişleri Bakanlığı, Kanada büyükelçisini bakanlığa çağırdı.

Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski de Kanada'nın Rusya'ya yönelik yaptırımlarında istisna yapmasını "kesinlikle kabul edilemez" bir hareket olarak tarif etti. "Eğer terörist bir devlet, baskı yoluyla yaptırımlarda böyle bir istisna elde edebiliyorsa, yarın ya da sonraki gün hangi istisnaları talep edecektir" diye soran Zelenski, "Bu soru, çok tehlikeli" dedi:

"Dahası, bu sadece Ukrayna için değil aynı zamanda demokratik dünyanın tüm ülkeleri için tehlike arz ediyor."

"Berlin, şantaja boyun eğiyor"

"Kuzey Akımı 1'de onarım çalışmaları: Doğalgaz geri gelir mi?" başlığı altında Rusya'ya enerji yaptırımları konusunda Avrupa basınında çıkan haberleri derleyen euro|topics de İtalya basınından Corriere della Sera gazetesinin değerlendirmesini paylaştı. Gazete, "Berlin Moskova'nın şantajına yavaş yavaş boyun eğiyor" diyerek özetle şu yoruma yer verdi:

"[Türbin gibi] teknik ve endüstriyel yedek parçaları vermemek, Rusya'yı ve oradaki rejimi zayıflatmak için Avrupa'nın elindeki en etkili silah olarak görülüyor. Siemens, Gazprom'un türbinini onarım için Kanada'ya göndermiş ancak yaptırımlar nedeniyle türbin orada alıkonulmuştu.

"İki gün önce Zelenski'yi öfkelendiren bir gelişme yaşandı: Ekonomi Bakanı Robert Habeck, türbinin Rusya'ya geri gönderilmek üzere Kanada'dan Almanya'ya iade edilmesini talep etti ve bu talep kabul gördü.

"Habeck, bunun zor bir karar olduğunu, ancak doğalgaz depolama tesislerinin doldurulabilmesi için Kuzey Akımı'nın kapasitesine ihtiyaç olduğunu söyledi. Bu durum, yaptırımların delinmesine henüz zemin hazırlanmıyorsa da ramak kaldığı anlamına geliyor." (SD)